Στην Ευρώπη του 18ου αιώνα, σταδιακά αρχίζει η προσπάθεια για την κατάργηση των απολυταρχικών καθεστώτων. Στα 1789, ξεκινά η Γαλλική Επανάσταση, μια κοινωνική επανάσταση που στόχο έχει την κατάργηση της βασιλείας μετά τον ξεσηκωμό της Τρίτης Τάξης, η οποία είχε μόνο φορολογικές υποχρεώσεις και ελάχιστα δικαιώματα.
Μετά τον πολύ άσχημο χειμώνα του 1878-1879, οι σοδειές καταστράφηκαν και η τιμή του ψωμιού εκτοξεύθηκε στα ύψη. Το αποτέλεσμα ήταν ο λαός να πεινά καθώς η αύξηση των τιμών των τροφίμων άγγιξε το 60 %. Την άνοιξη του 1789 οι άλλες δύο τάξεις , οι ευγενείς και ο κλήρος αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στη σύγκληση των Γενικών Τάξεων που οργάνωσε ο βασιλιάς. Η Τρίτη Τάξη, με το επιχείρημα ότι αποτελούσε το 98% του πληθυσμού, μετά τον όρκο του σφαιριστηρίου αυτοανακηρύχθηκε σε Εθνική Συντακτική Συνέλευση. Με το σύνθημα «Eλευθερία, Ισότης, Αδελφότης» η αστική τάξη της Γαλλίας, η μπουζουαρζία, ξεσηκώνεται και αναζητά την ικανοποίηση των αιτημάτων της, όπως είχαν πηγάσει από το ρεύμα του Διαφωτισμού.
Ως ημερομηνία ορόσημο θεωρείται η 14η Ιουλίου 1789, κατά την οποία έγινε η άλωση της Βαστίλης, ενός μεσαιωνικού φρουρίου που χρησιμοποιούνταν ως χώρος βασανισμού και φυλάκισης πολιτικών και ποινικών εγκληματιών αλλά και γενικότερα όσων αντιστέκονταν στο βασιλικό καθεστώς. Ακόμη και ο Βολταίρος είχε φυλακισθεί εκεί δύο φορές.
Η Βαστίλη ήταν οχυρό των Παρισίων, χτισμένο από τον Ούγος Ομπριό στην πύλη του Αγίου Αντωνίου νοτιοανατολικά της πόλης. Η ονομασία προέρχεται από την λέξη bastion η οποία σημαίνει οχυρό – πύργος. Η επίσημη ονομασία του ήταν Bastille Saint-Antoine. Το κτήριο, δημιούργημα του 14ου αιώνα επί Καρόλου Ε΄, κατασκευάστηκε ως οχυρό κατά των Άγγλων και αποτελούνταν από οκτώ κυκλικούς πύργους ύψους 22 μέτρων. Ήταν εξοπλισμένοι με 15 κανόνια και συνδέονταν μεταξύ τους μέσω τειχών πλάτους 3 μέτρων. Γύρω από το κτίσμα υπήρχε τάφρος. Επί καρδιναλίου Ρισελιέ μετατράπηκε σε φυλακή.
Η κατάληψη του φρουρίου ήταν συμβολική καθώς η Βαστίλη εξέφραζε το παλαιό καθεστώς. Μέσω της πτώσης της προοιωνίζονταν για τους επαναστάτες η πτώση του Λουδοβίκου ΙΣΤ΄. Αν και ο αριθμός των κρατουμένων την περίοδο εκείνη ήταν μικρός, μόλις επτά, λειτουργούσε και ως αποθηκευτικός χώρος για πυρομαχικά. Οι φήμες που κυκλοφόρησαν μεταξύ του λαού για επικείμενο πραξικόπημα, μετά τη βασιλική εντολή για μετακίνηση Ελβετών και Γάλλων στρατιωτών στις Βερσαλίες, όπλισαν με θέληση το γαλλικό λαό.
Το βράδυ της 12ης προς 13 Ιουλίου οι εξεγερμένοι άρχισαν την αναζήτηση όπλων. Όντως, στις 14 του μηνός ο όχλος υπό την παρότρυνση των Δαντόν και Μαρά, εισέβαλε στους στρατώνες των συνταξιούχων στρατιωτών και κατέσχεσε μεγάλη ποσότητα όπλων. Περίπου επτά χιλιάδες ένοπλοι επαναστάτες, οι «αβράκωτοι» (sans culottes), που φορούσαν μια τρίχρωμη κονκάρδα (μπλε, κόκκινο και άσπρο) εισέβαλαν στη Βαστίλη, και την κατέλαβαν, αποκεφαλίζοντας το διοικητή του οχυρού Μπερνάρ Ζορντάν ντε Λονέ και σκοτώνοντας τη φρουρά του που αποτελούνταν από 114 άντρες. Μετά την κατάληψή της, το πλήθος περιέφερε το κεφάλι του Λονέ πάνω σ’ ένα κοντάρι στους δρόμους του Παρισιού. Οι φυλακισμένοι ελευθερώθηκαν. Το 1790 η φυλακή γκρεμίζεται, αν και η απόφαση αυτή είχε παρθεί 5 χρόνια πριν .
Από τη μάχη που διεξήχθη σκοτώθηκαν περίπου 100 άτομα. Ο βασιλιάς αναγνώρισε πλέον τους επαναστάτες και δέχθηκε την αντιπροσωπεία τους, την Παρισινή Κομμούνα. Μάλιστα στις 17 Ιουλίου κατά την επίσκεψή του στο Παρίσι φορά στο καπέλο του την κονκάρδα των επαναστατών.
Η Γαλλική Επανάσταση αποτέλεσε τον πυρήνα έμπνευσης της Ελληνικής Επανάστασης και ισχυροποίησε τα φιλελεύθερα αιτήματα και άλλων ευρωπαϊκών λαών όπως οι Ισπανοί και οι Ιταλοί. Η πτώση της Βαστίλης αποτέλεσε κορυφαίο γεγονός αντίστασης στον απολυταρχισμό και συμπύκνωσε τις προσπάθειες του λαού για κατάργηση της φεουδαρχίας.
Κατά τη διάρκεια ανασκαφών για το γαλλικό μετρό βρέθηκαν κάποια τμήματα του οχυρού και τοποθετήθηκαν στη βόρεια πλατφόρμα της γραμμής 5 του μετρό της Βαστίλης ενώ κομμάτια της χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή της γέφυρας Pont de la Concorde. Σήμερα στο σημείο που βρισκόταν το οχυρό υπάρχει η πλατεία Βαστίλης και η Στήλη του Ιουλίου (Colonne de Juillet), ένα μνημείο αφιερωμένο στα γεγονότα της Ιουλιανής Επανάστασης (1830).
Από το 1880 η 14η Ιουλίου εορτάζεται ως εθνική εορτή των Γάλλων. Το βράδυ της 13ης Ιουλίου γίνεται μια μεγάλη παρέλαση με πυρσούς. Την επόμενη μέρα ηχούν κωδωνοκρουσίες εκκλησιών και κανονιοβολισμοί που προηγούνται της στρατιωτικής παρέλασης, την οποία ακολουθούν γεύματα, χοροί, βεγγαλικά, θεάματα και παιχνίδια και η δεξίωση του Προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας στα Ηλύσια Πεδία.
Πρώτη δημοσίευση στο schooltime.gr – Ιούλιος 2016
Αντιγόνη Καρύτσα*
Φιλόλογος
Δείτε τις τελευταίες ειδήσεις στο Newsroom schooltime.gr – Βρείτε μας στο Google News
