Έκθεση Γ’ Λυκείου: Λαϊκισμός – Σχεδιάγραμμα
Θέμα: «Σε ένα άρθρο σας (500-600 λέξεων) που θα δημοσιευθεί στη σχολική εφημερίδα προσπαθείτε να προσεγγίσετε το θέμα του λαϊκισμού και των συνεπειών στην πολιτική και κοινωνική ζωή της χώρας»
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Αποτελεί συνηθισμένο πια φαινόμενο πολιτικοί εκπρόσωποι να δέχονται κατηγορίες για μεταχείριση λαϊκίστικων μεθόδων προκειμένου να πείσουν τους πολίτες. Φαίνεται πια ότι ο λαϊκισμός αποτελεί ένα φαινόμενο που λαμβάνει τρομακτικές συνέπειες για τον πολιτικό και κοινωνικό βίο του τόπου.
ΚΥΡΙΩΣ ΘΕΜΑ
ορισμός
Με τον όρο λαϊκισμό εννοούμε τη μεταχείριση μεθόδων που μοιάζουν λαϊκές, αλλά επί της ουσίας δεν είναι. Άλλο ο λαϊκός (γνήσιο αποτέλεσμα λαϊκών διεργασιών) κι άλλο ο λαϊκίστικος (φενάκη λαϊκότητα).
Είναι λάθος να πιστεύουμε ότι το λαϊκισμό μεταχειρίζονται μόνο τα κόμματα. Κάθε φορέας μαζοποίησης/ελέγχου του λαού -με συμφέροντα (ΜΜΕ, κόμματα, εκκλησία, οικονομικά συμφέροντα, σχολείο κτλ) μεταχειρίζονται ανάλογα την περίπτωση λαϊκίστικες μεθόδους.
Διαφορές λαϊκότητας-λαϊκισμού
Η λαϊκότητα αναφέρεται σε κάτι γνήσια λαϊκό (αυθόρμητο αποτέλεσμα λαϊκής δράσης/έμπνευσης), ενώ ο λαϊκισμός είναι ψευδής
Η λαϊκότητα είναι αυθόρμητη έκφραση, ενώ ο λαϊκισμός υποκρύπτει επιθυμία ελέγχου
Ο λαϊκισμός στηρίζεται στην προπαγάνδα και τον πατερναλισμό (=πατρική φροντίδα του λαού, χωρίς όμως να έχει οριστεί ο λαϊκιστής εκφραστής ή εκπρόσωπος του λαού).
Χαρακτηριστικές περιπτώσεις
Ο σύγχρονος πολιτικός λόγος –ειδικά των ακραίων μη συναινετικών κομμάτων.
Πολιτικού περιεχομένου τηλεοπτικές εκπομπές με έντονο λαϊκίστικο περιεχόμενο και αναφορές (πολιτικού ή κοινωνικού τύπου)
Δημοσιογραφικές εκπομπές –ειδικά της πρωινής και της μεσημβρινής τηλεοπτικής ζώνης- που προωθούν ένα μοντέλο πολιτισμού τάχα λαϊκό, αλλά μακράν της λαϊκής κουλτούρας, που προωθούν τον κιτρινισμό κλπ
Συνέπειες του λαϊκισμού-κίνδυνοι
√ καθώς μεταχειρίζεται γλώσσα που μοιάζει με τη λαϊκή είναι δύσκολος συχνά ο εντοπισμός του. Διαφαίνεται κυρίως μέσα από τα πατερναλιστικά χαρακτηριστικά του. Ο λαϊκισμός μέσω του πατερναλισμού στοχεύει
• στο στραγγαλισμό της λαϊκής επιθυμίας και την επιβολή του προσώπου ως μοναδικού αληθινού προστάτη του πολίτη, του μόνου που γνωρίζει τα συμφέροντα του λαού
• υποβαθμίζει ουσιαστικά το ρόλο του λαού και τον θέτει στο περιθώριο
• φανατίζει και στρέφει τους πολίτες προς την οπτική που επιθυμεί ο ομιλών, προς το συμφέρον του
• ισοπεδώνονται οι έννοιες ανάλογα με τα συμφέροντα του λαϊκιστή
• επηρεάζεται ο ίδιος ο πολιτικός λόγος, αφού δε γίνεται χρήση ορθών επιχειρημάτων
τρόποι αντιμετώπισης
√ Μόνος τρόπος αντιμετώπισης φαίνεται η συνειδητοποίηση του λαού για το σύγχρονο πολιτικό και κοινωνικό λόγο.
√ Αυτό μπορεί να συντελεστεί μέσω παιδείας
• με μία κριτική παιδεία που να στηρίζεται στο διάλογο, στην αυτενέργεια των μαθητών και τη δημιουργική σκέψη (διαθεματικότητα, πολιτικός -όχι κομματικός- διάλογος στο σχολείο, κριτική προσέγγιση των μηχανισμών προπαγάνδας και του λαϊκισμού)
• με τη διά βίου εκπαίδευση και τη μελέτη/εξέταση σύγχρονων κοινωνικών και πολιτικών φαινομένων (μεταναστευτικές ροές, ακραίες πολιτικές στάσεις, ρατσισμός, οικονομική ανέχεια κτλ)
√ τα ΜΜΕ
• να προσπαθήσουν να περιορίσουν το λαϊκισμό τόσο των δημοσιογράφων όσο και των πολιτικών
• να παρέχουν αναλυτικότερες πληροφορίες για κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα ασκώντας κριτική στην Πολιτεία για τις ευθύνες της
• να μη ταυτίζονται με πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα
• οι πολίτες να κατανοήσουν το ρόλο των μηχανισμών μαζοποίησης
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Επιλογικά, ο λαϊκισμός χωρίς να αποτελεί ένα σύγχρονο φαινόμενο του πολιτικού και κοινωνικού διαλόγου, σήμερα πια παίρνει επικίνδυνες διαστάσεις. Ουσιαστικά απειλεί το ίδιο το δημοκρατικό πολίτευμα, φανατίζει και αποθαρρύνει τη συμμετοχή του πολίτη στα κοινά. Ωστόσο, η κριτική σκέψη και η μόρφωση -με την ευρεία έννοια- μπορεί να αποτελέσει έναν ισχυρό σύμμαχο στο λαϊκίστικο λόγο, προβάλλοντας τα πραγματικά συμφέροντα των πολιτών.
Από το βιβλίο του Δήμου Χλωπτσιούδη: «Έκφραση-Έκθεση Γ’ Λυκείου: Σχεδιαγράμματα Εκθέσεων», Εκδόσεις schooltime.gr
(Προσαρμόστε το ζητούμενο «αριθμός λέξεων» σύμφωνα με τις σχετικές οδηγίες του Υπουργείου Παιδείας)
Διαβάστε ακόμα:
Σχεδιαγράμματα έκθεσης Γ’ Λυκείου: «Σύγχρονη εκπαίδευση», «Αθλητισμός», «Εγκληµατικότητα»
Πλήρες εκπαιδευτικό υλικό για τα Νέα Ελληνικά/Νεοελληνική Γλώσσα – Έκθεση Λυκείου
- Ο Πρόλογος, το Κύριο Θέμα και ο Επίλογος στην Έκθεση: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε
- Έκφραση – Έκθεση: Η Αξιολόγηση της Έκθεσης (από το ΚΕΕ)
- 70+ σημεία θεωρίας για μία ολοκληρωμένη επανάληψη στη Νεοελληνική Γλώσσα
- Χρήσιμο εκπαιδευτικό υλικό για την περίληψη γραπτού λόγου
- Το επικοινωνιακό πλαίσιο στη Νεοελληνική Γλώσσα: Δοκίμιο, άρθρο, ομιλία
- 250 Σχεδιαγράμματα Εκθέσεων για την Α’ τη Β’ και τη Γ’ Λυκείου
- Κατεβάστε δωρεάν 200+ σχολικά βοηθήματα από το schooltime.gr
1. Έκφραση-Έκθεση Α’ Λυκείου, 2. Έκφραση-Έκθεση Β’ Λυκείου, 3. Έκφραση-Έκθεση Γ’ Λυκείου, 4. Υποστηρικτικό υλικό, 5. Σχεδιαγράμματα, 6. Γραμματική-Συντακτικό
