Λατινικά – Πανελλαδικές 2000-2018: Όλα τα θέματα συντακτικού που ζητήθηκαν

Της Έρης Ναθαναήλ

(Υπενθυμίζουμε ότι παρακάτω αναφέρονται και ερωτήσεις σχετικές  με το κεφάλαιο του ευθέος και πλαγίου λόγου και της γερουνδιακής έλξης,  ενοτήτων που δεν ανήκουν πλέον στην εξεταστέα ύλη).

2000

  1. Να χαρακτηρίσετε συντακτικώς τους παραπάνω όρους.
  2. tertio post die: Να εκφράσετε την ίδια έννοια με εμπρόθετο προσδιορισμό.
  3. ut…: Να αναγνωρίσετε τη δευτερεύουσα πρόταση και να αιτιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής και εκφοράς της.
  4. Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική.

2001

  1. Να αντικαταστήσετε το debeo + απαρέμφατο με τον αντίστοιχο τύπο της παθητικής περιφραστικής συζυγίας. Να δηλώσετε το ποιητικό αίτιο.
  2. ut…: Να αναγνωρίσετε την παραπάνω πρόταση (είδος, εξάρτηση, χρόνος και έγκλιση εκφοράς).
  3. Cum…: Να χαρακτηρίσετε συντακτικώς τους όρους της παραπάνω πρότασης.
  4. Αφαιρετική απόλυτη χρονική μετοχή: Να μετατρέψετε τη μετοχή στην αντίστοιχή της δευτερεύουσα πρόταση (cum ιστορικός ή διηγηματικός + ρήμα).
  5. Να μετατρέψετε τον υποθετικό λόγο έτσι, ώστε να εκφράζει υπόθεση δυνατή ή πιθανή.

2002

  1. Να μετατρέψετε τον υποθετικό λόγο έτσι, ώστε να εκφράζει υπόθεση αντίθετη προς την πραγματικότητα στο παρελθόν.
  2. Ut…: Να αναγνωρίσετε τη δευτερεύουσα πρόταση και να αιτιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής και εκφοράς της.
  3. Να διατυπώσετε με διαφορετικό τρόπο το β΄ όρο της σύγκρισης.
  4. Να χαρακτηρίσετε συντακτικώς τους παρακάτω όρους:
  5. Να επαναδιατυπώσετε τις παραπάνω προτάσεις, αφού τις εξαρτήσετε από το: Cicero dixit…[ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ]

2003

  1. Να χαρακτηρίσετε συντακτικώς τις παραπάνω λέξεις των κειμένων που σας δόθηκαν.
  2. Ut…:Να αναγνωρίσετε την παραπάνω δευτερεύουσα πρόταση και να αιτιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής και εκφοράς της.
  3. Να εκφράσετε την απαγόρευση με τον άλλο τρόπο.
  4. Για τη δευτερεύουσα πρόταση αυτής της περιόδου να δηλώσετε το είδος της, να δικαιολογήσετε τον τρόπο εκφοράς της και να τη μεταφέρετε στον ευθύ λόγο.
  5. Να μετατρέψετε την πρόταση αυτή σε βουλητική εξαρτώμενη από τη φράση Cicero illum monebat (= ο Κικέρων συμβούλευε εκείνον) ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ/ΕΛΕΓΧΟΣ ΓΝΩΣΗΣ ΤΩΝ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΩΝ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ.

2004

  1. Να µεταφέρετε στο τετράδιό σας την παρακάτω άσκηση και να συµπληρώσετε τα κενά, ώστε να φαίνεται ο συντακτικός ρόλος της κάθε λέξης.

(5 ΛΕΞΕΙΣ) είναι ……………. στο …………….

  1. quae…:Να αναγνωρίσετε το είδος και το συντακτικό ρόλο της παραπάνω δευτερεύουσας πρότασης •να αιτιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής και εκφοράς της σύµφωνα µε την ακολουθία των χρόνων• να τη µετατρέψετε στον ευθύ λόγο                   
  2. Να αναγνωριστεί το είδος του υποθετικού λόγου και να γραφεί έτσι, ώστε να εκφράζει υπόθεση αντίθετη του πραγματικού για το παρόν καθώς και υπόθεση δυνατή ή πιθανή.
  3. Να αντικαταστήσετε τον τύπο της παθητικής περιφραστικής συζυγίας µε τον αντίστοιχο τύπο του debeo+απαρέµφατο (µετατροπή παθητικής σύνταξης σε ενεργητική).

2005

  1. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας την παρακάτω άσκηση και να συμπληρώσετε τα κενά, ώστε να φαίνεται ο συντακτικός ρόλος της κάθε λέξης.

είναι ……………. στο ……………. 5 ΛΕΞΕΙΣ

  1. Να επαναδιατυπώσετε την πρόταση, ώστε να εκφράζεται η απαγόρευση και με τους δύο τρόπους.
  2. Να μεταφερθεί στον πλάγιο λόγο με εξάρτηση από τις φράσεις: Philosophus hominem interrogat …

και Philosophus hominem interrogavit …

  1. Να αναγνωρίσετε το είδος και το συντακτικό ρόλο των δύο παραπάνω προτάσεων και να αιτιολογήσετε την έγκλιση και το χρόνο του ρήματος της καθεμιάς.
  2. Να χαρακτηρίσετε συντακτικά το απαρέμφατο, να γράψετε το υποκείμενό του και να αιτιολογήσετε την πτώση του υποκειμένου).

2006

  1. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας την παρακάτω άσκηση και να συμπληρώσετε τα κενά, ώστε να φαίνεται ο συντακτικός ρόλος της κάθε λέξης.

(7 λέξεις): είναι ……………. στο …………….

  1. Να δηλώσετε τον προσδιορισμό του σκοπού με τελική πρόταση , σουπίνο και ad+αιτιατική γερουνδιακού
  2. Να αναγνωρίσετε το είδος των παραπάνω προτάσεων) και να αιτιολογήσετε την έγκλιση και το χρόνο του ρήματος της καθεμιάς.
  3. Να αναγνωρίσετε το είδος του υποθετικού λόγου και να τον διατυπώσετε έτσι, ώστε να εκφράζει υπόθεση αντίθετη του πραγματικού για το παρόν.
  4. Να ξαναγράψετε την πρόταση, αφού την εξαρτήσετε από τη φράση Cicero dicit.

2007

  1. Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας την παρακάτω άσκηση και να συμπληρώσετε τα κενά, ώστε να φαίνεται ο συντακτικός ρόλος της κάθε λέξης:

(7 λέξεις): είναι ……………. στο …………….

  1. Να αναγνωρίσετε το είδος των παραπάνω προτάσεων, τον τρόπο εισαγωγής τους  και να αιτιολογήσετε την έγκλιση και το χρόνο εκφοράς τους.
  2. Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική.
  3. Να μετατρέψετε τις παραπάνω προτάσεις σε πλάγιο λόγο, αφού τις εξαρτήσετε από τη φράση Cicero dixit.
  4. Να επαναδιατυπώσετε την πρόταση, ώστε να εκφράζεται απαγόρευση και με τους δύο τρόπους. 

2008

  1. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων:
  2. Να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης, τον συντακτικό ρόλο, τον τρόπο    εισαγωγής και να  αιτιολογήσετε την έγκλιση και τον χρόνο εκφοράς.
  3. Να γίνει η γερουνδιακή έλξη και να διευκρινίσετε αν η έλξη είναι                                                           υποχρεωτική ή όχι.
  4. Να μετατρέψετε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο,αφού τον εξαρτήσετε από το: Cicero dixit…
  5. (Δόθηκε δευτερεύουσα πρόταση):να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική.

2009

  1. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων και φράσεων:
  2. Δόθηκε τύπος παθητικής περιφραστικής συζυγίας : Να αντικατασταθεί η δευτερεύουσα πρόταση από την ισοδύναμη εκφορά debeo + απαρέμφατο .
  3. Να γράψετε τον β΄ όρο σύγκρισης με τον άλλο τρόπο .
  4. Cum…: Να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης τον τρόπο εισαγωγής της, να αιτιολογήσετε την έγκλιση και τον χρόνο εκφοράς της . Να ξαναγράψετε την πρόταση, αντικαθιστώντας τον cum με τον ubi.
  5. Να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης και να αιτιολογήσετε την έγκλιση εκφοράς της.
  6. Να δηλωθεί η απαγόρευση με τον άλλο τρόπο.
  7. Να μετατρέψετε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο, αφού τον εξαρτήσετε από το Cato monet eos (μετατρέποντας την κύρια πρόταση σε δευτερεύουσα).

2010

  1. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων
  2. Να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης (μονάδα1) και τη συντακτική της λειτουργία (μονάδα1) και να αιτιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής της, την έγκλιση (μονάδα 1) και τον χρόνο εκφοράς της
  3. Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική.
  4. Να μετατρέψετε τη μετοχή στην αντίστοιχη δευτερεύουσα πρόταση, η οποία να εισάγεται με τον ιστορικό-διηγηματικό σύνδεσμο cum.
  5. Να μετατρέψετε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο με εξάρτηση από τη φράση «Iulia respondit».

2011

  1. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων:
  2. Να εξαρτηθεί από τη φράση «Aliquis dicit».
  3. Να αντικαταστήσετε με τελική πρόταση  και με σουπίνο τον προσδιορισμό του σκοπού που υπογραμμίζεται.

2012

  1. Να επαναδιατυπώσετε την πρόταση, ώστε να εκφράζεται απαγόρευση και με τους δύο τρόπους.
  2. Να μετατρέψετε τη μετοχή στην αντίστοιχη πρόταση, ώστε να εκφράζει το σύγχρονο σε σχέση με το ρήμα της πρότασης, στην οποία ανήκει.
  3. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω τύπων

2013

  1. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω τύπων:…
  2. Να αντικατασταθεί o επιθετικός προσδιορισμός με δευτερεύουσα πρόταση.
  3. [ΕΣΠΕΡΙΝΑ :  να εκφραστεί ο β΄ όρος σύγκρισης με τον άλλο τρόπο.
  4. Να μετατρέψετε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο με εξάρτηση από τη φράση «Cicero scripsit».
  5. Να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης και να δικαιολογήσετε την έγκλιση και τον χρόνο εκφοράς της.
  6. Να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης, να δικαιολογήσετε την έγκλιση και τον χρόνο εκφοράς της και να δηλώσετε το συντακτικό της ρόλο.
  7. Να εντοπίσετε τον εξαρτημένο υποθετικό λόγο, να τον μετατρέψετε σε ανεξάρτητο, να τον χαρακτηρίσετε ως προς το είδος του και να σχηματίσετε υποθετικό λόγο που να δηλώνει υπόθεση δυνατή ή πιθανή στο παρόν-μέλλον.
  8. [ΕΣΠΕΡΙΝΑ : Να αναγνωρίσετε τον υποθετικό λόγο και να τον μετατρέψετε, ώστε να δηλώνει υπόθεση δυνατή ή πιθανή στο παρόν-μέλλον. 

2014

  1. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω τύπων:…
  2. Να επαναδιατυπώσετε την πρόταση, ώστε να εκφράζεται απαγόρευση και με τους δύο τρόπους.
  3. Να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης, να αιτιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής της, να δηλώσετε τη συντακτική της λειτουργία (μονάδα 1) και να δικαιολογήσετε την έγκλιση και τον χρόνο εκφοράς της
  4. Να μετατρέψετε:
  • τη μετοχή σε ισοδύναμη δευτερεύουσα πρόταση.
  • τη δευτερεύουσα πρόταση σε μετοχή .
  1. Να μετατρέψετε την πλάγια ερωτηματική πρόταση της  περιόδου σε ευθεία ερώτηση με όλους τους δυνατούς τρόπους ως προς την εισαγωγή.

2015

  1. Να αναλύσετε τη μετοχή σε δευτερεύουσα χρονική πρόταση, εισαγόμενη με τον χρονικό σύνδεσμο postquam  και να αιτιολογήσετε την εκφορά της .
  2. Να μετατρέψετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ.
  3. Να μετατρέψετε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο, με εξάρτηση από το «Homines dicunt».
  4. Να αναδιατυπώσετε την πρόταση αντικαθιστώντας το ρήμα ferunt με το ρήμα fertur. Να επιφέρετε τις απαραίτητες αλλαγές  και να τις αιτιολογήσετε.
  5. Να αναδιατυπώσετε την περίοδο αντικαθιστώντας το ρήμα της κύριας πρότασης incitavit με το ρήμα incitat. Να προβείτε στην απαραίτητη αλλαγή και να την αιτιολογήσετε .
  6. Να μετατρέψετε τον υποθετικό λόγο έτσι ώστε να εκφράζεται αντίθεση προς την πραγματικότητα α) στο παρόν (αι β) στο παρελθόν.
  7. Να αποδώσετε με τέσσερις τρόπους τον υπογραμμισμένο προσδιορισμό του σκοπού (να μην αποδοθεί με τελική μετοχή).

 

2016 ΠΑΛΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

  1. Να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης και να αιτιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής της  την έγκλιση  και τον χρόνο εκφοράς της
  2. Να  γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των τύπων…
  3. Να βρείτε το υποκείμενο του απαρεμφάτου  και να αιτιολογήσετε την πτώση του .
  4. «ut ..»: να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική.
  5. Να αντικαταστήσετε τον τύπο της παθητικής περιφραστικής συζυγίας με debeo+απαρέμφατο (μετατροπή παθητικής σύνταξης σε ενεργητική).
  6. Να μετατρέψετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ.
  7. Να αναλύσετε τη μετοχή σε πρόταση εισαγόμενη με τον ιστορικό/διηγηματικό σύνδεσμο cum.
  8. Να μετατρέψετε τον υποθετικό λόγο έτσι ώστε να εκφράζει υπόθεση αντίθετη προς την πραγματικότητα για το παρελθόν (μονάδες 2) και υπόθεση δυνατή ή πιθανή για το παρόν-μέλλον

2016 ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

  1. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων και φράσεων…
  2. Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική.
  3. Να μετατρέψετε τον προσδιορισμό του τόπου, ώστε να εκφράζεται η στάση σε τόπο και η απομάκρυνση από τόπο.
  4. Να μετατρέψετε τον προσδιορισμό του τόπου, ώστε να εκφράζεται η κίνηση σε τόπο και η απομάκρυνση από τόπο.
  5. Να μετατρέψετε την κύρια πρόταση σε ευθεία ερώτηση ολικής αγνοίας με όλους τους δυνατούς τρόπους εισαγωγής.
  6. Να μετατρέψετε τους επιθετικούς προσδιορισμούς στις αντίστοιχες δευτερεύουσες προτάσεις.
  7. Αφού καταγράψετε, να αναγνωρίσετε το είδος των δευτερευουσών προτάσεων που υπάρχουν στα κείμενα και να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία.
  8. Να αναλύσετε τη μετοχή σε δευτερεύουσα χρονική πρόταση, εισαγόμενη με τον σύνδεσμο postquam και να αιτιολογήσετε την έγκλιση εκφοράς της.
  9. Να αναλύσετε τη μετοχή σε δευτερεύουσα αιτιολογική πρόταση, ώστε να εκφράζεται αιτιολογία ως αποτέλεσμα εσωτερικής, λογικής διεργασίας.
  10. Να αναγνωρίσετε τη μετοχή ως προς το είδος της , να δηλώσετε τη χρονική βαθμίδα που εκφράζει αυτή  και να τη μετατρέψετε σε ισοδύναμη πρόταση με τον ιστορικό / διηγηματικό σύνδεσμο cum.

2017

  1. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων
  2. Να εντοπίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων και να αιτιολογήσετε την πτώση τους.
  3. Να μετατρέψετε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική.
  4. Να αναλύσετε τη μετοχή στην αντίστοιχη δευτερεύουσα πρόταση.
  5. Να αναλύσετε τη μετοχή σε δευτερεύουσα χρονική πρόταση, εισαγόμενη με τον σύνδεσμο dum
  6. Να εντοπίσετε τον υποθετικό λόγο , να αναγνωρίσετε το είδος του και να τον μετατρέψετε ώστε να εκφράζει υπόθεση αντίθετη προς την πραγματικότητα για το παρελθόν καθώς και υπόθεση δυνατή ή πιθανή για το παρόν και το μέλλον .
  7. Να μετατρέψετε τη δευτερεύουσα πρόταση στην αντίστοιχη μετοχή, πραγματοποιώντας τις αναγκαίες αλλαγές  και να αιτιολογήσετε την πτώση της μετοχής.
  8. Αφού καταγράψετε τις δευτερεύουσες επιρρηματικές προτάσεις που υπάρχουν στα δύο πρώτα κείμενα , να αιτιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής και εκφοράς τους.

2018

  1. Να αναγνωρίσετε συντακτικά τις παρακάτω λέξεις:  … είναι……………στο ……………
  2. Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική και την παθητική σε ενεργητική.
  3. Να μετατρέψετε τον προσδιορισμό του τόπου, ώστε να εκφράζεται η στάση σε τόπο.
  4. Να αναδιατυπώσετε την πρόταση, ώστε να δηλώνει το προτερόχρονο με διαφορετικό τρόπο.
  5. Να εντοπίσετε το υποκείμενο του απαρεμφάτου και να αιτιολογήσετε την πτώση του.
  6. ut …: να αναγνωρίσετε το είδος της δευτερεύουσας πρότασης, να αιτιολογήσετε τον τρόπο εκφοράς της  και να δηλώσετε τη συντακτική της λειτουργία
  7. Να αναλύσετε τη μετοχή σε δύο προτάσεις έτσι, ώστε η μία να εκφράζει αντικειμενική αιτιολογία και η άλλη το αποτέλεσμα μιας εσωτερικής λογικής διεργασίας.

Έρη Ναθαναήλ*
Φιλόλογος

• Λατινικά Λυκείου • Διαγωνίσματα Λατινικών

Ακολουθήστε την επίσημη σελίδα μας στο facebook schooltime για να βλέπετε τις σημαντικότερες ειδήσεις στη ροή του schooltime.gr

Ακολουθήστε μας στο facebook