Ένας χωρισμός και κατ’ επέκταση ένα διαζύγιο μεταξύ δυο γονέων εγκυμονεί περισσότερα προβλήματα από αυτά που μας έρχονται με μια πρώτη σκέψη. Η ψυχολογική αναστάτωση και ανισορροπία που βιώνει ένας γονιός ειδικά την πρώτη περίοδο μετουσιώνεται σε συναισθηματική οργή κάνοντας τα παιδιά άμεσους αποδέκτες των τυχόν μεταξύ τους διενέξεων.
Πολλοί γονείς αντιλαμβάνονται την ανακοίνωση του χωρισμού τους σαν μια αποτυχία απέναντι στο παιδί τους. Η απογοήτευση ότι δεν στάθηκαν ικανοί να χαρίσουν στο παιδί τους το βασικότερο δικαίωμα κάθε παιδιού, ευτυχισμένα παιδικά χρόνια, τους κυριεύει και τους κάνει να αισθάνονται «λίγοι». Ωστόσο, είναι κάτι το οποίο πρέπει να γίνει, γιατί αυτό θα καθορίσει την εικόνα που θα αποκτήσει το παιδί όχι μόνο για τον χωρισμό σαν γεγονός αλλά και την εικόνα που θα έχει για τις αλλαγές που θα έρθουν στην ζωή του. Βέβαια, δεν πρέπει να ξεχνάμε τους παράγοντες που επηρεάζουν τον τρόπο που θα προσεγγίσουν το παιδί σε μια τέτοια περίπτωση. Αυτοί είναι: α) η ηλικία του παιδιού. Για παράδειγμα, τα παιδιά βρεφικής ηλικίας (0- 2 ½ χρονών) δεν έχουν ακόμη την γνωστική ικανότητα να κατανοήσουν τι σημαίνει χωρισμός. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί σ’ αυτήν την ηλικία διότι τα παιδιά στο άκουσμα ενός τέτοιου νέου μπορεί να εμφανίσουν αντιδράσεις όπως θυμό, φόβο αποχωρισμού, αδιαφορία ακόμη και παλινδρομήσεις στους βασικούς τομείς ανάπτυξης (κινητικότητα, ομιλία, συναισθηματική ανεξαρτησία). Τα παιδιά νηπιακής ηλικίας (3-5 χρονών) που αρχίζουν να αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους περισσότερο εγωκεντρικά πολλές φορές τείνουν να ρίχνουν το φταίξιμο πάνω τους και νιώθουν ότι αυτά είναι η αιτία του χωρισμού ενώ σε παιδιά πρώτης σχολικής ηλικίας (5-9 χρονών) που αρχίζουν να κατανοούν έννοιες και σημασίες όπως και αυτή του διαζυγίου οι γονείς, αν και μπορεί να είναι δύσκολο γι’ αυτούς, πρέπει να αναφερθούν στον όρο αυτό. Ωστόσο, πολλές φορές τα παιδιά κάνουν τα πράγματα πιο τρομακτικά από όσο είναι φοβούμενα για τα χειρότερα όπως ότι μπορεί να τα εγκαταλείψουν ενώ παράλληλα νιώθουν την «υποχρέωση» ότι πρέπει να ταχθούν με το μέρος του ενός από τους δυο γονιούς ή ακόμα για να μην στεναχωρήσουν κανέναν πρέπει να κάνουν πάντα κάτι για να εξισορροπούν την κατάσταση και να τα «έχουν καλά» και με τους δύο β) οι συνθήκες χωρισμού και ποια η σχέση των δυο πρώην συντρόφων. Ωφέλιμο για τα παιδιά είναι οι δυο γονείς να πουν τα ίδια πράγματα και να είναι και οι δυο συναισθηματικά παρόντες. Είναι σύνηθες φαινόμενο, ο ένας να κατηγορεί τον άλλον μπροστά στα παιδιά μη σκεπτόμενος τις επιπτώσεις στην ψυχολογία τους. Γι’ αυτό σε τέτοιες περιπτώσεις απαιτείται συναισθηματική πειθαρχεία και αυτογνωσία. γ) τα ζητήματα που αφορούν το μέλλον των παιδιών και για τα οποία θα πρέπει οι γονείς να είναι όσο το δυνατόν πιο συγκεκριμένοι και καθησυχαστικοί για να νιώσουν και τα παιδιά ασφάλεια.
Οι γονείς θα πρέπει να είναι ενωμένοι μπροστά στα παιδιά τους ειδικά όταν η συζήτηση φτάνει στους λόγους του χωρισμού. Αν οι ίδιοι δεν μπορούν να συμφωνήσουν μεταξύ τους για ποιό λόγο χωρίζουν πώς θα συμφωνήσουν για το τί θα πουν στα παιδιά τους.
«Ένα διαζύγιο δεν είναι ευχάριστο δεν είναι όμως και τραγωδία… Τραγωδία είναι να μένεις σ’ έναν δυστυχισμένο γάμο περνώντας στα παιδιά σου λάθος μηνύματα πάνω στην αγάπη και την οικογένεια…»
Πώς να το πείτε στα παιδιά;
- Αρχικά διαβεβαιώστε τα πως και οι δύο γονείς τα αγαπούν και τα νοιάζονται όπως πριν.
- Προσπαθήστε να τους εξηγήσετε γιατί συνέβη αυτό και τα συναισθήματά σας.
- Προσέξτε την γλώσσα του σώματος, τον τόνο της φωνής σας και τι μηνύματα τους περνάτε.
- Δώστε τους χρόνο να το συνειδητοποιήσουν τόσο νοητικά όσο και συναισθηματικά.
- Ενθαρρύνετέ τα να σας κάνουν ερωτήσεις από μόνα τους.
- Σιγουρευτείτε ότι όσα τους λέτε είναι κατανοητά .
«Μια ωφέλιμη τακτική για να διαχειριστείτε μια τέτοια κατάσταση είναι να «βοηθήσετε» τα παιδιά σας να βιώσουν το συναίσθημα της θλίψης αντί να τα αποτρέψετε από αυτό πιστεύοντας πως έτσι τα προστατεύετε. Συγκεκριμένα, ενθαρρύνετέ τα να μοιραστούν τα προσωπικά τους συναισθήματα (εκνευρισμό, λύπη) όποια κι αν είναι αυτά. Πείτε τους πως θέλετε πολύ να τα ακούσετε. Και θυμηθείτε ότι η θλίψη είναι κάτι πολύ φυσιολογικό και υγιές όπως και τα υπόλοιπα συναισθήματα!»
Πειθαρχία και όρια
Μετά από έναν χωρισμό πολλοί γονείς μάχονται να ορίσουν πότε και πώς πρέπει να πειθαρχήσουν στα παιδιά τους. Νιώθουν την ανάγκη ότι πρέπει να βρουν τον τρόπο ώστε να είναι δίκαιοι και παράλληλα συνεπείς και αυστηροί για να μην χαθούν τα όρια. Οι κανόνες που θα θέσουν τόσο αυτοί όσο και ο πρώην σύντροφός τους θα πρέπει να είναι ξεκάθαροι και κατά προτίμηση από κοινού και να εφαρμόζονται και στα δύο σπίτια. Τα παιδιά έχουν την ανάγκη για πειθαρχία για να μάθουν πως να συμπεριφέρονται και ότι πρέπει να αναλαμβάνουν τις συνέπειες μιας ανάρμοστης συμπεριφοράς τους. Η καλή ανατροφή έχει να κάνει με το να βρει κανείς την σωστή ισορροπία μεταξύ της αγάπης και της πειθαρχίας. Το καλύτερο μοντέλο ανατροφής είναι η οριοθετημένη ανατροφή που οι γονείς δείχνουν αγάπη ενώ ταυτόχρονα είναι και αυστηροί σε θέματα πειθαρχίας.
Προσοχή! Τα παιδιά έχουν την τάση να βρίσκουν τα κουμπιά της ενοχής των γονιών τους για να γλιτώσουν τις συνέπειες μιας ανάρμοστης συμπεριφοράς τους ωστόσο οι γονείς από μέρους τους θα πρέπει να διαχειρίζονται καταστάσεις όπως ακριβώς όταν ήταν παντρεμένοι διότι αν δεν επιβάλλουν τους κανόνες σήμερα και υποχωρήσουν θα έχουν περισσότερα προβλήματα αύριο.
Βιβλιογραφία:
Emery E. Robert, (2007), Όλη η Αλήθεια για τα Παιδιά και το Διαζύγιο, Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη
Απόφοιτη Παιδαγωγικού Τμήματος Προσχολικής Εκπαίδευσης- Νηπιαγωγός
nakaragi[at]yahoo.com
Διαβάστε από τον ίδιο συντάκτη:
