Νέα Ελληνικά/Νεοελληνική Γλώσσα – Έκθεση Γ’ Λυκείου: Κοινωνικός αποκλεισµός – Ρατσισµός, σχεδιάγραμμα
«Το 2010 είχε χαρακτηριστεί ως έτος κατά της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Ωστόσο, σήμερα παρατηρούμε ότι οι όποιες προσπάθειες για κοινωνική ενσωμάτωση ευπαθών ομάδων δεν έχουν ουσιαστικά αποτελέσματα και ολοένα και περισσότερα άτομα οδηγούνται στο κοινωνικό περιθώριο.
Σε ένα άρθρο (500-600 λέξεων) αναζητήστε τα αίτια του κοινωνικού αποκλεισμού και προτείνετε τρόπους που η παιδεία μπορεί να αντιμετωπίσει αυτό το μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα»
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Οι σύγχρονες κοινωνίες στα μάτια μας συχνά φαντάζουν δημοκρατικές και ανοιχτές σε όλους. Συχνά μια επιπόλαιη ματιά δημιουργεί την εντύπωση ότι η κοινωνία μας αποδέχεται όλους τους πολίτες χωρίς να προχωρά σε διακρίσεις σε βάρος τους. Πίσω όμως από τα τηλεοπτικά πλάνα και τις βιαστικές ματιές, μπορούμε να παρατηρήσουμε ομάδες ολόκληρες του πληθυσμού που στέκουν αποκλεισμένες από τον κοινωνικό βίο.
ΚΥΡΙΩΣ ΘΕΜΑ
ορισμός
ο κοινωνικός αποκλεισμός συνδέεται με τον κοινωνικό ρατσισμό και αναφέρεται σε ομάδες πληθυσμού που διαφέρουν από την πλειοψηφία. Είναι η περιθωριοποίηση, ο στιγματισμός. Ωστόσο, ενώ ο ρατσισμός αποτελεί μία συνειδητή επιλογή, ο κοινωνικός αποκλεισμός μπορεί να είναι και ασυνείδητος και συνειδητή επιλογή (κυρίως αποτέλεσμα συνειδητής επιλογής ή αδιαφορίας).
αίτια
√ η διαφορετικότητα του ατόμου από την εικόνα που εμείς έχουμε, από αυτό που εμείς περιμένουμε
• μετανάστες, ομοφυλόφιλοι, γυναίκες κτλ
√ η φτώχεια και η αδυναμία απόκτησης αγαθών
• οι φτωχοί και οι άνεργοι είναι από τις κύριες κοινωνικά αποκλεισμένες ομάδες εξαιτίας
• της αδυναμίας τους να “βγουν” στο κοινωνικό σύνολο που λειτουργεί με το πρότυπο της υπερκατανάλωσης αγαθών
• της αδυναμίας τους να μορφωθούν, αφού η μόρφωση συνδέεται άμεσα με την οικονομική επιφάνεια της οικογένειας προέλευσης του μαθητή
ΣΗΜΕΙΩΝΟΥΜΕ ΟΤΙ οι γυναίκες και τα παιδιά των προσφύγων είναι από τις πρώτες ομάδες που βιώνουν τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό
√ ΑμεΑ και Τρίτη Ηλικία
• τα άτομα με αναπηρίες (ΑμεΑ) είναι σταθερά στις ομάδες που περιθωριοποιούνται.
Ο αποκλεισμός τους γίνεται με
• τον οίκτο/λύπηση με τον οποία τα βλέπουμε σχεδόν πάντα
• την απομόνωσή τους επειδή το υπόλοιπο κοινωνικό σύνολο φέρεται σα να μην υπάρχουν ή ως αντίδραση στη συμπεριφορά του
• την αδυναμία πρόσβασης σε δημόσιες υπηρεσίες, σε χώρους κοινωνικής συνεύρεσης (καφενεία, πλατείες, εκδηλώσεις κτλ)
• την αδυναμία εξεύρεσης εργασίας (λόγω των σωματικών ή πνευματικών τους) αδυναμιών
• οι γέροντες που απομονώνονται σε ΚΑΠΗ και κατοικίες λόγω
• ασθενειών και ακριβών θεραπειών
• οικονομικής αδυναμίας (χαμηλές συντάξεις) που δεν τους επιτρέπει κοινωνική δραστηριότητα
• αντίληψης ότι οι πρεσβύτεροι δεν έχουν να προσφέρουν τίποτε στην κοινωνία
√ μετανάστες και άστεγοι
• εγκληματοφοβία
• διαφορετικότητα
√ η παιδεία
• δε διδάσκει τη συνεργασία
• το ίδιο το σχολείο απομονώνει και στιγματίζει τη διαφορετική συμπεριφορά, τ άτομο που έχει άλλες προτιμήσεις από εκείνες που ορίζει ο εκπαιδευτικός ή το σύστημα (μέσω της αξιολόγησης των επιδόσεων και των τιμωριών)
• δεν είναι κριτική με αποτέλεσμα το παιδί να θεωρεί ορθό ότι συμβαίνει γύρω του και να μην αντιδρά
√ τα ΜΜΕ που προβάλλουν ως αποδεκτό τρόπο ζωής
• την κοινωνική προβολή μέσω της υπερκατανάλωσης
• τον κοινωνικό κανιβαλισμό, τον ατομισμό και τον ανταγωνισμό
• που στιγματίζουν μέσα από εκδηλώσεις και συνεντεύξεις φόβου ομάδες πληθυσμού (μετανάστες, αστέγους, τοξικομανείς κτλ)
συνέπειες
√ η φτώχεια και η κοινωνική απομόνωση συνδέεται με την αύξηση της εγκληματικότητας καθώς σχετίζονται
• με την ανάγκη επιβίωσης
• με την γκετοποίηση
• με τη σύσταση ομάδων παραβατικής δράσης (συμμορίες)
√ διαρρηγνύεται (=καταστρέφεται, “σπάει”) η κοινωνική συνοχή
• η κοινωνία δεν είναι πια δεμένη, αλλά χωρισμένη σε ομάδες που η μία βλέπει αρνητικά την άλλη
• αύξηση της εγκληματικότητας και απουσία συνεργασίας μεταξύ κοινωνικών ομάδων
• κοινωνικές εντάσεις και συγκρούσεις
αντιμετώπιση – λύση
≈ να αποδεχτούμε ότι η διαφορετικότητα δεν είναι κάτι που πρέπει να μας φοβίζει/τρομάζει. Η διαφορετικότητα εμπλουτίζει την κοινωνία, την ομορφαίνει, τη χρωματίζει
√ μέσω της κριτικής παιδείας
• διαθεματικές προσεγγίσεις του φαινομένου, των ΜΜΕ, του κοινωνικού ανταγωνισμού
• με την κριτική προσέγγιση των ανθρωπιστικών επιστημών/αξιών και αρχών για αλληλεγγύη, σεβασμό και ανοχή στη διαφορετικότητα
• μέσα από τη βιωματική συνεργασία με παιδιά μεταναστών και αποκλεισμένες κοινωνικές ομάδες (δράσεις με ΚΑΠΗ, συλλόγους ΑμεΑ, αποθεραπευμένων ουσιοεξαρτημένων κτλ)
• εκθέσεις (φωτογραφίας, εικαστικών), πολιτιστικές εκδηλώσεις (συναυλίες, φεστιβαλικές δράσεις κτλ), αρθρογραφία με διάφορες αφορμές και θέματα που έμμεσα ή άμεσα αγγίζουν την περιθωριοποίηση
• μέσω της διά βίου μάθησης και παιδαγωγικών δράσεων της Πολιτείας και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης
√ τα ΜΜΕ
• με καμπάνιες και ειδικά έντυπα ή τηλεοπτικά αφιερώματα ανά τακτά χρονικά διαστήματα για την ευαισθητοποίηση του κοινού προς τις αποκλεισμένες κοινωνικά ομάδες
• ενημέρωση του κοινού σχετικά με τις συνέπειες του κοινωνικού αποκλεισμού
√ Πολιτεία και Τοπική Αυτοδιοίκηση
• να κινηθούν προληπτικά. Η πρόληψη είναι σημαντικότερη από τη θεραπεία (φτηνότερη και πιο ουσιαστική)
• με δράσεις κοινωνικής πολικής που στοχεύουν στην έξοδο από το περιθώριο και κοινωνικής ενσωμάτωσης των ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων
• πολιτικές που στοχεύουν στη μείωση της ανεργίας
• προστασία των αποκλεισμένων ομάδων μέσα από ειδικά προγράμματα
• ειδικά επιδόματα
• με εκδηλώσεις ενημέρωσης των πολιτών (επιστημονικές ημερίδες, μέσα στις Σχολές Γονέων, με εκδηλώσεις συμπαράστασης κτλ).
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Συμπερασματικά, η κοινωνική απομόνωση είναι μία μελανή σελίδα των σύγχρονων δυτικών κοινωνιών. Πρόκειται για ένα φαινόμενο που οδηγεί σε αλληλοσυγκρουόμενες κοινωνικές ομάδες και εντείνει τις κοινωνικές εντάσεις. Σήμερα, πιο πολύ από ποτέ είναι αναγκαίο να προχωρήσει η Πολιτεία σε μέτρα πρόληψης της περιθωριοποίησης πριν να είναι αργά.
Από το βιβλίο του Δήμου Χλωπτσιούδη: «Έκφραση-Έκθεση Γ’ Λυκείου: Σχεδιαγράμματα Εκθέσεων», Εκδόσεις schooltime.gr
(Προσαρμόστε το ζητούμενο «αριθμός λέξεων» σύμφωνα με τις σχετικές οδηγίες του Υπουργείου Παιδείας)
Διαβάστε ακόμα:
Πώς εξετάζονται τα Αρχαία Ελληνικά και η Νεοελληνική Γλώσσα-Λογοτεχνία στις Πανελλαδικές Εξετάσεις
Το Πρόγραμμα Σπουδών του μαθήματος της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας Γ΄ ΓΕΛ
Πλήρες εκπαιδευτικό υλικό για τα Νέα Ελληνικά/Νεοελληνική Γλώσσα – Έκθεση Λυκείου
- Ο Πρόλογος, το Κύριο Θέμα και ο Επίλογος στην Έκθεση: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε
- Έκφραση – Έκθεση: Η Αξιολόγηση της Έκθεσης (από το ΚΕΕ)
- 70+ σημεία θεωρίας για μία ολοκληρωμένη επανάληψη στη Νεοελληνική Γλώσσα
- Χρήσιμο εκπαιδευτικό υλικό για την περίληψη γραπτού λόγου
- Το επικοινωνιακό πλαίσιο στη Νεοελληνική Γλώσσα: Δοκίμιο, άρθρο, ομιλία
- 250 Σχεδιαγράμματα Εκθέσεων για την Α’ τη Β’ και τη Γ’ Λυκείου
- Κατεβάστε δωρεάν 200+ σχολικά βοηθήματα από το schooltime.gr
1. Έκφραση-Έκθεση Α’ Λυκείου, 2. Έκφραση-Έκθεση Β’ Λυκείου, 3. Έκφραση-Έκθεση Γ’ Λυκείου, 4. Υποστηρικτικό υλικό, 5. Σχεδιαγράμματα, 6. Γραμματική-Συντακτικό
