Ειρήνη – Πόλεμος, Διαγώνισμα – Κριτήριο Αξιολόγησης / Νέα Ελληνικά Γ’ Λυκείου / Νεοελληνική Γλώσσα-Λογοτεχνία

Ιδιωτικά Εκπαιδευτήρια «Προμηθέας Ο.Ε.»

Επιμέλεια: Λυχναρόπουλος Αλέξανδρος

ΚΕΙΜΕΝΟ 1

Η ειρήνη έχει… τον προορισμό της

ΑΡΘΡΟ Του ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΑΝΙΑΡΗ Δικηγόρου – Μέλους της Ένωσης Ποινικολόγων

Σ’ έναν πλανήτη, που ο πόλεμος, η βία και τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας είναι στην ημερήσια διάταξη, σ’ έναν πλανήτη που φλέγεται, «γιορτάζει» η ειρήνη; Όχι. Η ειρήνη είναι γεννημένη πάντα… να πολεμά. Το 1981 καθιερώθηκε από τον ΟΗΕ η 21η Σεπτεμβρίου ως Παγκόσμια Ημέρα Ειρήνης, ίσως με τις καλύτερες προθέσεις όλων, συγκεκαλυμμένης της όποιας υποκρισίας, αν έρθουμε πίσω σ’ αυτή τη χρονική συγκυρία.

Σήμερα; η αλήθεια είναι ότι η ειρήνη πάντα τείνει το χέρι της προς όλους, ακόμα και σ’ αυτούς που με το ένα χέρι τη χαιρετούν και στο άλλο κρατούν όπλο ή και μαχαίρι, για να της πάρουν το κεφάλι. Δεν φοβάται όμως, γιατί έχει ιερό προορισμό. Ένας προορισμός δύσκολος, σε κόντρα με τους μεγάλους και τους παρανοϊκούς που εν σχεδίω κι επί σχεδίω αποφασίζουν και κατευθύνουν τους πολέμους: φυλετικούς, θρησκευτικούς, εμφυλίους, κατακτητικούς. Η φρίκη του πολέμου και ο θάνατος των αθώων ψυχών είναι η δική τους ζωή.

Είναι νωπές οι μνήμες από το έγκλημα στην Κύπρο, με τη συνεχιζόμενη κατοχή μεγάλου μέρους της, και δη μιας χώρας-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου και την καταπάτηση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Και μια ειρήνη που συνεχίζει να… πολεμά. Νωπές και οι μνήμες από τους ανελέητους βομβαρδισμούς στη Γιουγκοσλαβία. Σχέδιο και εκτελέσεις, των πολιτισμένων της Δύσης. Είναι μπροστά μας και καθημερινά τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.

Οι Δίδυμοι Πύργοι, οι νέοι βομβαρδισμοί της Δύσης στο Ιράκ, στη Συρία και όπου γης. Οι απάνθρωπες τηλεοπτικές τελετουργίες με αποκεφαλισμούς και εκτελέσεις παγώνουν το αίμα του κόσμου. Αυτά τα εγκλήματα των εγκλημάτων φέρνουν αντιμέτωπη την κοινωνία με το φανατισμό, με τα αντίποινα και την εκδίκηση. Ποιος ρωτά την ειρήνη;

Ποια ήταν τα θύματα της μοιραίας πτήσης πάνω απ’ την Ουκρανία;

Αθώοι άνθρωποι που απογειώθηκαν με προορισμό… ζωής. Ο πύραυλος βρήκε το στόχο του στον αέρα και σε λίγα δευτερόλεπτα οι άνθρωποι «κατεβαίνουν» στάχτες. Έτσι προσγειώθηκαν, στάχτες που σκόρπισαν αναζητώντας, εκεί επί τόπου, τους εγκληματίες. Τους φυσικούς αυτουργούς. Γιατί οι ηθικοί αυτουργοί, την ίδια ώρα, έδιναν συνεντεύξεις, μιλούσαν με παρρησία για την αξία της ανθρώπινης ζωής και την ειρήνη. Αυτήν που «σκοτώσαν» στον αέρα. Η ειρήνη όμως δεν πέθανε. Έχει τον προορισμό της. Πάντα θα πολεμά… τον πόλεμο. Έτσι κάνει και στη Λωρίδα της Γάζας. Ο πόλεμος τη νίκησε και αυτή επιμένει, ψάχνει για ανάσες μέσα στα χαλάσματα. Τολμά. Δίνει εκείνη ανάσες ζωής και προχωρεί.

Φεύγει με τους κυνηγημένους, από τις χώρες της «Αραβικής Άνοιξης» και με ανθρώπους που απειλούνται από τη λεπίδα των τζιχαντιστών και άλλων οργανώσεων. Με ανθρώπους που πλήρωσαν ό,τι είχαν και δεν είχαν με όνειρο την ελευθερία τους. Με τους πεινασμένους και εξαθλιωμένους που κατέφυγαν στα σαπιοκάραβα των δουλεμπόρων.

Η ειρήνη μαζί τους παλεύει.

Κάποιοι από τους μετανάστες-πρόσφυγες έφθασαν στην ελεύθερη στεριά. Κάποιοι δεν έφθασαν ποτέ. Ναυάγησαν. Η Μεσόγειος έγινε «υγρός τάφος» τους. Ναυάγησε μαζί τους και η ειρήνη. Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης, μόνο στη Μεσόγειο πνίγηκαν πάνω από 2.200 μετανάστες-πρόσφυγες μέσα στο 2014. Ποτέ τους δεν έφθασαν στην Ελλάδα, στην Ιταλία, στη Μάλτα.

Η ειρήνη καταποντίστηκε. Ήταν πιο ισχυροί οι δουλέμποροι. Όμως γρήγορα θα αναδυθεί και πάλι. Είπαμε, έχει τον προορισμό της. Δεν έχει δική της πατρίδα, φεύγει μακριά.

Εν μέσω βομβαρδισμών, παρούσα στην Υεμένη. Με την παρέμβαση και τη διαμεσολάβηση του ΟΗΕ υπεγράφη συμφωνία μεταξύ κυβέρνησης και ανταρτών της οργάνωσης Ανσάρ αλ Αλάχ. Και από εκεί στο Αφγανιστάν. Παρούσα στην πολυπόθητη συμφωνία για «Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας» μετά την οριστικοποίηση του αποτελέσματος των προεδρικών εκλογών του Ασράφ Γάνι.

Θα ήθελα ιδιαίτερα να μείνω στην παρουσία της ίδιας της ειρήνης στην Ελλάδα. Ναι, στο πρόσωπο της Ιρλανδής Μέιριντ Μαγκουάιρ, της Νομπελίστριας Ειρήνης του 1976.Μιας γυναίκας-συμβόλου, που γεννήθηκε στο Μπέλφαστ και έζησε τη βία και τις ακρότητες μεταξύ καθολικών και προτεσταντών (η ίδια είναι καθολική).Η Μέιριντ Μαγκουάιρ μίλησε στην Αλεξάνδρα Τζαβέλλα («Ελευθεροτυπία» 22.9.2014) για τους ανελέητους βομβαρδισμούς του Ισραήλ στη Γάζα, για το «Ολοκαύτωμα των Παλαιστινίων» και για την ουκρανική κρίση που «μπορεί να αντιμετωπιστεί εσωτερικά με τη διπλωματία των κομμάτων». Μίλησε και για τη φτώχεια, που είναι «η χειρότερη μορφή βίας».

Ναι, είναι η Μέιριντ Μαγκουάιρ που λίγο καιρό πριν προκάλεσε με τις θέσεις της και προέτρεψε τον πρόεδρο των ΗΠΑ (και νομπελίστα ειρήνης) Μπαράκ Ομπάμα να αφήσει τους παλικαρισμούς και την «πολιτική της εκδίκησης» και χάριν της ειρήνης να διαπραγματευθεί με τους τζιχαντιστές και το Ισλαμικό Κράτος.

Αυτή είναι η ειρήνη. Ταπεινή και υπερήφανη, φτωχή και μονάκριβη, θείο γέννημα των ανθρώπων, με αισθήματα βαθιά και πάντα απέναντι στα απάνθρωπα ένστικτα.

Έχει… τον προορισμό της.

Πάντα πολέμιος των πολέμων.

 

ΚΕΙΜΕΝΟ 2

Ειρήνη - Πόλεμος

 

ΚΕΙΜΕΝΟ 3

Γιάννης Ρίτσος, [Ποτέ πια Χιροσίμες]

Ο ποιητής καταγγέλλει τους Αμερικάνους ιμπεριαλιστές για τα εγκλήματά τους (μεταξύ αυτών ξεχωρίζει η Χιροσίμα) και διατρανώνει τη θέληση και την αγωνιστική διάθεση των μαραθωνοδρόμων της ειρήνης και του ίδιου να αγωνιστούν για μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση και για την παγκόσμια ειρήνη.

Πιστεύω στον άνθρωπο.
Όλους μας μια κοινή μοίρα μάς ενώνει:
η πάλη κατά του πολέμου, κατά της δυστυχίας και του θανάτου,
η πάλη κατά της φτώχιας και του φόβου,
η πάλη κι η ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο.
Βαδίζω ενάντια σ’ όλες τις προκαταλήψεις που χωρίζουν τους ανθρώπους,
βαδίζω για την Ειρήνη,
κι αισθάνομαι στο πρόσωπό μου την ανάσα της Ανθρωπότητας.

Μισώ το φασισμό και τον πόλεμο.
Είκοσι χρόνια κλείσανε απ’ τη συντριβή του αιματοστάλαχτου χιτλερισμού.
Δεν ξεχνώ την καπνιά των κρεματόριων.
Δεν ξεχνώ την παιδούλα Άννα Φρανκ,
τον Φούτσικ, τον Γκαμπριέλ Περί, τη Ζώγια,
τον Ναπολέοντα Σουκατζίδη, την Ηλέκτρα, τον Περρίκο.
Δεν ξεχνώ τα 50 εκατομμύρια νεκρούς,
το απόκρημνο σκοτάδι του τρόμου και τους ποταμούς των δακρύων,
Βαδίζω μ’ όλους που μισούν το φασισμό και τον πόλεμο.
Βαδίζω μ’ αυτούς πού αγαπούν την Ειρήνη.
Για να παίξουν αμέριμνα τα παιδιά στις αυλές.
Για να χαμογελούν οι μανάδες στα παράθυρα.
Για ν’ ανοίγουν σαν άσπρα λουλούδια τα βιβλία.
Για να λάμπει σαν ήλιος το ψωμί επάνω σ’ όλα τα τραπέζια.
Για να παραδίδει ευγενικά η μια γενιά στην άλλη,
όχι το δαυλό του τελειωτικού εμπρησμού,
αλλά τη δάδα της Δημιουργίας…

Χιλιάδες δισεκατομμύρια σπαταλιούνται για μέσα ολέθρου.
Θα γίνονταν σχολεία και κήποι κι εργαστήρια,
ψωμί και στίχοι, αλέτρια και βιολιά.
Και θ’ άλλαζε η μορφή του κόσμου.
Εμπρός, λοιπόν, όλα τα όπλα στα μουσεία
πριν σκάψουμε τον τάφο της Ανθρωπότητας.
Τα όπλα στα Μουσεία,
και τ’ αγάλματα των μεγάλων νεκρών,
των παραμελημένων ηρώων της Σκέψης και της Πράξης μες στους κήπους.
Οδοιπορώ για έναν πλήρη, γενικό και δίκαιο αφοπλισμό.
Για τον περιορισμό των αβάσταχτων στρατιωτικών δαπανών.
Οδοιπορώ για την απελευθέρωση του ανθρώπου απ’ το φόβο του πολέμου.
Οδοιπορώ για την Ειρήνη και την Ευτυχία της Ανθρωπότητας.

Δε φτάνει ν’ αγαπάμε την Ειρήνη και τον Άνθρωπο.
Πρέπει ν’ αγωνιζόμαστε γι’ αυτόν.
Είμαι ένας απ’ την ατέλειωτη στρατιά που ζώνει τον κόσμο.
Οδοιπορώ για να ενώσω κι εγώ τη θέλησή μου με τη θέληση όλων για την Ειρήνη.
Και δε θα σταματήσω
πριν η Ειρήνη στεριώσει για πάντα σ’ ολόκληρη τη Γη.
Οδοιπορώ για τη βαθιά συνεννόηση ανθρώπου μ’ άνθρωπο,
οδοιπορώ για την πρόοδο, την ευτυχία, την ελευθερία του ανθρώπου, οδοιπορώ για την αξιοπρέπεια του ανθρώπου που έμαθε να περπατάει, ανάμεσα στ’ αστέρια,
οδοιπορώ για να στήσουμε τη σημαία της ειρηνικής γης πάνω στ’ αστέρια,
οδοιπορώ για την ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΕΙΡΗΝΗ.

ΑΘΗΝΑ, Μάης 1965

“Ο ΔΩΔΕΚΑΛΟΓΟΣ ΤΗΣ Γ’ ΜΑΡΑΘΩΝΙΑΣ ΠΟΡΕΙΑΣ”

Παρατηρήσεις:

Θέμα Α

 Να γράψετε την περίληψη της πρώτης  μέχρι και τέταρτης  παραγράφου του Κειμένου 1 (« Σ’ έναν πλανήτη, που ο πόλεμος  … Ποιος ρωτά την ειρήνη; .») σε 60-70 λέξεις.

Μονάδες 15

 

Θέμα Β

Β1. «Η ειρήνη είναι γεννημένη πάντα… να πολεμά» . Πώς αντιλαμβάνεστε το νόημα αυτής της φράσης του κειμένου 1 ; Να καταγράψετε τις απόψεις σας σε μία παράγραφο 100-120 λέξεων.

Ή εναλλακτικά :

B1. Ποιο πιστεύετε ότι είναι το θέμα του σκίτσου στο κείμενο 2; Γράψτε την απάντησή σας σε μία παράγραφο . (60-70 λέξεις)

Μονάδες 15

Β2. Αν ο σκοπός του αρθρογράφου  στη συγκεκριμένη παράγραφο του κειμένου 1 ( « Αθώοι άνθρωποι…προχωρεί.) είναι να ευαισθητοποιήσει τον/την αναγνώστη/τριά του για το πρόβλημα, πώς το επιτυγχάνει; Για την απάντησή σας να παρατηρήσετε τα σημεία στίξης και τα σχήματα λογού στη σημασία των λέξεων που επιλεγεί ο αρθρογράφος. 

Ή εναλλακτικά :

Β2. Τι πετυχαίνει ο  αρθρογράφος με τη χρήση του ερωτήματος στην αρχή της πρώτης παραγράφου του κειμένου 1 (  «Σ’ έναν πλανήτη, που ο πόλεμος, η βία και τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας είναι στην ημερήσια διάταξη, σ’ έναν πλανήτη που φλέγεται, «γιορτάζει» η ειρήνη;») ως προς την οργάνωση του κειμένου και ως προς την αντίδραση του αναγνώστη;

Μονάδες 10

Β3. Ο  αρθρογράφος εμφανίζεται πολύ βέβαιος για τις απόψεις του στη δεύτερη παράγραφο του κειμένου 1 (« Σήμερα; Η αλήθεια…είναι η δική τους ζωή.» . Με ποιες εγκλίσεις, με ποια σχήματα λογού, με ποιες επιλογές στο λεξιλόγιο δείχνει τη βεβαιότητά του; Να αναφέρετε από ένα παράδειγμα μέσα από το κείμενο για κάθε μια από τις παραπάνω γλωσσικές επιλογές του συγγραφέα. Συμμερίζεστε τη βεβαιότητά του; Δικαιολογήστε την απάντησή σας.

Ή εναλλακτικά :

Β3. Σε κάθε ένα από τα παρακάτω αποσπάσματα του κειμένου 1 να αποδώσετε τη σημασία των υπογραμμισμένων φράσεων  μονολεκτικά ή περιφραστικά :

« η αλήθεια είναι ότι η ειρήνη πάντα τείνει το χέρι της προς όλους.»

«…με αποκεφαλισμούς και εκτελέσεις παγώνουν το αίμα του κόσμου.»

«Η Μεσόγειος έγινε «υγρός τάφος» τους.»

Μονάδες 15

 

ΘΕΜΑ Γ

Ποιο είναι, κατά τη γνώμη σας, το θέμα του Κειμένου 3; Να γράψετε το ερμηνευτικό σας σχόλιο, τεκμηριώνοντάς την απάντησή σας με τουλάχιστον τρεις (3) κειμενικούς δείκτες (150-200 λέξεις).

Μονάδες 15

 

ΘΕΜΑ Δ

«Βαδίζω  για την Ειρήνη, κι αισθάνομαι στο πρόσωπό μου την ανάσα της Ανθρωπότητας» έγραφε ο Ρίτσος τονίζοντας την αξία αυτού του υπέρτατου αγαθού χάρη στο οποίο ευημερεί το άτομο, αλλά και το κοινωνικό σύνολο. Με ποιους τρόπους και ποια μέσα πιστεύτε ότι  μπορούν οι σημερινοί νέοι να αγωνιστούν για την εδραίωση μιας παγκόσμιας ειρήνης; Να γράψετε ένα άρθρο στη διαδικτυακή σχολική σας εφημερίδα, για να καταθέσετε την προσωπική εμπειρία και τις απόψεις σας.  (350-400 λέξεις).

Μονάδες 30

 

(Το εκπαιδευτικό υλικό διατίθεται στο διαδίκτυο αποκλειστικά από το schooltime.gr)

 

ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ «ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ Ο.Ε.»,

ΓΥΜΝΑΣΙΟ – ΛΥΚΕΙΟ

ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 156, Ν. ΙΩΝΙΑ, ΒΟΛΟΣ

ΤΗΛ. 24210-64888 /6908854840

Ιδιωτικά Εκπαιδευτήρια «Προμηθέας Ο.Ε.» Γυμνάσιο – Λύκειο*

Διαβάστε ακόμα:

Νεοελληνική γλώσσα & Λογοτεχνία: Εκπαιδευτικό υλικό για εμπέδωση των αλλαγών στην εξέταση του μαθήματος

Νέα Ελληνικά Γ’ Λυκείου: 14 κριτήρια αξιολόγησης για τη συνεξέταση της Ν. Γλώσσας & Λογοτεχνίας

Χρήσιμο υλικό για τα Νέα Ελληνικά / Νεοελληνική γλώσσα & Λογοτεχνία Λυκείου (50+ προτάσεις)

Πώς εξετάζονται τα Αρχαία Ελληνικά και η Νεοελληνική Γλώσσα-Λογοτεχνία στις Πανελλαδικές Εξετάσεις

Συμπληρωματικές Οδηγίες και Κριτήρια Αξιολόγησης για τη Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία Γ’ ΓΕΛ

Πλήρες εκπαιδευτικό υλικό για τα Νέα Ελληνικά/Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία – Έκθεση Λυκείου

1. Νέα ελληνικά Α’ Λυκείου, 2. Νέα ελληνικά Β’ Λυκείου, 3. Νέα ελληνικά Γ’ Λυκείου, 4. Υποστηρικτικό υλικό, 5. Σχεδιαγράμματα, 6. Γραμματική-Συντακτικό

Ακολουθήστε την επίσημη σελίδα μας στο facebook schooltime για να βλέπετε τις σημαντικότερες ειδήσεις στη ροή του schooltime.gr

Ακολουθήστε μας στο facebook