Ιστορία Γ’ Λυκείου «3. Τα πρώτα ελληνικά κόμματα, α. Το ρωσικό κόμμα» – Οι νέες ενότητες στην εξεταστέα ύλη

Ιστορία Προσανατολισμού Γ’ Λυκείου – Οι νέες ενότητες στην εξεταστέα ύλη, 3. Τα πρώτα ελληνικά κόμματα, α. Το ρωσικό κόμμα»

Του Άρη Ιωαννίδη

Α. ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΕΛΑΤΕΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ (1821-1843)

3. Τα πρώτα ελληνικά κόμματα

α. Το ρωσικό κόμμα

Ερωτήσεις σύντομης απάντησης:

1. Ποια χώρα είχαν ως πρότυπο για την εσωτερική οργάνωση της Ελλάδας τα μέλη του ρωσικού κόμματος;
2. Ποια χαρακτηριστικά διέκριναν το ρωσικό κόμμα;
3. Ποιοι συμπαρατάχθηκαν (στελέχη – οπαδοί) με το ρωσικό κόμμα, ιδιαίτερα κατά την εποχή της διακυβέρνησης από τον Καποδίστρια;
4. Ποια ήταν τα βασικά αιτήματα των μελών του ρωσικού κόμματος;
5. Ποιο ήταν το ιδιαίτερο πρόβλημα που έβλεπε το ρωσικό κόμμα και ποια στάση τηρούσε απέναντι στο ζήτημα της αυτοκέφαλης Εκκλησίας;

Απαντήσεις στις ερωτήσεις σύντομης απάντησης:

1. «Σε αντίθεση με τις σχετικά ασαφείς θέσεις … με ορθόδοξο χριστιανικό δόγμα».
2. «Χαρακτηριστικό του ρωσικού κόμματος … θρησκευτικό συναίσθημα των Ελλήνων».
3. «Με το κόμμα αυτό … μετά τη δολοφονία του απολύθηκαν».
4. «Όλοι αυτοί απαιτούσαν … στην ψήφιση συνταγμάτων».
5. «Το ιδιαίτερο πρόβλημα που έβλεπε … άσκησαν έντονη αντιπολίτευση».

Ερωτήσεις κλειστού τύπου, Σωστό/Λάθος:

1. Το ρωσικό κόμμα χαρακτηριζόταν από σταθερές πολιτικές θέσεις, σε αντίθεση με τις σχετικά ασαφείς θέσεις και τη συγκεχυμένη ιδεολογία του αγγλικού κόμματος.
2. Το ρωσικό κόμμα, όπως και τα άλλα δύο (γαλλικό, αγγλικό) αναγνώριζε στη Μεγάλη Δύναμη στην οποία στήριζε τις ελπίδες του κι ένα πρότυπο για την εσωτερική οργάνωση της χώρας.
3. Η Ρωσία, καθώς ήταν η μοναδική Μεγάλη Δύναμη με ορθόδοξο χριστιανικό δόγμα, μπορούσε να βρει αποδοχή από μεγάλο τμήμα του πληθυσμού.
4. Το ρωσικό κόμμα διακρινόταν για την προοδευτική του στάση σε όλες του τις επιλογές.
5. Για τα μέλη του ρωσικού κόμματος, η νομιμότητα της εξουσίας βασιζόταν στη θρησκεία.
6. Το ρωσικό κόμμα καταπολεμούσε τον κοσμοπολιτισμό και την οποιαδήποτε αποστασιοποίηση από τις παραδόσεις.
7. Τα μέλη του ρωσικού κόμματος σπανίως απευθύνονταν στο θρησκευτικό συναίσθημα των Ελλήνων.
8. Με το ρωσικό κόμμα συμπαρατάχθηκαν κυρίως όσοι είχαν υποφέρει ιδιαίτερα κατά την εποχή της Επανάστασης και κατά τους εμφυλίους πολέμους.
9. Όσοι δημόσιοι υπάλληλοι είχαν διοριστεί από τον Καποδίστρια μετά τη δολοφονία του απολύθηκαν.
10. Απαίτηση των οπαδών του ρωσικού κόμματος ήταν η ίδρυση ενός ισχυρού κράτους, το οποίο σε συνεργασία με τη Ρωσία και το Οικουμενικό Πατριαρχείο, θα φρόντιζε για την καθαρότητα της πίστης και θα αναγνώριζε στην Εκκλησία κυρίαρχη θέση.
11. Οι οπαδοί του ρωσικού κόμματος ήταν υπέρ του συντάγματος και υπέρ ενός συγκεντρωτικού συστήματος διακυβέρνησης.
12. Οι «ναπαίοι» έβλεπαν ως μεγάλο πρόβλημα τους κινδύνους που αντιμετώπιζαν η πίστη και η Εκκλησία από τα μέτρα που ψήφισε η αντιβασιλεία, όπως το αυτοκέφαλο της Ελληνικής Εκκλησίας.
13. Οι «ναπαίοι» θεωρούσαν πως η υποταγή της Εκκλησίας της Ελλάδας στο Πατριαρχείο απαγόρευε στη Ρωσία να επεμβαίνει για την προστασία των ορθοδόξων.

Απαντήσεις στις ερωτήσεις κλειστού τύπου (Σωστό/Λάθος) :

1. Λάθος
2. Σωστό
3. Σωστό
4. Λάθος
5. Σωστό
6. Σωστό
7. Λάθος
8. Σωστό
9. Σωστό
10. Σωστό
11. Λάθος
12. Σωστό
13. Λάθος

Ενδεικτικά παραθέματα από το ΚΕΕ (Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας)

ΠΗΓΗ 1

Το εκκλησιαστικό ζήτηµα «Η αυτονοµία και ανεξαρτησία της Εκκλησίας είναι αχώριστος από της αυτονοµίας και ανεξαρτησίας της επικρατείας και πάσα κατ’ εκείνης άµεσος ή έµµεσος προσβολή είναι προσβολή κατά ταύτης». Με αυτά τα λόγια ο Θεόκλητος Φαρµακίδης από τους πρωτεργάτες της ριζικής αλλαγής των

εκκλησιαστικών πραγµάτων της χώρας, αιτιολογεί όσα διενεργήθηκαν από το 1833 για την ανακήρυξη της αυτοκέφαλης εκκλησίας της Ελλάδος.

Ι.Ε.Ε, τόµ. ΙΓ΄, σ. 42

ΠΗΓΗ 2

Κάθε παράταξη είχε επίσης διαφορετικές αντιλήψεις σχετικά µε την Εκκλησία. Για τους φιλελεύθερους η Εκκλησία συνιστούσε εθνικό θεσµό µ ε τη στενή έννοια του όρου, θεσµό που λειτουργούσε µέσα στα γεωγραφικά όρια του κράτους, αποτελούσε µόνο µ ια όψη της κοινωνίας και ένα κλάδο της διοίκησης. Για τους συντηρητικούς συνιστούσε εθνικό θεσµό µε την ευρύτερη έννοια του όρου, θεσµό που κάλυπτε όλο τον Ελληνισµό, ήταν η καταστατική αρχή της κοινωνίας που διαχεόταν σε όλη τη διοίκηση. Για ορισµένους η Εκκλησία ταυτιζόταν µε την υπερεθνική Ορθοδοξία και προσδιοριζόταν από το δόγµα και όχι από την απλή εθνότητα ή από τον εκκλησιαστικό διαχωρισµό.

 Αλλά η ουσία της διαφωνίας βρισκόταν στη διάσταση που υφίστατο ως προς τις βασικές αξίες και τους στόχους που σχετίζονται µε το ζήτηµα της κοσµικής εξουσίας. Για τους φιλελευθέρους το κύριο πρόβληµα ήταν η διατήρηση της πολιτικής κυριαρχίας, επειδή θεωρούσαν το κράτος σύµβολο της εθνικής αξιοπρέπειας, ενσάρκωση της εθνικής ισχύος και φορέα της υλικής προαγωγής. Ένθερµοι υποστηρικτές της εθνικής κυριαρχίας καθώς ήταν οι φιλελεύθεροι είχαν το φόβο ότι ο Σουλτάνος –ή ακόµη χειρότερη η Ρωσία- θα χρησιµοποιούσε την επιρροή του Πατριάρχη για να επεµβαίνει στις εσωτερικές υποθέσεις της Ελλάδας. Για τους συντηρητικούς ύψιστο µέληµα ήταν η εκκλησιαστική κοινωνία επειδή µόνον αυτή µπορούσε να διαφυλάξει την ενότητα του δόγµατος, να διατηρήσει την υπεροχή της θρησκείας ως ρυθµιστικής αρχής της κοινωνίας, και να εξασφαλίσει αµυντικούς µηχανισµούς εναντίον της δυτικής πολιτισµικής διείσδυσης. Οι συντηρητικοί, που ανησυχούσαν µήπως η διαιρεµένη από το σχίσµα Ορθοδοξία υπέκυπτε στις υπονοµευτικές πιέσεις των δυτικών ιεραποστόλων και διπλωµατών, θεωρούσαν τη στενή σύµπραξη ανάµεσα στον Πατριάρχη, τη Ρωσία και την Εκκλησία της Ελλάδος απόλυτα αναγκαία για την κοινή άµυνα.

J. Petropulos, Πολιτική και Συγκρότηση Κράτους… , σσ. 223-224

Λαµβάνοντας υπόψη το περιεχόµενο των παραθεµάτων και τις πληροφορίες του βιβλίου σας, προσπαθήστε: α) Να παρουσιάσετε τις διαφορετικές θέσεις φιλελεύθερων και συντηρητικών στο θέµα της ανακήρυξη της «αυτοκέφαλης» εκκλησίας της Ελλάδος. β) Να προσδιορίσετε τους παράγοντες που επέδρασαν στη διαµόρφωση των διαφορετικών αντιλήψεων στο ζήτηµα αυτό.

Άρης Ιωαννίδης*
Φιλόλογος

Διαβάστε επίσης:

Ιστορία Προσανατολισμού – Οι νέες ενότητες στην εξεταστέα ύλη, «Πελατειακά δίκτυα επί τουρκοκρατίας»

Ιστορία Γ’ Λυκείου – Οι νέες ενότητες στην εξεταστέα ύλη, «Η διαμόρφωση νέων δεδομένων κατά την Επανάσταση»

Ιστορία Γ’ Λυκείου – Οι νέες ενότητες στην εξεταστέα ύλη, «3. Τα πρώτα ελληνικά κόμματα, α. Το αγγλικό κόμμα»

Ιστορία Γ’ Λυκείου «3. Τα πρώτα ελληνικά κόμματα, α. Το γαλλικό κόμμα» – Οι νέες ενότητες στην εξεταστέα ύλη

• Κατεβάστε δωρεάν 200+ σχολικά βοηθήματα από το schooltime.gr
• Ιστορία Προσανατολισμού Γ΄ Λυκείου – Οι ορισμοί στις Πανελλαδικές εξετάσεις 2000-2018
• Ιστορία Προσανατολισμού Γ’ ΓΕΛ – Ερωτήσεις ανά κεφάλαιο πάνω στην εξεταστέα ύλη
• Ιστορία Προσανατολισμού: Μεθοδολογία ανάλυσης πηγών – παραθεμάτων
• Παράθεμα – Πηγή Ιστορίας Προσανατολισμού Γ’ Λυκείου, Ενότητα Α: Η ελληνική οικονομία μετά την επανάσταση
• Παράθεμα – Πηγή Ιστορίας ΟΠ Γ’ Λυκείου «Η διαμόρφωση και λειτουργία των πολιτικών κομμάτων στην Ελλάδα»
• Ιστορία Προσανατολισμού: Μεθοδολογία ανάλυσης πηγών – παραθεμάτων
• Ιστορία Προσανατολισμού Γ’ ΓΕΛ – Ερωτήσεις ανά κεφάλαιο πάνω στην εξεταστέα ύλη
• 10 προτάσεις για μεθοδική επανάληψη στην Ιστορία Προσανατολισμού

• ΙΣΤΟΡΙΑ ΛΥΚΕΙΟΥ

Ακολουθήστε την επίσημη σελίδα μας στο facebook schooltime για να βλέπετε τις σημαντικότερες ειδήσεις στη ροή του schooltime.gr

Δείτε επίσης

Φύλλο Εργασίας στα Αρχαία Ελληνικά Α’ Γυμνασίου, Ενότητα 2

Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Γ’ Γυμνασίου - Διαγώνισμα 1η Ενότητα

Νοέμβριος: από πού προέρχεται η λέξη;

28η Οκτωβρίου 1940 – Συνοπτική παρουσίαση του Ελληνοϊταλικού Πολέμου

Η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, 26 Οκτωβρίου 1912

Μετεγγραφές φοιτητών 2022: Ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα - Υποβολή ενστάσεων