«Γιατί Μαρία να μαθαίνουμε ορθογραφία;» με ρώτησε μια επτάχρονη μαθήτριά μου, και η ερώτηση της αυτή μού έδωσε την αφορμή για τη συγγραφή του παρόντος άρθρου. Τι είναι λοιπόν η ορθογραφία και γιατί να είναι τόσο σημαντική;
Ορθογραφία είναι ο τρόπος με τον οποίο πρέπει να γράφεται μια λέξη, η ορθή γραφή, όπως δηλώνει και τ’ όνομά της. Αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό κάθε γλώσσας, αν και καθυστερεί σε σχέση με τη ζωντανή γλώσσα για δύο λόγους: α) ο προφορικός λόγος προηγείται του γραπτού και β) η ορθογραφία είναι κατά βάση ιστορική (δηλαδή γράφουμε μία λέξη με τον τρόπο που προφερόταν σε παλαιότερες περιόδους και όχι με τον τρόπο που προφέρεται σήμερα π.χ. η λέξη παιδί, γράφεται σύμφωνα με την ερασμιακή προφορά, ενώ με τη νεοελληνική θα γραφόταν «πεδί»).
Το ζήτημα της ορθογραφίας απασχολεί ιδιαίτερα τους ερευνητές, καθώς υπάρχει διάσταση ανάμεσα στον προφορικό και τον γραπτό λόγο (δηλαδή, αλλιώς προφέρουμε και αλλιώς γράφουμε μια λέξη). Η γλώσσα είναι ένας ζωντανός οργανισμός που μεταβάλλεται από τους ομιλητές της σε λεξιλογικό και σημασιολογικό επίπεδο, όμως η ορθογραφία της γλώσσας δεν αλλάζει, γι’ αυτό και καλείται ιστορική. Ωστόσο, όλο και περισσότεροι είναι αυτοί που υποστηρίζουν την απλοποίηση της γραφής μιας λέξης, άρα και στη μεταρρύθμιση της ορθογραφίας.
Γιατί είναι σημαντική η γνώση της ορθογραφίας;
Η ορθογραφία διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στον γραπτό λόγο μιας γλώσσας. Αρχικά μας βοηθά να ξεχωρίζουμε τις ομόηχες λέξεις όπως για παράδειγμα «αυτή», «αυτοί», «αυτί» και να τις κατατάσσουμε στα μέρη του λόγου και τις οικογένειες λέξεων.
Το ίδιο συμβαίνει και με τα ρήματα, καθώς μπορούμε να ξεχωρίσουμε το β’ πληθυντικό ενεργητικής από το γ’ ενικό μέσης και παθητικής
π.χ. Eσείς ενοικιάζετε το διαμέρισμα≠ Το διαμέρισμα ενοικιάζεται.
Η ορθογραφία βοηθά τη γραπτή επικοινωνία διότι υπάρχει ένα συγκεκριμένο σύστημα κανόνων, τους οποίους πρέπει να ακολουθήσουμε προκειμένου να επιτύχουμε μια σαφή επικοινωνία με το συνομιλητή μας. Είναι πολύ διαφορετικό να γράψουμε «δεν έχω φίλο» από το «δεν έχω φύλο».
Αυτοί είναι οι πρακτικοί λόγοι της χρησιμότητας της ορθογραφίας, όμως, υπάρχει και ο πνευματικός λόγος. Η ελληνική ορθογραφία, όπως αναφέρθηκε, είναι ιστορική. Γράφουμε με τον τρόπο που έγραφαν οι πρόγονοι μας. Η λέξη «Αθηναίοι» είναι γραμμένη με αυτή τη μορφή και στις επιγραφές του 5ου αιώνα π.Χ. Από αυτό καταλαβαίνουμε ότι η γραφή και πιο συγκεκριμένα η ορθογραφία μας έχει μείνει αναλλοίωτη στους αιώνες, κάτι το οποίο είναι πολύ σημαντικό για τη γλώσσα μας.
Η ελληνική γλώσσα είναι από τις πιο πλούσιες σε λεξιλόγιο. Είναι η μόνη γλώσσα στον κόσμο που ομιλείται και γράφεται συνεχώς επί 4.000 τουλάχιστον έτη γι’ αυτό είναι και σημαντική η διατήρηση της ορθογραφίας της. Η γλώσσα μας και κατ’ επέκταση και η ορθογραφία μας συνιστά την πολιτιστική μας κληρονομιά. Αυτό που οφείλουμε να κάνουμε εμείς ως Έλληνες είναι να της δίνουμε την αξία που απαιτείται και να μην την παραγκωνίζουμε.
Βικάτου Μαρία
Προπτυχιακή Φοιτήτρια Φιλολογίας Πανεπιστημίου Πατρών
Δείτε τις τελευταίες ειδήσεις στο Newsroom schooltime.gr – Βρείτε μας στο Google News
