Αντιγόνη Καρύτσα

Της Αντιγόνης Καρύτσα

Η τελευταία μάχη της ελληνικής επανάστασης γίνεται στις 12 Σεπτεμβρίου 1829 στην Πέτρα Βοιωτίας. Αντιπαρατάχθηκαν οι ελληνικές δυνάμεις υπό τον Δημήτριο Υψηλάντη και οι Τουρκαλβανοί υπό τους Ασλάν Μπέη και Οσμάναγα Ουτσιάκαγα. Η μάχη έληξε με την ήττα των Τούρκων. Ο Καποδίστριας, κυβερνήτης της Ελλάδας, ήθελε η Στερεά Ελλάδα να εκκαθαριστεί από τις τουρκικές δυνάμεις, ώστε να συμπεριληφθεί στο ελληνικό κράτος.

Στις 22 Μαρτίου 1829, οι Μεγάλες Δυνάμεις υπέγραψαν το Πρωτόκολλο του Λονδίνου, σύμφωνα με το οποίο αναγνωριζόταν αυτόνομο ελληνικό κράτος με βόρειο σύνορο τη γραμμή Παγασητικού – Αμβρακικού. Ένας όρος της συνθήκης, προκάλεσε αναστάτωση στην ελληνική πλευρά καθώς αναφερόταν ότι έπρεπε να σταματήσουν  οι εχθροπραξίες και να αποχωρήσουν άμεσα οι ελληνικές δυνάμεις από τη στερεά Ελλάδα. Ο Καποδίστριας, δεινός διπλωμάτης, εικάζοντας την  επικράτηση των Ρώσων στον πόλεμο με την Οθωμανική Αυτοκρατορία, δήλωνε στις Δυνάμεις, ότι δεν μπορούσε να κάνει κάτι με τους πολεμιστές της Στερεάς Ελλάδας, καθώς δεν ήταν κυβερνητικοί αλλά επαναστατημένοι ντόπιοι πληθυσμοί. Ταυτόχρονα στο πεδίο της μάχης, ο Υψηλάντης είχε πετύχει ως τις αρχές Μαΐου 1829 να εκδιώξει τους Τούρκους εκτός από την περιοχή της Αττικής και της Θήβας.

Λίγες μέρες νωρίτερα είχε τελειώσει τις εργασίες της η Δ΄ Εθνοσυνέλευση στο Άργος.  Παράλληλα, ο γαλλικός στρατός το 1828 είχε εκδιώξει τον Ιμπραήμ και τον στρατό του από την Πελοπόννησο  και η ρωσική προέλαση στην Αδριανούπολη κατά τον ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1828–1829 ανάγκασαν τον σουλτάνο να απομακρύνει όλο τον τουρκικό  στρατό από την Ελλάδα. Ο Ασλάν Μπέης διατάχτηκε από τον σουλτάνο να συνοδεύσει πίσω όσους Τούρκους παρέμειναν στην Αττική και Βοιωτία.

Μαζί του και ο Οσμάναγας Ουτσιάκαγας, αρχηγός των τακτικών τουρκικών στρατευμάτων στην Αττική.  Οι δυο τους,  επιστρέφοντας από την Αθήνα έπρεπε να διασχίσουν το στενό πέρασμα της Πέτρας μεταξύ Λειβαδιάς και Θήβας. Εκεί βρισκόταν  ο Δημήτριος Υψηλάντης, για να υπερασπιστεί την διάβαση, η οποία λόγω φυσικής τοποθεσίας προσφερόταν για μάχη.

Τα ελληνικά στρατεύματα, λιγότερα σε πλήθος και πολεμοφόδια από τα αντίστοιχα εχθρικά είχαν επικεφαλείς τους: Σπυρομίλιο, Ευμορφόπουλο, Σκουρτανιώτη, Χατζηπέτρου, Στράτο και Λάζο. Ο Υψηλάντης ζήτησε βοήθεια από τον Δυοβουνιώτη, τον Κριεζιώτη και τον Καρατάσο αλλά μόνο ο Δυοβουνιώτης αρχικά ανταποκρίθηκε στο κάλεσμά του. Ο Υψηλάντης με 2.500 άνδρες ξεκίνησε στις 28 Αυγούστου για την Πέτρα και όταν έφθασαν  κατασκεύασαν έξι οχυρώματα όπου διεσπάρησαν οι ελληνικές δυνάμεις. Ο ίδιος ο Υψηλάντης με το επιτελείο του παρέμεινε στη μονή Αγίου Νικολάου, ενώ περίπου 300 άνδρες με επικεφαλής τον Μπαϊρακτάρη στρατοπέδευσε στη μονή Παναγιάς. Το ιππικό στάλθηκε στο χωριό Σωληνάρι.

Οι ελληνικές δυνάμεις παρέμειναν στις θέσεις τους στις γραμμές άμυνας για 12 μέρες, αναμένοντας την εμφάνιση των πολυάριθμων τουρκικών δυνάμεων. Τα ξημερώματα της 12ης Σεπτεμβρίου, οι τουρκικές δυνάμεις έκαναν επίθεση, κινούμενες κατά των ελληνικών οχυρωμάτων. Η ορμητικότητα και η ηρωική διάθεση των Ελλήνων τους χάρισαν τη νίκη και εμπόδισαν τη διέλευση των Τούρκων, αναγκάζοντάς σε υποχώρηση. Οι Έλληνες είχαν μόλις 3 νεκρούς ενώ οι Τούρκοι 100.

Μετά τη μάχη, ο Οσμάναγας Ουτσιάκαγας έστειλε τον Αχμέτ Μπέη να διαπραγματευτεί για τη συνθηκολόγηση, ενώ ο Υψηλάντης όρισε ως εκπροσώπους του τον Λασσάνη και τον Φιλήμονα. Έπειτα από συζητήσεις των δύο πλευρών, υπογράφηκε συνθήκη τη νύχτα της 13ης προς 14η Σεπτεμβρίου που όριζε το ελεύθερο πέρασμα των Τούρκων από την Πέτρα και την αμοιβαία παράδοση των αιχμαλώτων. Μ’ αυτήν, οι Τούρκοι δέχτηκαν να εκκενώσουν την Ανατολική Ελλάδα, εξαιρούμενης της Ακρόπολης των Αθηνών και του φρουρίου Καραμπαμπά.

Η μάχη της Πέτρας είναι πολύ σημαντική καθώς τερματίζει την ελληνική επανάσταση μετά από 8 και πλέον χρόνια πολύνεκρων μαχών και αναδεικνύει τους διπλωματικούς χειρισμούς του Καποδίστρια.

Αντιγόνη Καρύτσα*
Φιλόλογος

Ακολουθήστε την επίσημη σελίδα μας στο facebook schooltime για να βλέπετε τις σημαντικότερες ειδήσεις στη ροή του schooltime.gr

Ακολουθήστε μας στο facebook