Λατινικά Β’ Λυκείου (Κείμενο 11): Προτεινόμενο διδακτικό υλικό και ασκήσεις

Λατινικά Β’ Λυκείου (Κείμενο 11): Προτεινόμενο διδακτικό υλικό και ασκήσεις

Lectio XI – ΚΕΙΜΕΝΟ: Η ΡΩΜΗ ΚΑΙ Η ΚΑΡΧΗΔΟΝΑ

Hannibal, dux Carthaginiensis, VI et XX annos natus, omnes gentes Hispaniae bello superavit et Saguntum vi expugnavit. Postea Alpes, quae Italiam ab Gallia seiungunt, cum elephantis transiit. Ubi in Italia fuit, apud Ticinum, Trebiam, Trasumenum et Cannas copias Romanorum profligavit et delevit. Populus Romanus cladem Cannensem pavidus audivit. In agro Falerno Hannibal ex insidiis Fabii Maximi se expedivit. Postquam XIV annos in Italia complevit, Carthaginienses eum in Africam revocaverunt. Ibi Hannibal bellum cum Romanis componere frustra cupivit. Denique cum P. Scipione apud Zamam dimicavit, sed Romani victoriam reportaverunt.

Α. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ:

1.Ποιες ήταν οι μάχες του Αννίβα ενάντια στους Ρωμαίους σύμφωνα με το κείμενο;
Για ποιον λόγο, σύμφωνα με το κείμενο, ο ρωμαϊκός λαός ήταν έντρομος μετά την καταστροφή των Καννών;

Β. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Να μεταφερθούν τα προσηγορικά ονόματα του κειμένου στην ίδια πτώση του άλλου αριθμού.
Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:

Alpes: τη γενική και δοτική του ίδιου αριθμού.

elephantis: την ονομαστική και γενική ενικού και την αιτιατική πληθυντικού.

omnes gentes, cladem Cannensem: την αφαιρετική ενικού των συνεκφορών.

vi: Να γραφούν οι πλάγιες πτώσεις και στους δυο αριθμούς.

quae: την ονομαστική, αιτιατική και αφαιρετική ενικού και πληθυντικού των υπολοίπων γενών.

insidiis: την ονομαστική και γενική του ίδιου αριθμού.

Fabii Maximi: την κλητική του ίδιου αριθμού.

superavit/ expugnavit: το β΄ ενικό και πληθυντικό της ίδιας έγκλισης στον Μέλλοντα.

seiungunt: Χρονική αντικατάσταση και να γραφούν τα απαρέμφατα της Ε.Φ.

transiit: το β΄και γ΄πληθυντικό σε όλους τους χρόνους.

delevit: το γ’ πληθυντικό του Μέλλοντα στην ίδια Φωνή.

audivit: το α΄ενικό και γ΄πληθυντικό στον Ενεστώτα, Μέλλοντα και Σ. Μέλλοντα.

expedivit: το β΄ενικό και γ΄πληθυντικό στον Ενεστώτα, Μέλλοντα και Σ. Μέλλοντα.

complevit: το α΄ πληθυντικό σε Ενεστώτα, Μέλλοντα και Υπερσυντέλικο.

cupivit: το β΄ενικό και πληθυντικό Παρατατικού και Μέλλοντα.

reportaverunt: το σουπίνο και το β΄ πληθυντικό όλων των χρόνων.

Γ. ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

dux: Nα αναγνωριστεί συντακτικά και να αναλυθεί ο ομοιόπτωτος προσδιορισμός στην αντίστοιχη δευτερεύουσα πρόταση.
2.in Italia: Να αντικατασταθεί το όνομα Italia με το όνομα Ephesus [-i] χωρίς να αλλάξει ο συντακτικός ρόλος.
3.In agro Falerno: Να αντικατασταθεί το ονοματικό σύνολο agro Falerno με το όνομα Athenae[-arum] χωρίς να αλλάξει ο συντακτικός ρόλος.
in Africam: Να αντικατασταθεί το όνομα Africa με το όνομα Neapolis [-is] χωρίς να αλλάξει ο συντακτικός ρόλος.
se expedivit: Να βρεθεί ο συντακτικός ρόλος της αντωνυμίας και να εξεταστεί το φαινόμενο της αυτοπάθειας.
cum Romanis / cum P. Scipione: Να γραφεί ο ισοδύναμος τρόπος εκφοράς του εμπρόθετου επιρρηματικού προσδιορισμού.
Postquam XIV annos in Italia complevit: Να αντικατασταθεί ο χρονικός σύνδεσμος με τον σύνδεσμο ubi και να επισημανθεί η διαφορά που προκύπτει.
Να επισημάνετε τη σημασιολογική διαφορά που υπάρχει ανάµεσα στην αφαιρετική «bello» και στην εµπρόθετη αφαιρετική «in bello».:

α) Omnes gentes Hispaniae bello superavit. (βλ. Mάθ. XI)

β) In bello pericula audacia propulsabant. (Mάθ. IV)

Να μεταφέρετε τις παρακάτω φράσεις με την εξάρτηση που δίνεται στην παρένθεση επιφέροντας τις απαραίτητες αλλαγές.

α. Hannibal, dux Carthaginiensis, VI et XX annos natus, omnes gentes Hispaniae bello superavit ( Cicero narrat…)/( Hannibal narrat...)

β. Hannibal Alpes cum elephantis transiit. ( Cicero narrat...)/( Hannibal narrat...)

γ. Populus Romanus cladem Cannensem pavidus audivit. ( Cicero narrat...)(Populus Romanus narrat...)

δ. Carthaginienses Hannibalem in Africam revocaverunt. ( Cicero narrat…)/( Carthaginienses narrant...)

ε. Hannibal bellum cum Romanis componere frustra cupivit. ( Cicero narrat…)/( Hannibal narrat...)

Δ. ΓΛΩΣΣΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ:

1.Να ενώσετε τις λέξεις της στήλης Α με λέξεις της στήλης Β με βάση την ετυμολογική τους συγγένεια και να συμπληρώσετε στη στήλη Γ κι άλλες λέξεις που γνωρίζετε και έχουν ετυμολογική συγγένεια με τις λέξεις της στήλης Α.

(1 ΛΕΞΗ ΤΗΣ ΣΤΗΛΗΣ Α ΔΕΝ ΘΑ ΣΥΝΔΥΑΣΤΕΙ ΜΕ ΚΑΠΟΙΑ ΛΕΞΗ ΤΗΣ ΣΤΗΛΗΣ Β΄, ΕΝΩ ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΘΑ ΣΥΝΔΥΑΣΤΕΙ ΜΕ 2 ΛΕΞΕΙΣ ΤΗΣ ΣΤΗΛΗΣ Β΄)

ΣΤΗΛΗ Α.	ΣΤΗΛΗ Β.	ΣΤΗΛΗ Γ.
1. dux	i. γένος
2. annos	ii. Anniversaire [ γαλλ.]
3. natus	iii. Delete [αγγλ]
4. gentes	iv. αγροφύλακας
5. superavit	v. δουκάτο
6. delevit	vi. Aeroporto [ ιτ.]
7. audivit	vii. Nature [αγγλ]
8. agro	viii. υπέρ
9. reportaverunt	ix. conjonction [γαλλ]
10. seiungunt	x. copieux [ γαλλ]
11. copiae	xi. profligate [ αγγλ]
12. profligavit	xii. Reportage [γαλλ]
13. Expedivit	xiii. Expedite[ αγγλ]

Ποια είναι η σημασία της λατινικής φράσης «Hannibal ante portas»; Πώς χρησιμοποιείται; Να την ενσωματώσετε σε μια νεοελληνική φράση, όπου να φαίνεται η σημασία της.

Ε. ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΤΑ ΛΑΤΙΝΙΚΑ [ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΟ ΚΕΙΜΕΝΟ]

1.Να μεταφέρετε στα λατινικά τις παρακάτω προτάσεις:

α. Ο Αννίβας ήταν Καρχηδόνιος στρατηγός.

β. Ο Αννίβας διασχίζει τις Άλπεις με τις στρατιωτικές του δυνάμεις.

γ. Ο Φάβιος Μάξιμος με ενέδρες δεν νίκησε τον Αννίβα/ δεν πήρε τη νίκη κατά του Αννίβα.

δ. Όταν ο Αννίβας κέρδισε στις Κάννες, οι Ρωμαίοι ήταν έντρομοι.

ΣΤ. ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Η Καρχηδόνα

Οι Καρχηδονιακοί πόλεμοι

Ρωμαίοι και Καρχηδόνιοι ήρθαν σε σύγκρουση και πολέμησαν με πείσμα αναμεταξύ τους. Oι πόλεμοι αυτοί κράτησαν διακόσια χρόνια περίπου.

Οι δύο πόλεις, Ρώμη και Καρχηδόνα, άρχισαν πόλεμο μεταξύ τους, που διακρίνεται σε τρεις περιόδους:

Ο Α΄ Ρωμαιο-Καρχηδονιακός Πόλεμος 264 – 241 π.Χ.,
Ο Β΄ Ρωμαιο-Καρχηδονιακός Πόλεμος 218 – 202-201 π.Χ.

Και στους δύο αυτούς πολέμους οι Καρχηδόνιοι νικήθηκαν από το στρατό των Ρωμαίων.

Ο Γ΄ Ρωμαιο-Καρχηδονιακός Πόλεμος 149 – 146 π.Χ., ήταν ο μοιραίος για την Καρχηδόνα. Σε αυτόν η πόλη ισοπεδώθηκε και οι κάτοικοί της πωλήθηκαν ως δούλοι.