Νέα Ελληνικά Λυκείου / Νεοελληνική Γλώσσα-Λογοτεχνία: «Το ερμηνευτικό σχόλιο στη Λογοτεχνία», ενδεικτική ανάλυση ερμηνευτικού σχολίου
1Ο ΚΕΙΜΕΝΟ
«Μαθητεία στην Αναμονή», Κυριακή Αδαλόγλου (2001)
Ι
[…]
Τότε είδα να περνάει η πομπή.
Στην αρχή πολύχρωμη.
Τρεις μπάντες όργανα και οι προεξάρχοντες.
Ύστερα κάτι κουρελήδες
να σέρνονται στα γόνατα μ’ ένα σταυρό στην πλάτη.
Γέμισε ο τόπος μυρωδιά ιδρώτα
κι ο δρόμος σκούρα ίχνη.
Όταν ξαφνικά
είδα παράμερα το δάσκαλο,
λίγο σκυφτός κι αδυνατισμένος μού φάνηκε.
Πατούσε ελαφρά πάνω στα φύλλα
και κάτι έψαξε να πάρει απ’ τη μεγάλη τσάντα.
Και μεμιάς σκόρπισαν τριγύρω φθόγγοι.
Άλλοι βαριοί πάτησαν στη γη
κι άλλοι αναρριχητικοί πετάξανε κλαδιά και ψήλωσαν.
Ξέκρινα τότε σκουριασμένο
Το κ λ ε ι δ ί στην τσάντα.
Έδωσα μια, πιάστηκα από τ’ αναρριχώμενα φωνήματα
κι εκείνα μ’ απιθώσαν καταγής.
Πάμε, του είπα. Καιρός να ξεκλειδώσεις το σχολείο.
Με κοίταξε στοχαστικά και, ναι
είναι καιρός, χαμογέλασε.
Γρήγορα, πριν πάρουνε χαμπάρι πως τους ξέφυγα, είπα.
Να βιαστούμε.
II
Κι ήταν τότε που ήρθαν τα παιδιά.
Πολλά παιδιά, όλο ζωή και υγεία.
Έπαιζαν με τους φθόγγους κι εκείνοι, υπομονετικοί,
έγιναν έλκηθρα,
έγιναν μπάλες, μπαλόνια, αερόστατα.
Μαζεύτηκε το πλήθος και κοιτούσε,
κάπου κάπου ένας φθόγγος καθότανε πάνω στον ώμο,
στο χέρι ή στο κεφάλι τους,
τον κοίταζαν αυτοί προσεχτικά
και κ α τ α λ ά β α ι ν α ν .
Οι προεξάρχοντες ενοχλημένοι διέλυσαν την πομπή.
Ήταν η στιγμή
που η παλιά κλειδαριά
δέχτηκε μέσα της και πάλι το κλειδί
κι απάντησε στο γύρισμά του
με το χαρμόσυνο τρίξιμο
της δικαιωμένης προσμονής.
Μπήκαμε στη μεγάλη αυλή.
Ο ήλιος χάιδευε ένα καλό χορτάρι.
Χαλάσματα γύρω.
Πόση δουλειά,
να στήσουμε τις αίθουσες
να πλύνουμε το χρόνο
να εξευμενίσουμε την αυστηρή βιβλιοθήκη.
Κι όπως ήρθανε αμέσως τα παιδιά
δεν είχαμε πού να τα βάλουμε.
Κάθισαν κάτω κι ήτανε χαρούμενα.
ΕΡΩΤΗΣΗ:
«Ποιο πιστεύετε πως είναι το βασικό θέμα του ποιήματος, κατά τη γνώμη σας; Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας με κειμενικούς δείκτες, παραθέτοντας και την προσωπική σας άποψη (150-200 λέξεις)».
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ:
Το κεντρικό θέμα του ποιήματος, κατά τη γνώμη μου, είναι η ζωοποιός δύναμη και αξία της μόρφωσης για τον άνθρωπο. Αυτό επιτυγχάνεται βασικά μέσω του σχολείου, το «κ λ ε ι δ ί» του οποίου κρατάει ο δάσκαλος, το οποίο και αποτελεί το υπέρτατο σύμβολο της ελευθερίας. Ο ίδιος ο δάσκαλος γνωρίζει πως πλέον έφτασε ο καιρός να «ξεκλειδώσει» το σχολείο, να δώσει τα φώτα του. Οι προσωποποιημένοι «φθόγγοι» με τη σειρά τους συμβολίζουν το ξεκλείδωμα των γνώσεων, μέσω ενός ευχάριστου και εποικοδομητικού παιχνιδιού («Έπαιζαν με τους φθόγγους… αερόστατα»), γεγονός που δίνει σε όλους τη δυνατότητα να «κ α τ α λ ά β ο υ ν» την ανυπολόγιστη αξία της γνώσης. Η αραιή γραφή των λέξεων τονίζει εμφατικά τη σημασία τους. Μία φωνή, μία κραυγή του ποιητικού υποκειμένου. Η αντίθεση, εξάλλου, ανάμεσα στους «προεξάρχοντες» και τους «κουρελήδες» δεσπόζει, αποτυπώνοντας περίτρανα την κατάσταση που επικρατεί στον χώρο της εκπαίδευσης. Πάντα υπήρχαν και πάντα θα υπάρχουν εμπόδια, προβλήματα.
Οι νέοι κάθε εποχής αποτελούσαν και θα συνεχίσουν να αποτελούν τους πυλώνες κάθε κοινωνίας. Αυτοί πάντα θα καταλαβαίνουν, θα μαθαίνουν, θα αντιλαμβάνονται. Με όπλο τα νιάτα τους και την εκπαίδευση. Μία εκπαίδευση όπως πρέπει να είναι με «προεξάρχοντες» τους δασκάλους, που πάντα θα έχουν τα κατάλληλα «κλειδιά». (204 λέξεις)
Διαβάστε ακόμα:
Νέα Ελληνικά Γ’ Λυκείου: 14 κριτήρια αξιολόγησης για τη συνεξέταση της Ν. Γλώσσας & Λογοτεχνίας
Νεοελληνική γλώσσα & Λογοτεχνία: 25 προτάσεις για εμπέδωση των αλλαγών στην εξέταση του μαθήματος
Χρήσιμο υλικό για τα Νέα Ελληνικά / Νεοελληνική γλώσσα & Λογοτεχνία Λυκείου (50+ προτάσεις)
Πώς εξετάζονται τα Αρχαία Ελληνικά και η Νεοελληνική Γλώσσα-Λογοτεχνία στις Πανελλαδικές Εξετάσεις
Φιλολογικά μαθήματα Γ’ ΓΕΛ: Οι τελευταίες οδηγίες του ΥΠΑΙΘ για τη διδασκαλία και αξιολόγηση
Το Πρόγραμμα Σπουδών του μαθήματος της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας Γ΄ ΓΕΛ
Πλήρες εκπαιδευτικό υλικό για τα Νέα Ελληνικά/Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία – Έκθεση Λυκείου
- Ο Πρόλογος, το Κύριο Θέμα και ο Επίλογος στην Έκθεση: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε
- Έκφραση – Έκθεση: Η Αξιολόγηση της Έκθεσης (από το ΚΕΕ)
- Χρήσιμο εκπαιδευτικό υλικό για την περίληψη γραπτού λόγου
- Το επικοινωνιακό πλαίσιο στη Νεοελληνική Γλώσσα: Δοκίμιο, άρθρο, ομιλία
- 250 Σχεδιαγράμματα Εκθέσεων για την Α’ τη Β’ και τη Γ’ Λυκείου
- Κατεβάστε δωρεάν 200+ σχολικά βοηθήματα από το schooltime.gr
1. Νέα ελληνικά Α’ Λυκείου, 2. Νέα ελληνικά Β’ Λυκείου, 3. Νέα ελληνικά Γ’ Λυκείου, 4. Υποστηρικτικό υλικό, 5. Σχεδιαγράμματα, 6. Γραμματική-Συντακτικό