Νέα Ελληνικά / Συνεξέταση Νεοελληνικής Γλώσσας & Λογοτεχνίας Λυκείου: Αναφορική και ποιητική λειτουργία της γλώσσας
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ
Η λέξη, αν και αποτελεί το μικρότερο μέρος του λόγου, εντούτοις έχει μεγάλη βαρύτητα σε μια πρόταση, είτε στον γραπτό, είτε στον προφορικό λόγο. Γι’ αυτό και καμία λέξη δεν χρησιμοποιείται τυχαία. Συχνά έχει πολλές σημασίες (πολυσημία) που εξαρτάται από τη λειτουργία της μέσα στην πρόταση. Συγκεκριμένα. αν χρησιμοποιείται με την κυριολεκτική, λογική, αναφορική ή και δηλωτική σημασία της ή αν με τη μεταφορική, συγκινησιακή, ποιητική ή και συνυποδηλωτική της έννοια. Π.χ. Η καρδιά του ανθρώπου (ο μυς). Η Άννα τρώει πάντα την καρδιά του μαρουλιού. Έφτασε στην καρδιά του προβλήματος
Συγκεκριμένα:
1. Αναφορική λειτουργία της γλώσσας
- Ο πομπός χρησιμοποιεί λέξεις ή φράσεις με την κυριολεκτική τους σημασία (δηλωτική χρήση της γλώσσας).
- Η γλώσσα λειτουργεί με λογικό τρόπο, δηλαδή απευθύνεται στη λογική του δέκτη.
- Ο πομπός αποσκοπεί στην πληροφόρηση.
2. Ποιητική λειτουργία της γλώσσας
- Ο πομπός χρησιμοποιεί λέξεις ή φράσεις με τη μεταφορική τους σημασία -εικόνες, παρομοιώσεις κ.λπ. – (συνυποδηλωτική χρήση της γλώσσας).
- Η γλώσσα λειτουργεί με συνειρμικό τρόπο, δηλαδή απευθύνεται στο συναίσθημα του δέκτη.
- Ο πομπός αποσκοπεί στη διέγερση συναισθημάτων με συγκινησιακά φορτισμένο λόγο.
Παραδείγματα:
- Με αναφορική λειτουργία: «Το σχολείο οφείλει να παρέχει στους νέους επαγγελματικό προσανατολισμό και πληροφόρηση για τα επαγγέλματα και τις ανάγκες της αγοράς εργασίας». ()
- Με ποιητική λειτουργία: «Μέσα όμως σ’ αυτό το μεταβατικό και ρευστό τοπίο λάμπει η ελπίδα ότι ο άνθρωπος θα τιθασεύσει τον εαυτό του και θα χρησιμοποιήσει τη νέα γνώση, για να ζεσταθεί και όχι να αυτοπυρποληθεί».
| Αναφορική λειτουργία (Κυριολεκτική ή Λογική ή Δηλωτική)
| Ποιητική λειτουργία (Μεταφορική ή Συγκινησιακή ή Συνυποδηλωτική) |
| σταθμός τρένου πικρός καφές ζεστό νερό το φως του ήλιου οι ρίζες του δέντρου | σταθμός ζωής πικρά δάκρυα ζεστή αγκαλιά το φως της γνώσης οι πολιτισμικές ρίζες του έθνους μας |
Από το βιβλίο της Χαράς Ανδρονίδη και των Εκδόσεων schooltime.gr «Έκφραση – Έκθεση Β’ Λυκείου: Θεωρία & Διαγράμματα Θεμάτων»
Επισήμανση:
Προσαρμόστε το εκπαιδευτικό υλικό στα δεδομένα του εκάστοτε μοντέλου εξέτασης – Το εκπαιδευτικό υλικό διατίθεται στο διαδίκτυο αποκλειστικά από το schooltime.gr
Διαβάστε ακόμα:
- Οδηγός συγκεντρωτικής επανάληψης στα Νέα Ελληνικά / Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία Γ’ Λυκείου
- Νεοελληνική γλώσσα & Λογοτεχνία: Εκπαιδευτικό υλικό για εμπέδωση των αλλαγών στην εξέταση του μαθήματος
- Νέα Ελληνικά Γ’ Λυκείου: 14 κριτήρια αξιολόγησης για τη συνεξέταση της Ν. Γλώσσας & Λογοτεχνίας
- Χρήσιμο υλικό για τα Νέα Ελληνικά / Νεοελληνική γλώσσα & Λογοτεχνία Λυκείου (50+ προτάσεις)
- Πώς εξετάζονται τα Αρχαία Ελληνικά και η Νεοελληνική Γλώσσα-Λογοτεχνία στις Πανελλαδικές Εξετάσεις
- Συμπληρωματικές Οδηγίες και Κριτήρια Αξιολόγησης για τη Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία Γ’ ΓΕΛ
Πλήρες εκπαιδευτικό υλικό για τα Νέα Ελληνικά/Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία – Έκθεση Λυκείου
- Ο Πρόλογος, το Κύριο Θέμα και ο Επίλογος στην Έκθεση: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε
- Έκφραση – Έκθεση: Η Αξιολόγηση της Έκθεσης (από το ΚΕΕ)
- Χρήσιμο εκπαιδευτικό υλικό για την περίληψη γραπτού λόγου
- 250 Σχεδιαγράμματα Εκθέσεων για την Α’ τη Β’ και τη Γ’ Λυκείου
- Κατεβάστε δωρεάν 200+ σχολικά βοηθήματα από το schooltime.gr
1. Νέα ελληνικά Α’ Λυκείου, 2. Νέα ελληνικά Β’ Λυκείου, 3. Νέα ελληνικά Γ’ Λυκείου, 4. Υποστηρικτικό υλικό, 5. Σχεδιαγράμματα, 6. Γραμματική-Συντακτικό
Δείτε τις τελευταίες ειδήσεις στο Newsroom schooltime.gr – Βρείτε μας στο Google News
