Περιβάλλον, Κριτήριο Αξιολόγησης, Νέα Ελληνικά Γ’ Λυκείου – Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Μίρκα Καμά
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΚΑΤΑ ΤΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΤΩΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ 2021
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
ΚΕΙΜΕΝΟ 1
Έχει περάσει ένας χρόνος από τότε που έχω βάλει στη ζωή μου το forest bathing[1], ενώ το περιβάλλον αντιμετωπίζει τεράστια κρίση. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα έχουν ως αποτέλεσμα πρωτοφανείς θερμοκρασίες, που με τη σειρά τους προκαλούν ξηρασίες και πυρκαγιές με πολύ μεγαλύτερη συχνότητα και ένταση απ΄ ό,τι στο παρελθόν. Η κλιματική αλλαγή είναι πια γενική επιστημονική παραδοχή. Μπορεί τα σημάδια της υπερθέρμανσης του πλανήτη να μην είναι ορατά στις καθημερινές μου βόλτες, ωστόσο ένα πλημμυρισμένο υπόγειο μετά από έντονη βροχόπτωση στο Λονδίνο, η οποία προκλήθηκε από το ίδιο σύστημα που είχε ως αποτέλεσμα τις πρόσφατες μεγάλες καταστροφές στη Γερμανία, είναι κάτι που μπορώ να αναγνωρίσω ως πρόβλημα – η καγκελάριος Angela Merkel δήλωσε πως δεν υπάρχουν στα γερμανικά οι λέξεις για να περιγράψουν την καταστροφή που προκάλεσαν οι πλημμύρες που σκότωσαν εκατοντάδες ανθρώπους.
Μετά από όλα αυτά, θα περίμενε κανείς πως θα ήταν εύκολο να αποφασίσουμε ότι πρέπει να προστατεύσουμε τη φύση. Και όμως, η πολιτικοποίηση της κλιματικής αλλαγής έχει καθυστερήσει ή ακόμη και αντιστρέψει τις παγκόσμιες προσπάθειες για μείωση των εκπομπών αερίων. Άλλωστε, τα μεγαλύτερα λόμπι ορυκτών καυσίμων έχουν ξοδέψει πολλά εκατομμύρια για να εμποδίσουν πολιτικές για το κλίμα, ενώ έχουν επενδύσει πολύ μικρό μέρος των κερδών τους σε προγράμματα μείωσης των εκπομπών άνθρακα. […]
Μετά από έναν χρόνο σε lockdown, πολλοί αρπάξαμε την ευκαιρία να κάνουμε και πάλι διακοπές γεμίζοντας τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με φωτογραφίες με κρυστάλλινα νερά και πανέμορφα ηλιοβασιλέματα. Το φετινό καλοκαίρι όμως μας δίδαξε ότι η κλιματική αλλαγή δεν είναι μια αφηρημένη έννοια, αλλά μια νέα πραγματικότητα που μας αφορά όλους. Κι ενώ το forest bathing δεν αποτελεί λύση για το μείζον αυτό πρόβλημα, μπορεί να μας βοηθήσει να μην το αγνοούμε. Πράγματι, η αμφισβήτηση της κατάστασης έχει καθυστερήσει την αποτελεσματική χάραξη πολιτικής. […]Τα τραγικά γεγονότα του φετινού καλοκαιριού μάς έδειξαν πως δεν είναι ώρα να στρουθοκαμηλίζουμε και να ελπίζουμε πως η υπερθέρμανση του πλανήτη θα σταματήσει ξαφνικά. Πρέπει να συνεργαστούμε και να απαιτήσουμε να αναλάβουν τις ευθύνες τους όσοι δημιουργούν το πρόβλημα, καθώς και όσοι εμποδίζουν τις πολιτικές για το περιβάλλον με κοινοτοπίες για δήθεν προστασία του, απαιτώντας αλλαγές που θα κάνουν την ανάσχεση της κλιματικής αλλαγή προτεραιότητα. Αν εργαστούμε όλοι μαζί, μπορούμε να σταματήσουμε ή ακόμη και να αντιστρέψουμε την κατάσταση. Αυτό που λείπει είναι η συντονισμένη προσπάθεια για δράση.
Ξεκινώ τη βόλτα μου γεμάτη αγωνία για το μέλλον, απογοητευμένη από την ελάχιστη πρόοδο που έχουμε κάνει. Σύντομα, όμως, βλέπω τις σκιές να “προχωρούν” στο μονοπάτι μπροστά μου και μυρίζω το υγρό χώμα. Νιώθω την αναπνοή μου να ηρεμεί και τους μυς μου να χαλαρώνουν. Η βόλτα μου με βοήθησε να δω πιο καθαρά και δεν θέλω πια να γυρίζω το κεφάλι από την άλλη μεριά. Επιλέγω να κοιτάζω μπροστά, κάνοντας αυτό που πρέπει.
Emily Zak (Aπόδοση Nina Zbe, Διασκευή Μίρκα Καμά), Vogue Greece, Οκτώβριος 2021
ΚΕΙΜΕΝΟ 2
Ο φυσικός κόσμος και η ποικιλομορφία του αποτελούσαν ανέκαθεν πηγή έμπνευσης για τη μόδα. Μπορείτε να φανταστείτε πόσο ανιαρή θα ήταν χωρίς τα χρώματα ή τα εμπριμέ, για παράδειγμα, και τι θα φορούσαμε αν τα υλικά από τα οποία φτιάχνονται τα ενδύματα εξαφανίζονταν; Δύσκολα, έτσι δεν είναι; Όμως, η τελευταία έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή σήμανε συναγερμό, κάνοντας έκκληση προς την ανθρωπότητα να δράσει άμεσα για την προστασία της φύσης, διαφορετικά ο άφθονος πλούτος που μας πρόσφερε έως τώρα θα αποτελεί σύντομα παρελθόν. Γιατί, ναι, βρισκόμαστε πια αντιμέτωποι με μια σειρά φυσικών καταστροφών, τόσο μεγάλων που δεν θα έχει καμία σημασία τι θα φοράμε μετά από αυτές.
[…]
Ένα φόρεμα με botanic prints, μια σειρά κοσμημάτων που παραπέμπουν σε θαλάσσια πλάσματα ή μια επίδειξη μόδας σε ένα εξωτικό μέρος αρχίζουν να μη συμβαδίζουν με τους καιρούς που διανύουμε. […] Μια θετική εξέλιξη είναι πως ολοένα και περισσότεροι σχεδιαστές, επικεντρώνονται στη διατήρηση της ομορφιάς του πλανήτη, αντί να αντλούν απλώς έμπνευση από αυτόν. Η Gabriela Hearst ανέλαβε και την αποστολή να αλλάξει τον τρόπο λειτουργίας του γαλλικού οίκου Chloé. Από τη χρήση πιστοποιημένων υλικών ως τη μετρήσιμη καθαρή ενέργεια και κυκλική οικονομία, η πρώτη της συλλογή χαρακτηρίζεται από βιωσιμότητα.
Έπειτα έχουμε τον Conner Ives. Η πρώτη του συλλογή βασίζεται στη “δημιουργική επαναχρησιμοποίηση”, τη λεγόμενη “αργή μόδα”. Άλλη μια σχεδιάστρια, η Bethanny Williams, ανέκαθεν προσέγγιζε τη δουλειά της με κριτήριο τη βιωσιμότητα, υποστηρίζοντας παράλληλα ευρύτερα κοινωνικά ζητήματα. Η πιο πρόσφατη συλλογή της με παλτό φτιαγμένα από ανακυκλωμένες κουβέρτες έκρυψε έναν φιλανθρωπικό σκοπό καθώς το 20% των κερδών από τις πωλήσεις τους δόθηκε σε φιλανθρωπικές οργανώσεις. Τέλος, η Iris Van Herpen συνεργάστηκε με την οργάνωση Parley for the Oceans και πολλά κομμάτια της συλλογής της φτιάχτηκαν από ανακυκλωμένο πλαστικό. Μάλιστα, το τελευταίο look, που φόρεσε η Γαλλίδα παγκόσμια πρωταθλήτρια ελεύθερης πτώσης Domitille Kiger, καθώς αιωρούνταν στον γαλανό ουρανό, συμβόλιζε το ότι η υγιής συνύπαρξη με τη φύση είναι η μόνη λύση για το μέλλον όλων μας.
Anne–Marie Curtis (Aπόδοση Nina Zbe, διασκευή Μίρκα Καμά), Vogue Greece, Oκτώβριος 2021
ΚΕΙΜΕΝΟ 3
Μη μου σκοτώνετε της γης το ποίημα
Νικηφόρος Βρεττάκος
«Μη μου σκοτώσετε το νερό.
Μη μου σκοτώσετε τα δέντρα.
Μη μου ξεσκίστε αυτές τις θείες σελίδες
που τις γράψανε τ’ ασύλληπτο φως
κι ο ασύλληπτος χρόνος
κι όπου σταθώ με περιβάλλουν.
Μη μου σκοτώσετε της γης το ποίημα!…
Επιστρατέψετε την αιωνιότητα,
ανάβοντας το άστρο: «Αγάπη».
Επιστρατέψετε την αιωνιότητα,
ανάβοντας ψηλότερα απ’ όλα,
πάνω απ’ το έτοιμο βάραθρο,
το άστρο: «Ανθρώπινο μέτωπο!».
Σας παρακαλούμε:
Αφήστε μας τα πράγματα.
Μη μας τα καίτε.
Αφήστε τα έντομα να βρίσκουνε τ’ άνθη τους»
Θέμα Α
Α1. Να αποδώσετε περιληπτικά το περιεχόμενο της τρίτης παραγράφου του Κειμένου 1 «Μετά από έναν χρόνο…για δράση» (60-70 λέξεις).
Μονάδες 15
Θέμα Β
Β1. Να επαληθεύσετε ή να διαψεύσετε, με βάση το Κείμενο 2, τις παρακάτω περιόδους λόγου, γράφοντας στο τετράδιό σας, δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε περίοδο, τη λέξη Σωστό ή Λάθος:
α. Η έκθεση της περιβαλλοντικής επιτροπής ενός κράτους-μέλους της Ε.Ε. ανάγκασε όλα τα έθνη να λάβουν μέτρα.
β. Οι καταστροφές στο μέλλον μπορεί να είναι τόσο μεγάλες ώστε η επιμέλεια της εξωτερικής εμφάνισης να αποτελεί παρελθόν.
γ. Δυστυχώς, ο περισσότεροι σχεδιαστές μόδας εμπνέονται από τη φύση χωρίς να μεριμνούν για την προστασία τους.
δ. Η κυκλική οικονομία, η δημιουργική επαναχρησιμοποίηση, η αργή μόδα συνθέτουν τη λεγόμενη ¨βιώσιμη μόδα¨.
ε. Οι επώνυμοι σχεδιαστές σε συνδυασμό με την επιλογή αναγνωρισμένων για την προσφορά τους ανθρώπων-μοντέλων συνεισφέρουν στην εδραίωση της συνείδησης πως η αρμονική συμβίωση με το μέλλον είναι μονόδρομος.
Μονάδες 10
Β2. α. Να γράψετε δύο τίτλους που να αποδίδουν το περιεχόμενο του Κειμένου 1 έναν με κυριολεκτική κι έναν με μεταφορική χρήση της γλώσσας
(μονάδες 8).
β. Τι επιδιώκεται με την αναφορά του ονόματος της Γερμανίδας καγκελαρίου στο Κείμενο 1 (μονάδες 3) και τι με την εκτεταμένη αναφορά ονομάτων σχεδιαστών στο Κείμενο 2 (μονάδες 4); Μονάδες 15
Β3. Πρόθεση της συντάκτριας του Κειμένου 1, στην τελευταία παράγραφο «Ξεκινώ τη βόλτα μου…αυτό που πρέπει», είναι να ευαισθητοποιήσει τους/τις αναγνώστες/αναγνώστριες. Να αναφέρετε τρεις (3) διαφορετικές γλωσσικές επιλογές με τις οποίες επιτυγχάνει τον στόχο της, παραθέτοντας τα αντίστοιχα χωρία (μονάδες 6), και να εξηγήσετε τη λειτουργία της καθεμιάς από αυτές στο κείμενο (μονάδες 9).
Μονάδες 15
Γ1. Ποια παράκληση διατυπώνει το ποιητικό υποκείμενο στο ποίημα ( “Σας παρακαλούμε”) και γιατί, κατά τη γνώμη σας; Να απαντήσετε, αξιοποιώντας τρεις (3) διαφορετικούς κειμενικούς δείκτες του ποιήματος. Θεωρείτε ότι είναι υπερβολική η εικόνα της καταστροφής του περιβάλλοντος, όπως αυτή παρουσιάζεται στο ποίημα; (150-200 λέξεις)
Μονάδες 15
Θέμα Δ
Δ1. Σε μια νεανική ιστοσελίδα δημοσιεύονται τα Κείμενα 1 και 2 και καλείσαι, αφού τα μελετήσεις, να απαντήσεις με ένα άρθρο (350-400 λέξεις), στην ίδια ιστοσελίδα, στα παρακάτω ερωτήματα: α) Ποιες θεωρείς ότι είναι οι κυριότερες αιτίες δημιουργίας του προβλήματος που απασχολεί τη συντάκτρια του πρώτου κειμένου και επιβάλλει τη δημιουργία μιας βιώσιμης μόδας, όπως αυτή παρουσιάζεται στο δεύτερο κείμενο; β) Με ποιες συγκεκριμένες δράσεις, κατά τη γνώμη σου, θα μπορούσατε εσείς οι νέοι να συμβάλλεται στην προστασία του περιβάλλοντος ;
Μονάδες 30
Αν ξέμεινες από ιδέες, ο Τύπος βοηθά:
[1] Forest bathing= η (εξ)άσκηση κάθε μορφής μέσα στο φυσικό περιβάλλον. Περισσότερες πληροφορίες στο https://www.nationalgeographic.com/travel/article/forest-bathing-nature-walk-health
Κλασική Φιλόλογος στο 1ο ΓΕΛ Ευόσμου Θεσσαλονίκης/ Μεταπτυχιακός τίτλος στη Γλωσσοδιδακτική / Καθηγήτρια Μουσικής- πιάνου / Eπιμόρφωση στη «Μουσικοκινητική αγωγή» στο Καποδιστριακό Αθηνών. – Προπτυχιακή φοιτήτρια στο τμήμα Πολιτικών Επιστημών Α.Π.Θ. e-mail:mirka.kama[at]gmail.com
Διαβάστε ακόμα:
- Οδηγός συγκεντρωτικής επανάληψης στα Νέα Ελληνικά / Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία Γ’ Λυκείου
- Νεοελληνική γλώσσα & Λογοτεχνία: Εκπαιδευτικό υλικό για εμπέδωση των αλλαγών στην εξέταση του μαθήματος
- Νέα Ελληνικά Γ’ Λυκείου: 14 κριτήρια αξιολόγησης για τη συνεξέταση της Ν. Γλώσσας & Λογοτεχνίας
- Χρήσιμο υλικό για τα Νέα Ελληνικά / Νεοελληνική γλώσσα & Λογοτεχνία Λυκείου (50+ προτάσεις)
- Συμπληρωματικές Οδηγίες και Κριτήρια Αξιολόγησης για τη Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία Γ’ ΓΕΛ
Πλήρες εκπαιδευτικό υλικό για τα Νέα Ελληνικά/Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία – Έκθεση Λυκείου
- Ο Πρόλογος, το Κύριο Θέμα και ο Επίλογος στην Έκθεση: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε
- Έκφραση – Έκθεση: Η Αξιολόγηση της Έκθεσης (από το ΚΕΕ)
- Χρήσιμο εκπαιδευτικό υλικό για την περίληψη γραπτού λόγου
- 250 Σχεδιαγράμματα Εκθέσεων για την Α’ τη Β’ και τη Γ’ Λυκείου
- Κατεβάστε δωρεάν 200+ σχολικά βοηθήματα από το schooltime.gr
1. Νέα ελληνικά Α’ Λυκείου, 2. Νέα ελληνικά Β’ Λυκείου, 3. Νέα ελληνικά Γ’ Λυκείου, 4. Υποστηρικτικό υλικό, 5. Σχεδιαγράμματα, 6. Γραμματική-Συντακτικό
Δείτε τις τελευταίες ειδήσεις στο Newsroom schooltime.gr – Βρείτε μας στο Google News
