Μετατροπή Ενεργητικής σύνταξης σε Παθητική: Συντακτικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας

Επιμέλεια: Άρης Ιωαννίδης

Κατά τη μετατροπή της ενεργητικής σύνταξης σε παθητική παρατηρούνται  αλλαγές αναλόγως με τη σύνταξη του ενεργητικού ρήματος. Συγκεκριμένα:

Όταν το ρήμα είναι μονόπτωτο:

  • το ενεργητικό ρήμα τρέπεται σε παθητικό
  • το υποκείμενο του ενεργητικού ρήματος γίνεται ποιητικό αίτιο
  • το αντικείμενο του ενεργητικού ρήματος γίνεται υποκείμενο του παθητικού.
ενεργητική σύνταξηυποκείμενορήμααντικείμενο
Οἱ Λακεδαιμόνιοιἐνίκησαντοὺς Ἀθηναίους
    
παθητική σύνταξηΟἱ Άθηναῖοιἐνικήθησανὑπὸ τῶν Λακεδαιμονίων
υποκείμενορήμαποιητικό αίτιο

Μετατροπή Ενεργητικής σύνταξης σε Παθητική 1

Όταν το ρήμα είναι δίπτωτο:

  • το ενεργητικό ρήμα τρέπεται σε παθητικό
  • το υποκείμενο του ενεργητικού ρήματος γίνεται ποιητικό αίτιο
  • το άμεσο αντικείμενο του ενεργητικού ρήματος γίνεται υποκείμενο του παθητικού
  • το έμμεσο αντικείμενο του ενεργητικού ρήματος δεν μεταβάλλεται και παραμένει ως αντικείμενο του παθητικού.

Μετατροπή Ενεργητικής σύνταξης σε Παθητική 2

Εξαιρέσεις

α) Όταν το ρήμα έχει τη σημασία του αἰτῶ (ζητώ), υποκείμενο του παθητικού ρήματος γίνεται το έμμεσο αντικείμενο και όχι το άμεσο, π.χ.

ενεργητικήυποκείμενορήμαάμεσο αντικέμμεσο αντικ.
Ὁ Ἡριππίδαςαἰτεῖτὸν Ἀγησίλαονὁπλίτας
     
παθητικήὉπλῖταιαἰτοῦνταιὑπὸ τοῦ Ἡριππίδουτὸν Ἀγησίλαον
υποκείμενορήμαποιητικό αίτιοαντικείμενο

 

β) Στην περίπτωση των ρημάτων ἀποκόπτω τινός τι, ἀποτέμνω τινός τι, ἐκκόπτω τινός τι, ἐπιτάσσω τινί τι, ἐπιτρέπω τινί τι, υποκείμενο του παθητικού ρήματος γίνεται το έμμεσο αντικείμενο σε γενική ή δοτική, π.χ.

ενεργητικήυποκείμενορήμαέμμεσο αντικάμεσο αντικ.
Οὗτοιἐπέτρεψαντοῖς ἑννέα ἄρχουσιτὴν φυλακὴν
     
παθητικήΟἱ ἑννέα ἄρχοντες ἐπιτετραμμένοι ἦσανὑπὸ τούτων τὴν φυλακήν
υποκείμενορήμαποιητικό αίτιοαντικείμενο

 

Παρατήρηση:
Όταν το ρήμα είναι δίπτωτο με δύο αιτιατικές, η μία αντικείμενο και η άλλη κατηγορούμενο του αντικειμένου, τότε:

  1. το ενεργητικό ρήμα τρέπεται σε παθητικό
  2. το υποκείμενο του ενεργητικού ρήματος γίνεται ποιητικό αίτιο
  3. το αντικείμενο του ενεργητικού ρήματος γίνεται υποκείμενο του παθητικού
  4. το κατηγορούμενο του αντικειμένου γίνεται κατηγορούμενο του υποκειμένου.

Μετατροπή Ενεργητικής σύνταξης σε Παθητική 3

Όταν το ρήμα συντάσσεται με σύστοιχο αντικείμενο:

  • το σύστοιχο αντικείμενο ενός μονόπτωτου ρήματος τρέπεται σε σύστοιχο υποκείμενο: π.χ. γράφω γραφὴν → ἡ γραφὴ γράφεται ὑπ΄ἐμοῦ

ενεργητική:Ἡμεῖς οὕτως ἐπολεμήσαμεν τὸν πόλεμον

παθητική:Ὁ πόλεμος οὕτως ἐπολεμήθη ὑφ’ ἡμῶν

  • ενώ, το σύστοιχο αντικείμενο ενός δίπτωτου ρήματος δεν μεταβάλλεται, παραμένει σύστοιχο αντικείμενο του παθητικού ρήματος.

Μετατροπή Ενεργητικής σύνταξης σε Παθητική 4

___________________________________

Βιβλιογραφία:

  1. Συντακτικό Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας Α’, Β’, Γ” Γυμνασίου, Πολυξένη Μπίλλα, ΟΕΔΒ, Αθήνα, Έκδοση Α 2007
  2. Συντακτικό της Αρχαίας Ελληνικής, Α. Β. Μουμτζάκης, ΟΕΔΒ, Αθήνα, Έκδοση 2006
  3. Συντακτικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας, Λιναρδής Ιωάννης, εκδ. Χατζηθωμά, Θεσσαλονίκη, 2009
  4. Εγχειρίδιο γλωσσικής διδασκαλίας, ΟΕΔΒ
  5. Συντακτικό της Αρχαίας ελληνικής, Aναγνωστόπουλος Δ. Βασίλης, Εκδόσεις Αναστασάκη
  6. Ψηφιακά Εκπαιδευτικά Βοηθήματα, Υπουργείο Παιδείας

Άρης Ιωαννίδης*
Φιλόλογος

Πλήρες εκπαιδευτικό υλικό για τα Αρχαία Ελληνικά Λυκείου

1. Αρχαία Α’ Λυκείου, 2. Αρχαία Β’ Λυκείου, 3. Αρχαία Γ’ Λυκείου, 4. Υποστηρικτικό υλικό, 5. Γραμματική, 6. Συντακτικό 7. Άγνωστο κείμενο

Ακολουθήστε την επίσημη σελίδα μας στο facebook schooltime για να βλέπετε τις σημαντικότερες ειδήσεις στη ροή του schooltime.gr

Ακολουθήστε μας στο facebook