Ιστορία Γ’ Λυκείου: Τα κόμματα από το τέλος του Μικρασιατικού πολέμου μέχρι τη δικτατορία του Μεταξά – Εκσυγχρονισμός και επεμβάσεις (1923-1936)

Ιστορία Προσανατολισμού Γ’ Λυκείου – Ε. ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ (1923-1936) 2. Τα κόμματα από το τέλος του Μικρασιατικού πολέμου μέχρι τη δικτατορία του Μεταξά

Του Άρη Ιωαννίδη

ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

Ε. ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ (1923-1936)

2. Τα κόμματα από το τέλος του Μικρασιατικού πολέμου μέχρι τη δικτατορία του Μεταξά

1η φάση: 1923 – 1928

Ερωτήσεις σύντομης απάντησης:

1. Ποιοι ήταν οι στόχοι και ποια τα στηρίγματα των Φιλελευθέρων κατά την 1^η φάση της λειτουργίας των κομμάτων, μετά το τέλος του Μικρασιατικού Πολέμου (1923-1928);
2. Ποια ήταν τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν οι Φιλελεύθεροι στην πολιτική πρακτική, κατά την 1^η φάση της λειτουργίας των κομμάτων, μετά το τέλος του Μικρασιατικού Πολέμου (1923-1928);
3. Ποια ήταν η σημαντική πολιτική τομή κατά την 1^η φάση της λειτουργίας των κομμάτων, μετά το τέλος του Μικρασιατικού Πολέμου (1923-1928);

Απαντήσεις στις ερωτήσεις σύντομης απάντησης:

1. «Και κατά την περίοδο … είχε παραχωρηθεί γη».
2. «Στην πολιτική πρακτική … από την αντίπαλη παράταξη».
3. «Σημαντική πολιτική τομή … δεύτερο νομοθετικό σώμα».

Ερωτήσεις κλειστού τύπου, Σωστό/Λάθος:

1. Κατά την περίοδο της 1^ης φάσης λειτουργίας των κομμάτων μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή βασικός προγραμματικός στόχος των Φιλελευθέρων ήταν ο εκσυγχρονισμός της χώρας, σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα.
2. Στηρίγματα των Φιλελευθέρων ήταν οι αστοί επιχειρηματίες, οι πρόσφυγες και οι στρατιωτικοί.
3. Σχετικά με το καθεστωτικό πρόβλημα, που απασχολούσε τους Φιλελευθέρους, άλλοι οπαδοί ήταν υπέρ της αβασίλευτης και άλλοι υπέρ της συνταγματικής μοναρχίας.
4. Η πολιτικοποίηση των αξιωματικών δημιουργούσε κινδύνους για το πολίτευμα.
5. Σημαντική πολιτική τομή κατά την 1^η φάση της λειτουργίας των κομμάτων, μετά το τέλος του Μικρασιατικού Πολέμου (1923-1928) είναι η ψήφιση νέου συντάγματος, με το οποίο εγκαθιδρύθηκε το πολίτευμα της αβασίλευτης δημοκρατίας.
6. Με το νέο σύνταγμα, με το οποίο εγκαθιδρύθηκε το πολίτευμα της αβασίλευτης δημοκρατίας, στη θέση του βασιλιά τοποθετήθηκε Πρόεδρος της Δημοκρατίας, που τον εξέλεγε αποκλειστικά η Βουλή.

Απαντήσεις στις ερωτήσεις κλειστού τύπου (Σωστό/Λάθος):

1. Σωστό
2. Λάθος
3. Λάθος
4. Σωστό
5. Σωστό
6. Λάθος

2^η φάση: 1928 – 1933

Ερωτήσεις σύντομης απάντησης:

1. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα των εκλογών του 1928 και τι δυνατότητα παρείχε στους Φιλελευθέρους;
2. Ποια ήταν η στάση των ηγεσιών των δύο μεγάλων κομμάτων μετά τις εκλογές του 1928;
3. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα των εκλογών του 1932;

Απαντήσεις στις ερωτήσεις σύντομης απάντησης:

1. «Στις εκλογές του 1928 … αντίπαλων πολιτικών παρατάξεων».
2. «Στην αρχή, οι ηγεσίες … οι δυνατότητες να γεφυρωθεί το χάσμα περιορίζονταν».
3. «Κατά την περίοδο 1928 – 1932 … ο συνασπισμός του Λαϊκού Κόμματος».

Ερωτήσεις κλειστού τύπου, Σωστό/Λάθος:

1. Στις εκλογές του 1928 οι Φιλελεύθεροι κέρδισαν τις 187 από τις 250 έδρες.
2. Με τη μεγάλη πλειοψηφία που απέκτησαν οι Φιλελεύθεροι μετά τις εκλογές του 1928 είχαν τη δυνατότητα να στερεώσουν την κοινοβουλευτική δημοκρατία.
3. Μετά τις εκλογές του 1928, αρχικά οι ηγεσίες και των δύο μεγάλων κομμάτων επέδειξαν καλή θέληση και προσπάθησαν να γεφυρώσουν το χάσμα.
4. Οι Βενιζελικοί θεωρούσαν μόνο τον αρχηγό του Λαϊκού κόμματος, Π. Τσαλδάρη, διαλλακτικό.
5. Οι Βενιζελικοί πίστευαν πως σε περίπτωση ανάδειξης αντιβενιζελικής κυβέρνησης θα κυριαρχούσαν τα μετριοπαθή στοιχεία.
6. Οι βενιζελικοί αξιωματικοί δεν επιθυμούσαν τον συμβιβασμό, καθώς πίστευαν πως έτσι το Λαϊκό Κόμμα θα αύξανε την επιρροή του, δεν θα κατάφερνε όμως να επαναφέρει στην ενεργό υπηρεσία πολλούς αντιβενιζελικούς αξιωματικούς.
7. Κατά την περίοδο διακυβέρνησης της χώρας από τους Φιλελευθέρους (1928 – 1932), υπήρξαν σημαντικά βήματα στην οικονομική ανόρθωση της χώρας, την παιδεία και την εξωτερική πολιτική.

Απαντήσεις στις ερωτήσεις κλειστού τύπου (Σωστό/Λάθος):  

1. Λάθος
2. Σωστό
3. Σωστό
4. Σωστό
5. Λάθος
6. Λάθος
7. Σωστό

3^η φάση: 1933 – 1935

Ερωτήσεις σύντομης απάντησης:

1. Τι γνωρίζετε για το στρατιωτικό κίνημα του Πλαστήρα και ποια η κατάληξή του;
2. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα των εκλογών του 1933 και ποια κατάσταση επικράτησε μετά απ’ αυτές στην πολιτική ζωή της χώρας;

Απαντήσεις στις ερωτήσεις σύντομης απάντησης:

1. «Ο Πλαστήρας, με την ανοχή του Βενιζέλου … ξανά τη χρήση βίας».
2. «Η κυβέρνηση Τσαλδάρη … στόχο την παλινόρθωση της βασιλείας».

Ερωτήσεις κλειστού τύπου, Σωστό/Λάθος:

1. Ο Πλαστήρας, με την ανοχή του Π. Τσαλδάρη, επιχείρησε στρατιωτικό κίνημα.
2. Ο Πλαστήρας συμμεριζόταν τις ανησυχίες των αντιβενιζελικών αξιωματικών.
3. Το κίνημα του Πλαστήρα κατεστάλη, όμως στην πολιτική ζωή έκανε ξανά την παρουσία της η τακτική της βίας.
4. Η κυβέρνηση Τσαλδάρη, που προέκυψε από τις εκλογές του 1928, επιχείρησε να ακολουθήσει έναν ήπιο δρόμο.
5. Τρεις μήνες μετά το κίνημα του Πλαστήρα, έγινε απόπειρα δολοφονίας του Βενιζέλου.
6. Η απόπειρα δολοφονίας του Βενιζέλου είχε ως αποτέλεσμα την αποστράτευση βενιζελικών αξιωματικών.
7. Κατά την περίοδο 1933 – 1935 σχηματίστηκαν συνωμοτικοί κύκλοι αξιωματικών διαφόρων αποχρώσεων.
8. Ο Βενιζέλος προχώρησε τον Μάιο του 1935 σε αποτυχημένο στρατιωτικό κίνημα.
9. Οι Φιλελεύθεροι απείχαν από τις εκλογές της 9^ης Ιουνίου 1935.
10. Στις 10 Οκτωβρίου 1935 ο Κονδύλης επιχείρησε στρατιωτικό κίνημα, με στόχο την απομάκρυνση του βασιλιά.

Απαντήσεις στις ερωτήσεις κλειστού τύπου (Σωστό/Λάθος):

1. Λάθος
2. Λάθος
3. Σωστό
4. Λάθος
5. Σωστό
6. Σωστό
7. Σωστό
8. Λάθος
9. Σωστό
10. Λάθος

4^η φάση: 1928 – 1933

Ερωτήσεις σύντομης απάντησης:

1. Ποιες ήταν οι συνέπειες του δημοψηφίσματος της 3^ης Νοεμβρίου 1935 στην πολιτική ζωή της χώρας, έως την άνοδο της δικτατορίας του Ιωάννη Μεταξά; 
2. Για ποιο λόγο τα μεγάλα κόμματα έδωσαν ψήφο εμπιστοσύνης στον Ιωάννη Μεταξά και πώς κυβέρνησε ο τελευταίος;

Απαντήσεις στις ερωτήσεις σύντομης απάντησης:

1. «Το δημοψήφισμα της 3^ης Νοεμβρίου … να σχηματίσει κυβέρνηση».
2. «Στις 27 Απριλίου, επειδή … της πολιτικής ιστορίας της Ελλάδας».

Ερωτήσεις κλειστού τύπου, Σωστό/Λάθος:

1. Το δημοψήφισμα της 3^ης Νοεμβρίου 1935 έδωσε τέλος στην βασιλευόμενη δημοκρατία.
2. Μετά την άφιξη του βασιλιά – ως αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος της 3^ης Νοεμβρίου 1935 – το καθεστώς του Κονδύλη αποσύρθηκε από την εξουσία.
3. Ο Γεώργιος Β’, έχοντας την υποστήριξη των βασιλικών αξιωματικών, ακολούθησε προσωπική πολιτική.
4. Στις 26 Ιανουαρίου 1935 διαλύθηκε η Εθνοσυνέλευση από τον Πρωθυπουργό της χώρας και άμεσα προκηρύχθηκαν εκλογές.
5. Στις 27 Απριλίου 1936 δόθηκε ψήφος εμπιστοσύνης στον Ιωάννη Μεταξά από τα μεγάλα κόμματα, καθώς τα τελευταία αδυνατούσαν να συνεννοηθούν για τον σχηματισμό κυβέρνησης.
6. Την 4^η Αυγούστου 1936, με την προσυπογραφή των περισσότερων υπουργών και με την πρόφαση του κομμουνιστικού κινδύνου, ο Μεταξάς, παρά τη γνώμη του βασιλιά, ανέστειλε την ισχύ βασικών άρθρων του συντάγματος και διέλυσε τη Βουλή.
7. Ο Ιωάννης Μεταξάς υπήρξε εχθρός του κοινοβουλευτισμού και υποστηρικτής αυταρχικών μεθόδων στην πολιτική, βάζοντας τέλος στη Δημοκρατία του Μεσοπολέμου.

Απαντήσεις στις ερωτήσεις κλειστού τύπου (Σωστό/Λάθος):

1. Λάθος
2. Σωστό
3. Σωστό
4. Λάθος
5. Σωστό
6. Λάθος
7. Σωστό

Πηγές/παραθέματα από την ΚΕΕ

ΠΗΓΗ

Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ηρνήθησαν να το αναγνωρίσουν οι δημοκρατικοί αρχηγοί. ∆ι’  ανοικτής επιστολής απευθυνομένης προς τον βασιλεα, η οποία εξετυπώθη και διενεμήθη κρυφίως, τον εκάλουν να  μη αναγνωρίση το αποτέλεσμα και να μη επανέλθη εις τον θρόνον, διότι άλλως, έγραφον,  «το καθεστώς που δια της βίας θα θελήσετε να εγκαθιδρύσετε, θα είναιι δι’  ολόκληρον τον ελληνικόν λαόν καθεστώς άνομον και στασιαστικόν και ως τοιούτον σύσσωμος θα το αντιμετωπίση». Άλλαις λέξεσι,  ηρνούντο να δεχθούν ως νόμιμον την πολιτειακήν  μεταβολήν.

Τελείως διάφορον στάσιν εχάραξεν ο Ελ. Βενιζέλος, ευρεθείς προ του τετελεσμένου γεγονότος. Εις επιστολήν του, της 31ηςΟκτωβρίου, η οποία έφθασεν εις Αθήναις μετά τη 3^ην Νοεμβρίου, προς τον Λουκάν Ρούφον έγραφεν ότι ο δημοκρατικός κόσμος θα μπορούσε να παράσχη την ανοχήν του, δια μίαν δοκιμαστικήν περίοδον, προς τον βασιλέα, εφ’ όσον ο βασιλεύς, επανερχόμενος, θα απηύθυνε διάγγελμα προς τον ελληνικόν λαόν δια να τον βεβαιώση, πρώτον ότι επανέρχεται  με σταθεράν απόφασιν να είναί βασιλεύς όλων των Ελλήνων και ουχί απλώς των κομμάτων, τα οποία εξεβίασαν την επάνοδόν του, και δεύτερον ότι όχι  μόνον θα εσέβετο τας συνταγματικάς ελευθερίας, που ησφάλιζεν εις τον ελληνικόν λαόν το Σύνταγμα του 1911, αλλά και θα τας προήσπιζε κατά πάσης οθενδήποτε απόπειρας καταπατήσεως ή παραβάσεώς των. Ως φυσική συνέπεια τούτου θα ήτο ότι ο βασιλεύς θα ηρνείτο όχι μόνον να εγκρίνη,  αλλά και να ανεχθή οιανδήποτε τροποποίησιν του Συντάγματος, εφ’ όσον η τροποποίησίς αύτη δεν θα εγίνετο καθ’  όν τρόπον ώριζε το ίδιον το Σύνταγμα. Περαιτέρω, ο Ελ. Βενιζέλος εζήτει όπως ο βασιλεύς εμπνεύση εις όλους την πεποίθησιν ότι η Ελλάς θα ανέκτα τας συνταγματικάς της ελευθερίας και θα καθίστατο πάλιν κράτος δικαίου και όπως, άμα τη επανόδω του, δημοσιεύση διάταγμα γενικής αμνηστίας, δια του οποίου θαέρριπτεν εις την λήθην το παρελθόν. Ο Ελ.  Βενιζέλος διηυκρίνιζεν ότι αι απόψεις αυταί ήσαν καθαρώς προσωπικαί του και δεν εδέσμευον το Κόμμα των Φιλελευθέρων του οποίου είχε παύσει να είναι αρχηγός. Επίσης έγραφεν ότι δεν εζήτει δι’ εαυτόν αμνηστίαν, διότι εγνώριζεν ότι η προσωπική του αμνηστία θα προεκάλει μεγάλας αντιδράσεις.

Γρ. ∆αφνή, ό.π., τ. Β ́, σσ. 378-379 261

Λαμβάνοντας υπόψη την παραπάνω πηγή να σχολιάσετε τον τρόπο αντίδρασης των κομμάτων της αντιπολίτευσης στο δημοψήφισμα του 1935.

Άρης Ιωαννίδης*
Φιλόλογος

Διαβάστε επίσης:

Ιστορία Γ’ Λυκείου: Οι συνέπειες της Μικρασιατικής Καταστροφής – Εκσυγχρονισμός και επεμβάσεις (1923-1936)

Ιστορία Προσανατολισμού – Οι νέες ενότητες στην εξεταστέα ύλη, «Πελατειακά δίκτυα επί τουρκοκρατίας»

Ιστορία Γ’ Λυκείου – Οι νέες ενότητες στην εξεταστέα ύλη, «Η διαμόρφωση νέων δεδομένων κατά την Επανάσταση»

Ιστορία Γ’ Λυκείου – Οι νέες ενότητες στην εξεταστέα ύλη, «3. Τα πρώτα ελληνικά κόμματα, α. Το αγγλικό κόμμα»

Ιστορία Γ’ Λυκείου «3. Τα πρώτα ελληνικά κόμματα, α. Το γαλλικό κόμμα» – Οι νέες ενότητες στην εξεταστέα ύλη

Ιστορία Γ’ Λυκείου «3. Τα πρώτα ελληνικά κόμματα, α. Το ρωσικό κόμμα» – Οι νέες ενότητες στην εξεταστέα ύλη

Ιστορία Γ’ Λυκείου: Τα κόμματα ως εκφραστές του πνεύματος της εποχής

• Κατεβάστε δωρεάν 200+ σχολικά βοηθήματα από το schooltime.gr
• Ιστορία Προσανατολισμού Γ΄ Λυκείου – Οι ορισμοί στις Πανελλαδικές εξετάσεις 2000-2018
• Ιστορία Προσανατολισμού Γ’ ΓΕΛ – Ερωτήσεις ανά κεφάλαιο πάνω στην εξεταστέα ύλη
• Ιστορία Προσανατολισμού: Μεθοδολογία ανάλυσης πηγών – παραθεμάτων
• Παράθεμα – Πηγή Ιστορίας Προσανατολισμού Γ’ Λυκείου, Ενότητα Α: Η ελληνική οικονομία μετά την επανάσταση
• Παράθεμα – Πηγή Ιστορίας ΟΠ Γ’ Λυκείου «Η διαμόρφωση και λειτουργία των πολιτικών κομμάτων στην Ελλάδα»
• Ιστορία Προσανατολισμού: Μεθοδολογία ανάλυσης πηγών – παραθεμάτων
• Ιστορία Προσανατολισμού Γ’ ΓΕΛ – Ερωτήσεις ανά κεφάλαιο πάνω στην εξεταστέα ύλη
• 10 προτάσεις για μεθοδική επανάληψη στην Ιστορία Προσανατολισμού

• ΙΣΤΟΡΙΑ ΛΥΚΕΙΟΥ

Ακολουθήστε την επίσημη σελίδα μας στο facebook schooltime για να βλέπετε τις σημαντικότερες ειδήσεις στη ροή του schooltime.gr

Δείτε επίσης

Ιστορία Προσανατολισμού Γ΄ Λυκείου: Μεθοδολογία ανάλυσης πηγών – παραθεμάτων

Ερωτήσεις Πανελλαδικών 2000-2019 στην Ιστορία – Γ’ Κεφάλαιο «Το Προσφυγικό Ζήτημα στην Ελλάδα»

Ερωτήσεις Πανελλαδικών 2000-2019 στην Ιστορία – Β’ Κεφάλαιο «Κόμματα»

Ερωτήσεις Πανελλαδικών 2000-2019 στην Ιστορία – Α’ Κεφάλαιο Οικονομικά

Ιστορία Γ΄ Λυκείου: Οι ορισμοί στις Πανελλαδικές Εξετάσεις 2000-2019

Ιστορία Γ’ Λυκείου: Πρόσφυγες και αλυτρωτικά κινήματα κατά τον 19ο αι. - Κρήτη