Θυμάμαι ήμουν ακόμα μαθήτρια του Λυκείου, όταν στον μακρύ μου δρόμο για τις Πανελλαδικές εξετάσεις διάβαζα και έκοβα από την εφημερίδα άρθρα, που θα θωράκιζαν την πνευματική φαρέτρα της κριτικής μου σκέψης. Θυμάμαι ακόμη ότι στη φαρέτρα αυτή είχα ως όπλα μου τα σχεδιαγράμματα που με τους καθηγητές μου είχαμε συντάξει μαζί, συνοδοιπόροι σε έναν κοινό και συνάμα ιερό αγώνα, για να μου μεταλαμπαδεύσουν τη μεθοδολογία της σκέψης και της οργάνωσης του δοκιμιακού λόγου. Όπλο μου: το χειρόγραφο. Αυτό το χειρόγραφο που είχε τη μυρωδιά του τετραδίου, τη μυρωδιά των σχολικών χρόνων· Αυτό, που πάνω του είχε σαν βουλοκέρι τη σφραγίδα του ανθρώπινου κόπου και συνάμα της σκέψης, μα πάνω από όλα τη σφραγίδα του εαυτού μου.
Μοναδικό καθώς είναι το χειρόγραφο, φέρει πάνω του τη σφραγίδα του εαυτού μου, το είναι μoυ. Το μέγεθος και η κλίση των γραμμάτων τόσο μοναδικά όσο και το δακτυλικό μας αποτύπωμα. Γι΄ αυτό και η επιστήμη της γραφολογίας μελετά τις διαφοροποιημένες του εκφάνσεις, στα ύψη και τα βάθη των γραμμών, στα «κύματα» και τις στροφές των γραμμάτων, στις κορυφώσεις και τις καμπύλες μέσα από τις αμέτρητες γραμμές που χαράσσονται. Όλα αυτά που αποτελούν τους αθώους μάρτυρες της προσωπικότητας και της διάθεσης της στιγμής, που δηλώνουν το προσεγμένο, το ξεκούραστο ή το βιαστικό του εαυτού μου, την εσωστρέφεια ή την αντιδραστική εξωστρέφεια του χαρακτήρα που αγωνιά να εκφραστεί· Το χειρόγραφο, αυτός ο μάρτυρας της φαντασίας και της σταθερότητας ή του ναρκισσισμού της γραφής, ήταν εδώ. Από μέσα του ξεπηδούν απρόσκλητες, καθώς το ξεφυλλίζεις, καθημερινές ιστορίες, από εκείνες που σε κάνουν να ξαναβιώνεις στιγμές. Πυξίδα του εγώ, αποτύπωμα του χρόνου, αποτύπωμα της στιγμής και του είναι μας το χειρόγραφο. Και μέσα στη μοναδικότητά του αυθεντικό και ανεπανάληπτο, όπως οι άνθρωποι που το έγραψαν· όπως οι στιγμές της σύνταξής του.
Πλέον, όμως, απολίθωμα· γιατί ύστερα ήρθαν τα χρόνια τα ηλεκτρονικά. Χρόνια πληθωριστικά, με αμέτρητα πληκτρολογημένα και φωτοτυπημένα έγγραφα· μια ευγονία εγγράφων ατάκτως ερριμμένων ή ενδελεχώς τακτοποιημένων σε ένα σύννεφο ηλεκτρονικό, ικανών να μεταφέρουν ως νέος Ἑρμῆς κάθε είδους πληροφορία. Εγγράφων ομοιόμορφων…
Και η σφραγίδα; Η σφραγίδα της στιγμής και του είναι μας; Σε ποια γραμματοσειρά είναι κρυμμένη η γνησιότητα και η ψυχή; Ποιο μέγεθος και ποιο περίγραμμα θα καθρεφτίσουν τον άνθρωπο, τις άγνωστες πτυχές της προσωπικότητας και τα μύχια των διαθέσεών του;
Στο σύγχρονο κόσμο θέση έχει ο άνθρωπος του πληκτρολογίου. Ο άνθρωπος-barcode είναι εδώ και το χειρόγραφο σπανίζει. Και ίσως κάποτε θα αποτελεί vintage συλλεκτικό στοιχείο ενός παλαιού πολιτισμού…
Κι όμως, εγώ αναζητώ το χειρόγραφο… Αναπολώ τη χαμένη τέχνη της γραφής… Και αθεράπευτα ρομαντική παραμένω πιστή στην ιδέα: manu scriptum manet.
ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ
manu scriptum manet: λατινική φράση που σημαίνει «αυτό που έχει γραφτεί με το χέρι (παρα)μένει» [παράφραση του λατινικού scripta manent, verba volant]
Έρη Ναθαναήλ*
Φιλόλογος
Δείτε τις τελευταίες ειδήσεις στο Newsroom schooltime.gr – Βρείτε μας στο Google News
