Νέοι και Ιδανικά, Διαγώνισμα – Κριτήριο Αξιολόγησης / Νέα Ελληνικά Γ’ Λυκείου / Νεοελληνική Γλώσσα-Λογοτεχνία
Ιδιωτικά Εκπαιδευτήρια «Προμηθέας Ο.Ε.»
Επιμέλεια: Λυχναρόπουλος Αλέξανδρος
ΚΕΙΜΕΝΟ 1
Νίκος Γιαννόπουλος: Τα ιδανικά των νέων
“Νέος θα πει να επιχειρείς να γκρεμίσεις τον
κόσμο και να έχεις το θράσος να θες να
οικοδομήσεις καινούργιο, καλύτερο”.
Νίκος Καζαντζάκης
Οι σημερινοί νέοι έχουν πολλά κοινά ιδανικά με τους νέους προηγούμενων εποχών, λόγω όμως των ιδιαίτερων κοινωνικών συνθηκών και της υπερβολικής ανάπτυξης της τεχνικής, καινούργια ιδανικά και στόχοι διαπνέουν τη σημερινή νεολαία Όλοι οι σύγχρονοι νέοι, ανεξάρτητα από το χρώμα της επιδερμίδας τους , την εθνική τους προέλευση και το οικονομικοπολιτικό σύστημα μέσα στο οποίο ζουν, έχουν κοινά ιδανικά, όνειρα και φιλοδοξίες. Βασικός στόχος των σημερινών νέων είναι η κατάργηση των εξοπλισμών, η εξομάλυνση των μεταξύ των εθνών διαφορών, το σταμάτημα των πολέμων και η εμπέδωση της παγκόσμιας ειρήνης. Πιο ρεαλιστές και σωστοί αυτοί από τους μεγαλύτερους , τάσσονται ενάντια σε κάθε μορφή επιβουλής και πολέμου, εκτός βέβαια του απελευθερωτικού, που τον υποστηρίζουν με όλες τους τις δυνάμεις, για την απόκτηση της εθνικής ανεξαρτησίας των καταδυναστευόμενων λαών.
Οι νέοι βρίσκονται σήμερα στην πρωτοπορία των αγώνων για την εξάλειψη κάθε βάρβαρης στρατιωτικής κατοχής. Έπαψαν πια να ηλεκτρίζουν την καρδιά και τις ψυχές των νέων τα ινδάλματα του χολλυγουντιανού κινηματογράφου και τα πάσης φύσεως ανθρωποειδή των κοσμικών σαλονιών με τις υστερίες τους και τα καπρίτσια τους. Οι μεγάλες μορφές των λαϊκών απελευθερωτών, των αγωνιστών της δημοκρατίας, των ακούραστων ποδηγετών της ανθρωπότητας, φορέων της ανθρωπιάς και της ανθρώπινης περηφάνιας, συγκινούν τη σύγχρονη νεολαία. Ιδανικό των σύγχρονων νέων είναι η επικράτηση της αγάπης και της συνεργασίας ανάμεσα στους ανθρώπους και τους λαούς, η κοινωνική δικαιοσύνη, η εθνική ανεξαρτησία και η αξιοπρέπεια. Ο σύγχρονος νέος διψάει για γνώσεις εμπεριστατωμένες, για επιστημονική έρευνα και μελέτη, για σωστή παιδεία, για την εξάλειψη του αναλφαβητισμού και του σκοταδισμού από το πρόσωπο της γης. Οι σημερινοί νέοι δεν πείθονται εύκολα από τις ενέργειες ορισμένων για μετατόπιση της επίλυσης των προβλημάτων του ανθρώπου ‘στην άλλη ζωή ’ και δεν πολυπιστεύουν στους τεχνητούς παραδείσους, αλλά επιθυμούν ‘εδώ και τώρα’, και όχι ‘κάποτε και κάπου’, να ζήσουν και να απολαύσουν τα αγαθά της ζωής. Δεν ανέχονται τη φυλάκιση του πνεύματος και σπάζουν τις αλυσίδες από τη μια άκρη της γης ως την άλλη, από την Ασία ως τη μακρινή Αυστραλία και από τη Λατινική Αμερική ως τη διψασμένη Αφρική. Προσπαθούν να αποκτήσουν μεγαλύτερη αναγνώριση της προσφοράς και της προσωπικότητάς τους και να βάλλουν οριστικό τέλος στον παραμερισμό τους από τους γεροντότερους.
Στο σημείο αυτό με έμφαση μπορούμε να τονίσουμε ότι στην περίπτωση που το σύνολο των νέων κατηγορείται για απρέπεια και ασέβεια, ωμή ειλικρίνεια, απαράδεκτη ανευθυνότητα, παθητική αδιαφορία , έλλειψη προβληματισμού, βιασύνη για αναγνώριση, που χαρακτηρίζονται ότι είναι αθεράπευτα ρομαντικοί, απροσγείωτοι, ανεδαφικοί και αρνητές κάθε ιδανικού, μικρή μόνο δόση αλήθειας ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Είναι γεγονός ότι πολλοί νέοι έχουν αρκετά ελαττώματα, χαρακτηριστικά της ανθρώπινης φύσης ή γέννημα των συνθηκών της σημερινής ζωής. Η πλειοψηφία τους όμως δεν έχει τα παραπάνω ελαττώματα ή έχει τόσες αρετές που καλύπτουν και εξουδετερώνουν κάθε ελάττωμα. Με λίγα λόγια, ιδανικό των νέων ανθρώπων είναι η δημιουργία μιας νέας κοινωνίας, ανθρωπινότερης, δικαιότερης, ασφαλέστερης και ακινδυνότερης για τη ζωή όλων των ανθρώπων. Θέλουν να δημιουργηθούν όλες οι προϋποθέσεις για μια σωστή άθληση και ψυχαγωγία, να τους αναγνωριστεί το δικαίωμα για δουλειά, να εξοβελιστεί ο μιμητισμός και ο ξενόφερτος τρόπος ζωής, να ζήσουν σαν πραγματικοί άνθρωποι και όχι σαν ρομπότ, σαν ανδρείκελα που θέλει να τους καταντήσει η σημερινή κοινωνία.
ΚΕΙΜΕΝΟ 2
Υπνοβάτες
Χωμενίδης Χρήστος
Τους βλέπεις πρωί – μεσημέρι – βράδυ γύρω σου. Τους αναγνωρίζεις από το μπαϊλντισμένο, από το απλανές σχεδόν, ύφος τους. Νέοι, μεσόκοποι και γηραιότεροι, όμορφοι κι άσχημοι, άντρες και γυναίκες.
Άλλοι αράζουν με τις ώρες σε καφετέριες, ανακατεύουν ράθυμα τον καφέ τους, ανταλλάσσουν τις ίδιες και τις ίδιες αμπελοφιλοσοφίες και κουτσομπολιά με τους φίλους τους, σκαλίζουν τη μύτη και το κινητό τους. Δηλώνουν θύματα της ανεργίας – «πού να βρεις, μέσα στην κρίση, θέση ανάλογη με τις σπουδές σου, δεν πήρα εγώ πτυχίο πανεπιστημίου και δίπλωμα αγγλικών για να καταντήσω βοηθός τού βοηθού για πεντακόσια ευρώ, εισπράττω ευτυχώς το νοίκι από ένα οικογενειακό διαμέρισμα, τσοντάρει εν ανάγκη στα έξοδά μου και η γιαγιά, τη βγάζω κουτσά στραβά και περιμένω να εμφανιστεί κάτι καλό…».
Άλλοι εργάζονται εντελώς άκεφα, διεκπεραιωτικά, σε υπηρεσίες και σε τράπεζες. Βάζουν σφραγίδες, σηκώνουν τηλέφωνα, συμπληρώνουν έγγραφα – δουλειά γραφείου -, κοιτάζουν εκατό φορές μέσα στο οκτάωρο το ρολόι τους, πατάνε like στο facebook. Από τη βιασύνη τους να σχολάσουν θα συμπέραινες ότι τους περιμένουν στον ελεύθερο χρόνο τους καταπληκτικές απολαύσεις. Έρωτες, γλέντια… Θα παραλάβουν, στην πραγματικότητα, τα παιδιά από το σχολείο, θα τα τρέχουν μέχρι να βραδιάσει σε μπαλέτα και σε φροντιστήρια, κατάκοποι θα μαζευτούν εν τέλει σπίτι, θα παραγγείλουν πίτσα ή σουβλάκια, θα βυθιστούν στον καναπέ, μπροστά στην τηλεόραση, ώσπου να τους πάρει ο ύπνος.
Ήδη από τα πενήντα τους μετρούν τον χρόνο αντίστροφα για να βγουν στη σύνταξη. Το κάποτε παχυλότατο εφάπαξ έχει πλέον συρρικνωθεί, εκείνοι ωστόσο επιμένουν να το προσδοκούν σαν μάννα εξ ουρανού. Ο δρόμος προς τα γηρατειά δεν τους φαίνεται γολγοθάς, μα επιστροφή αντιθέτως σε ένα ασφαλές λιμάνι.
«Και τι θα κάνατε όταν αφυπηρετήσετε;». «Θα ασχοληθούμε πλέον με τους εαυτούς μας!». «Δηλαδή;». «Θα πηγαίνουμε εκδρομές, θα περνάμε χρόνο στο χωριό, μπορεί να χτίσουμε στο χωράφι του μπαμπά, μπροστά στη θάλασσα, δυο-τρία ενοικιαζόμενα δωμάτια για τους τουρίστες…». Αμφίβολο αν θα προφτάσουν, θα αρχίσουν εν τω μεταξύ τα προβλήματα υγείας, θα στήνονται στις ουρές των Ταμείων, θα παίρνουν παραπεμπτικά για αναλύσεις αίματος και ούρων, «σε τι οφείλεται ο επαναλαμβανόμενος σφάχτης στον γοφό;» θα ρωτούν με αγωνία τον γιατρό. Σαν αυτοεκπληρούμενη προφητεία θα αρρωστήσουν στο τέλος σοβαρά και θα πεθάνουν – οι άντρες θα πεθάνουν, οι γυναίκες θα περιφέρονται ώς τα ενενήντα σε εκκλησίες και σε κομμωτήρια, «έχω την Κυριακή το μνημόσυνο του Στάθη, πρέπει να φτιάξω τα μαλλιά μου!» θα λένε στην κομμώτρια, θα ξεφυλλίζουν κάτω από την κάσκα λαϊκά περιοδικά, θα σχολιάζουν τους γάμους των πλουσίων, τα σκάνδαλα των τηλεοπτικών διασημοτήτων…
Πολλοί άνθρωποι, πάρα πολλοί, αντιμετωπίζουν τη ζωή τους σαν προθάλαμο, σαν αίθουσα αναμονής όπου η πλήξη είναι δεδομένη …Να τους αρπάξεις – σου’ ρχεται – από το πέτο. «Ξυπνήστε!» να τους ουρλιάξεις μες στα αφτιά. «Σταματήστε να σούρνεστε, να σπαταλάτε τόσο άχαρα τα λίγα χρόνια που σας έχουν δοθεί. Δεν σας κρατάνε δέσμιους τα Μνημόνια, υπνοβατούσατε και πριν από την κρίση, με περισσότερα απλώς λεφτά στις τσέπες. Ξεθάψτε τις επιθυμίες σας – που τις έχετε εσείς οι ίδιοι ενταφιάσει επειδή τις φοβάστε – και κυνηγήστε τες με κάθε κόστος. Χωρίστε. Παραιτηθείτε από δουλειές και σχέσεις που σας στραγγίζουν την ψυχή. Ξεκολλήστε από πάνω σας κούφιες συνήθειες, υποχρεώσεις-βδέλλες. Το να τακτοποιηθείτε, χάρη στα τυπικά προσόντα σας, σε μια βαρετή – πλην σχετικά ασφαλή – θέση εργασίας δεν αποτελεί επιτυχία. Συμβιβασμός είναι. Μονόδρομος προς την κατάθλιψη. Βγείτε στον δρόμο, δοθείτε σε έρωτες, φιλοδοξίες, ξαφνικές εμπνεύσεις, ρισκάρετε να καταλήξετε ανέστιοι και πένητες, σωριαστείτε στο χώμα δέκα φορές και σηκωθείτε έντεκα.
Κανείς δεν σας χρωστάει τίποτα εκ γενετής. Το Σύμπαν αδιαφορεί παγερά για πάρτη σας, ο Θεός – ακόμα και αν πανάγαθος υπάρχει – έχει αμέτρητο πόνο να παρηγορήσει προτού ρίξει μισό βλέμμα σε εσάς, που απλώς βουλιάζετε μες στη ρουτίνα σας.
Εσείς μόνο χρωστάτε στα παιδιά σας ένα παράδειγμα. Να μπορούν κάποτε να λένε ότι οι γονείς τους τη ζωή την ήπιαν και τη λούστηκαν, την έστυψαν και την κολύμπησαν και με το ρεύμα και κόντρα σε αυτό. Δεν λούφαξαν κάτω από το πρώτο υπόστεγο που βρήκαν για να πεθάνουν στεγνοί».
ΚΕΙΜΕΝΟ 3
Τα όνειρα
Τα όνειρα μου
γίνανε γέρικα σκυλιά
που σέρνουν τα βήματά τους
σε έρημους δρόμους.
Γεννήθηκαν
δεν καρποφόρησαν
παρά μόνο κρύφτηκαν
στα βάθη του μυαλού
και βαλσαμώθηκαν.
Μετά από χρόνια
κάποια πάνε ν’ αναστηθούν
να βγουν στο φως
να ξαναζήσουν
μα δεν είναι όπως πρώτα.
Τα όνειρά μου
έγιναν γέρικα σκυλιά
που σέρνουν τα βήματά τους
σε έρημους δρόμους.
Γρηγόρης Σακαλής
από τη συλλογή Κυτίο κρυφών ονείρων, 2015
Παρατηρήσεις: Θέμα Α
Να γράψετε την περίληψη της δεύτερης και τρίτης παραγράφου του Κειμένου 1 («Οι νέοι βρίσκονται σήμερα στην πρωτοπορία των αγώνων … σαν ανδρείκελα που θέλει να τους καταντήσει η σημερινή κοινωνία.») σε 60-70 λέξεις.
Μονάδες 15
Θέμα Β
B1. Με ποιον τρόπο συνομιλούν τα κείμενα 1 και 2 μεταξύ τους; Ποια η διαφορά τους ως προς το περιεχόμενο , το ύφος και την αποτελεσματικότητα στη μετάδοση του νοήματος;
Μονάδες 10
Β2.Στην παράγραφο 2 του κειμένου I («Οι νέοι βρίσκονται σήμερα στην πρωτοπορία των αγώνων … να βάλλουν οριστικό τέλος στον παραμερισμό τους από τους γεροντότερους.) και στην παράγραφο 6 του κειμένου 2 (« Πολλοί άνθρωποι, πάρα πολλοί, αντιμετωπίζουν τη ζωή τους σαν προθάλαμο … να καταλήξετε ανέστιοι και πένητες, σωριαστείτε στο χώμα δέκα φορές και σηκωθείτε έντεκα.») , ποιος είναι ο βασικός ισχυρισμός των συγγραφέων και πώς επιλέγουν να τον υποστηρίξουν;
Μονάδες 10
Β3.α Το απόσπασμα από την τελευταία παράγραφο του κειμένου 2 να γίνει στον ευθύ λόγο: («Να μπορούν κάποτε να λένε ότι οι γονείς τους τη ζωή την ήπιαν και τη λούστηκαν, την έστυψαν και την κολύμπησαν και με το ρεύμα και κόντρα σε αυτό. Δεν λούφαξαν κάτω από το πρώτο υπόστεγο που βρήκαν για να πεθάνουν στεγνοί»). Τι διαφορές παρατηρείτε ως προς το ύφος ;
Μονάδες 8
β. Για καθεμία από τις υπογραμμισμένες λέξεις του κειμένου 1 να γράψετε δύο προτάσεις∙ στη μία να χρησιμοποιείται η λέξη δηλωτικά και στην άλλη συνυποδηλωτικά. Τι διάφορες παρατηρείτε ως προς το ύφος;
Μονάδες 7
ΘΕΜΑ Γ
Γ. Να σχολιάσετε, επικαλούμενοι τους κατάλληλους κειμενικούς δείκτες, το θέμα του Κειμένου 3 και να διατυπώσετε συνοπτικά την προσωπική σας άποψη πάνω σε αυτό. (150-200 λέξεις).
Μονάδες 15
ΘΕΜΑ Δ
Στο κείμενο περιγράφονται δύο διαφορετικές κατηγορίες των σύγχρονων νέων. Από τη μία, εκείνοι που διαθέτουν την ωριμότητα να αναλάβουν τις ευθύνες που τους αναλογούν . Από την άλλη, οι νέοι που είναι πνευματικά ανερμάτιστοι και χωρίς κάποια συγκεκριμένη στοχοπροσήλωση στη ζωή τους. Να γράψετε ένα κείμενο επιχειρηματολογίας επιλέγοντας εσείς τον κειμενικό τύπο που επιθυμείτε (άρθρο, επιστολή, εισήγηση…) με σκοπό να πείσετε τους ενήλικες για μία από τις παραπάνω απόψεις.
(350 με 400 λέξεις).
Μονάδες 30
(Το εκπαιδευτικό υλικό διατίθεται στο διαδίκτυο αποκλειστικά από το schooltime.gr)
ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ «ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ Ο.Ε.»,
ΓΥΜΝΑΣΙΟ – ΛΥΚΕΙΟ
ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 156, Ν. ΙΩΝΙΑ, ΒΟΛΟΣ
ΤΗΛ. 24210-64888 /6908854840
Ιδιωτικά Εκπαιδευτήρια «Προμηθέας Ο.Ε.» Γυμνάσιο – Λύκειο*
Διαβάστε ακόμα:
Νέα Ελληνικά Γ’ Λυκείου: 14 κριτήρια αξιολόγησης για τη συνεξέταση της Ν. Γλώσσας & Λογοτεχνίας
Χρήσιμο υλικό για τα Νέα Ελληνικά / Νεοελληνική γλώσσα & Λογοτεχνία Λυκείου (50+ προτάσεις)
Πώς εξετάζονται τα Αρχαία Ελληνικά και η Νεοελληνική Γλώσσα-Λογοτεχνία στις Πανελλαδικές Εξετάσεις
Συμπληρωματικές Οδηγίες και Κριτήρια Αξιολόγησης για τη Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία Γ’ ΓΕΛ
Πλήρες εκπαιδευτικό υλικό για τα Νέα Ελληνικά/Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία – Έκθεση Λυκείου
- Ο Πρόλογος, το Κύριο Θέμα και ο Επίλογος στην Έκθεση: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε
- Έκφραση – Έκθεση: Η Αξιολόγηση της Έκθεσης (από το ΚΕΕ)
- Χρήσιμο εκπαιδευτικό υλικό για την περίληψη γραπτού λόγου
- Το επικοινωνιακό πλαίσιο στη Νεοελληνική Γλώσσα: Δοκίμιο, άρθρο, ομιλία
- 250 Σχεδιαγράμματα Εκθέσεων για την Α’ τη Β’ και τη Γ’ Λυκείου
- Κατεβάστε δωρεάν 200+ σχολικά βοηθήματα από το schooltime.gr
1. Νέα ελληνικά Α’ Λυκείου, 2. Νέα ελληνικά Β’ Λυκείου, 3. Νέα ελληνικά Γ’ Λυκείου, 4. Υποστηρικτικό υλικό, 5. Σχεδιαγράμματα, 6. Γραμματική-Συντακτικό
Δείτε τις τελευταίες ειδήσεις στο Newsroom schooltime.gr – Βρείτε μας στο Google News
