Νεοελληνική Γλώσσα/Έκθεση Γ’ Λυκείου: Εξειδίκευση, σχεδιάγραμμα
Θέμα: Όσοι αναφέρονται στις αρνητικές συνέπειες της εξειδίκευσης, επισημαίνουν κυρίως τον κίνδυνο να οδηγηθεί ο άνθρωπος στην πνευματική μονομέρεια. Σε άρθρο σας (500-600 λέξεων) να αναπτύξετε το πώς μπορεί να αποτραπεί ένας τέτοιος κίνδυνος»
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Πολύ συχνά τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε να ιδρύονται νέα πανεπιστημιακά τμήματα σε όλη τη χώρα προάγοντας μια ολοένα και πιο εξειδικευμένη γνώση. Ακόμα και στη μη πανεπιστημιακή μεταλυκειακή εκπαίδευση, η εξειδίκευση έχει τη σημαντικότερη θέση. Πολλοί βέβαια είναι εκείνοι που θεωρούν ότι η τόση εξειδίκευση αντί να προωθεί την οικονομική και επιστημονική ανάπτυξη, αντίθετα οδηγεί σε μία μονομέρεια.
Αποτελεί συνηθισμένο γεγονός τα τελευταία χρόνια τόσο στον επιστημονικό χώρο, όσο και στην αγορά να κερδίζει ολοένα και περισσότερο χώρο η εξειδίκευση. Το φαινόμενο παρουσιάζεται ως αναγκαιότητα της εποχής μας που προχωρά τόσο γρήγορα στον τεχνολογικό τομέα και μετά από μία έκρηξη γνώσεων και ένα καταιγισμό πληροφοριών. Οι βασικές γνώσεις πια δίνονται μόνο στη βασική εκπαίδευση.
ΚΥΡΙΩΣ ΘΕΜΑ
λόγοι που την επιβάλλουν
• Η τεχνολογική ανάπτυξη την κάνει απαραίτητη για το χειρισμό και την αξιοποίηση των νέων τεχνολογικών μέσων που είναι αναγκαία πια σε όλους τους επιστημονικούς τομείς
• Ο άνθρωπος δε μπορεί να κάνει όλες τις εργασίες. Αποδίδει περισσότερο σε μια εργασία που είναι σύμφωνη με τις προτιμήσεις, κλίσεις και δεξιότητες του.
• Ο εξειδικευμένος άνθρωπος παράγει περισσότερα σε λιγότερο χρόνο · δίνει υπεύθυνες απαντήσεις στα θέματα που απασχολούν τον κλάδο του · μελετά ολόπλευρα, βαθιά, λεπτομερειακά, όχι ερασιτεχνικά το αντικείμενο της έρευνας ή της εργασίας του.
• Η διεύρυνση των επιστημονικών κλάδων, καθώς είναι τεράστια η ποσότητα των γνώσεων που καλείται να χρησιμοποιεί ο επιστήμονας και περιορισμένες οι δυνατότητας της ανθρώπινης ευφυΐας
• Ο καταναλωτικός χαρακτήρας των σύγχρονων κοινωνιών που απαιτεί μεγιστοποίηση των πωλήσεων και βελτίωση των προϊόντων ή εφεύρεση νέων καταναλωτικών αγαθών
• Σήμερα τα επαγγέλματα είναι περισσότερα, συγκριτικά με το παρελθόν.
• Οι επιστημονικοί και οι οικονομικοί ανταγωνισμοί είναι διεθνείς.
• Ο μεγάλος καταμερισμός της εργασίας οδηγεί στην ολοένα και μεγαλύτερη εξειδίκευση.
• Απαιτείται για την επίλυση των σύγχρονων πολύπλοκων και δυσεπίλυτων προβλημάτων της εποχής μας (οικολογική καταστροφή, λιμοκτονία πληθυσμών κλπ)
• Η σύγχρονη κοινωνία απαιτεί εξειδίκευση σε μια ορισμένη ερ γασία για μια μεγαλύτερη ποσοτική και καλύτερη ποιοτική απόδοση.
• Η ακρίβεια και η ταχύτητα, ο γρήγορος ρυθμός της σύγχρονης ζωής και οι πολλές ανάγκες είναι τα κύρια γνωρίσματα της εποχής μας.
• Οι καθημερινές ανάγκες αυξάνονται κατά γεωμετρική πρόοδο, ενώ τα αγαθά παράγονται κατά αριθμητική πρόοδο.
θετικά της εξειδίκευσης
√ Ενισχύεται η επιστημονική κατάρτιση και η εφευρετικότητα του ατόμου επειδή αποκτά ουσιαστική γνώση και αναδεικνύει τις ικανότητές του και τις κλίσεις του
√ βρίσκουμε ευκολότερα και γρηγορότερα λύσεις στα προβλήματα του κλάδου μας
√ αντιμετωπίζουμε με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση το αντικείμενο της ερευνάς μας
√ εξετάζουμε σε βάθος και σε πλάτος το αντικείμενο που μας απασχολεί
√ διαθέτουμε πλούσια πείρα, που βοηθάει στην πιο οικονομική, πιο μαζική, πιο ανώτερη ποιοτικά βιομηχανική παραγωγή·
√ μπορούμε να αντιμετωπίσουμε και να επιλύσουμε καλύτερα τα επιμέρους προβλήματα συγκριτικά με κείνους που έχουν μόνο γενικές εγκυκλοπαιδικές γνώσεις
√ οργανώνουμε πιο καλά, πιο συστηματικά, πιο μεθοδικά την επιστημονική μας έρευνα
√ τελειοποιούμε την εργασία μας, αφού συγκεντρώνουμε το ενδιαφέρον μας μόνο σ’ ένα αντικείμενο
√ οργανώνοντας την εργασία μας πάνω σε ορθολογιστικό πρόγραμμα, αυξάνουμε την παραγωγή και γενικά ανεβάζουμε ποιοτικά τη στάθμη της ζωής μας και το βιοτικό επίπεδο του συνόλου
√ Αυξάνεται η ποσότητα της παραγόμενης εργασίας και των προϊόντων της, βελτιώνεται η ποιότητα και κατασκευάζονται νέα αγαθά και μειώνεται ο παραγωγικός χρόνος
√ Υποχρεώνει τους επιστήμονες να συνεργάζονται για πολύπλοκα προβλήματα και αυτό προάγει τη συνεργασία και την ευγενική άμιλλα με σημαντικότατα θετικά για την ανθρώπινη επιστήμη.
√ Δημιουργούνται νέα επαγγέλματα μέσα από την επιστημονική κι εργασιακή ανάπτυξη
√ Με τα νέα τεχνολογικά επιτεύγματα, τα αγαθά και τις γνώσεις βελτιώνεται η ποιότητα ζωής
αρνητικά της εξειδίκευσης
√ Επειδή απαιτεί συγκεκριμένες γνώσεις οδηγεί στη μονομέρεια, καθώς δεν επιτρέπει την ολοκληρωμένη και σφαιρική ανάπτυξη της προσωπικότητας του ανθρώπου
• τυποποιούμε, μηχανοποιούμε την εργασία μας
• εντοπίζουμε το ενδιαφέρον μας σε μεμονωμένα αντικείμενα
• θυσιάζουμε την έκταση για να επιδοθούμε στη λεπτομέρεια
• στενεύουμε τον ορίζοντα της γνώσης μας
• κουράζουμε το νευρικό μας σύστημα με τη μονομερή, ανιαρή και τυποποιημένη εργασία μας
√ Προσανατολίζει μονόπλευρα τον επιστήμονα λόγω περιορισμένων γνώσεων και όχι σφαιρικής κατάρτισης
• ζημιώνουμε τη δημιουργική μας φαντασία
• εμποδίζουμε την ελεύθερη εξωτερίκευση του εσωτερικού μας κόσμου
• δε βάζουμε στο έργο μας κάτι από το «μεράκι» και το «γούστο» μας
• γινόμαστε ατομιστές, υπερόπτες, φίλαυτοι, εγωιστές, αδιάφοροι για την κοινωνική πρόοδο
• χάνουμε τη χαρά της δημιουργίας, αφού πάντοτε συμμετέχουμε μόνο σε μια φάση της δημιουργίας του έργου
√ Επιδρά αρνητικά στην κοινωνικότητα, καθώς καθηλώνει τον εργαζόμενο σε ένα συγκεκριμένο χώρο
√ Αποξενώνει συχνά τον εργαζόμενο από το ίδιο το προϊόν, επειδή προσανατολίζεται μόνο σε ένα εξάρτημα και όχι στο συνολικό έργο
√ Οδηγεί στη χρησιμοθηρική αναζήτηση γνώσεων, απλά και μόνο για την εξυπηρέτηση συγκεκριμένων σκοπών χωρίς να καλλιεργείται συνολικά ο άνθρωπος.
• θυσιάζουμε την ευαισθησία και τη φαντασία στο βωμό του κέρδους, π.χ. γινόμαστε
έμποροι και όχι δημιουργοί έργων τέχνης ή επιστήμης
• τροφοδοτούμε την αλαζονική αυταπάτη για φιλόδοξες επιδιώξεις τίτλων και αμοιβών, που εξευτελίζουν την ανεκτίμητη αξία κάθε επιστημονικής έρευνας.
√ Ενισχύει την αναζήτηση ποσοτικών και όχι ποιοτικών στόχων και συχνά τροφοδοτεί μία αλαζονεία για την ψευδή παντογνωσία του επιστήμονα και συχνά η άμιλλα γίνεται σκληρός ανταγωνισμός
Τα υπέρ της επιστημονικής εξειδίκευσης:
≈ Η επιστημονική έρευνα συσσώρευσε πλήθος γνώσεων, κυρίως στο 19 ο και Κ΄ αιώνα. Έτσι δημιουργήθηκε η ανάγκη διαίρεσης και κατανομής των γνώσεων σε επιμέρους ειδικότητες. Σήμερα οι επιστήμονες αποσχίζονται σε κλάδους.
≈ Η σημερινή δομή της κοινωνίας και οι σημερινές ανάγκες επιτάχυναν την επιστημονική εξειδίκευση, σαν αναγκαία διέξοδο, για την προώθηση των επιδιώξεων του σύγχρονου ανθρώπου.
≈ Ο σημερινός επιστήμονας εξειδικεύεται, δηλαδή εντοπίζει τα ενδιαφέροντα του σ’ ένα μόνο τομέα της επιστήμης.
≈ Ο εξειδικευμένος επιστήμονας προάγει την έρευνα, διανοίγει νέους ορίζοντες στη γνώση, θεωρείται ο «ειδικός», προσφέρει στην κοινωνία τα προϊόντα της επιστημονικής του έρευνας.
≈ Όσο καλύτερα γνωρίζει ο επιστήμονας το αντικείμενο της ερευνάς του, όσο αμφιβάλλει για τα αποτελέσματα της ερευνάς του, τόσο περισσότερες εφευρέσεις προσθέτει στις παλιές, τόσο περισσότερο ωφελεί το σύνολο.
Τα κατά της επιστημονικής εξειδίκευσης:
≈ Ο εξειδικευμένος επιστήμονας αυτοπεριορίζεται στην ειδικότητα του και έτσι απομονώνεται από τα κοινωνικά προβλήματα.
≈ Η επιστημονική εξειδίκευση συντελεί στη διάσπαση της οργανικής ενότητας της επιστήμης.
≈ Η επιστημονική εξειδίκευση εκμηδενίζει τις πνευματικές και •ψυχικές δυνάμεις του επιστήμονα, απονεκρώνει τις δημιουργικές του ικανότητες, γενικά παρεμποδίζει την ολοκλήρωση του.
≈ Η επιστημονική εξειδίκευση μπορεί να οδηγήσει τον επιστήμονα στην τυποποίηση,στη μονοδιάστατη αντίληψη της ζωής, στην πνευματική μονομέρεια.
≈ Η επιστημονική εξειδίκευση δεν οδηγεί αναγκαστικά στην πνευματική μονομέρεια:
≈ Αν ο επιστήμονας έχει πολύπλευρα ενδιαφέροντα και δεν απομονώνεται από τα πνευματικά – κοινωνικά προβλήματα της εποχής του, δεν οδηγείται, σαν εξειδικευμένος, στην πνευματική μονομέρεια.
≈ Αν ο εξειδικευμένος επιστήμονας συνδυάσει την επιστημονική του εξειδίκευση με τη γενική μόρφωση, θα αντιταχθεί στην πνευματική μονομέρεια, στην οποία κινδυνεύει να οδηγηθεί.
≈ Αν ο εξειδικευμένος επιστήμονας ενημερώνεται στις νεότερες εξελίξεις της επιστήμης του και παράλληλα ενδιαφέρεται για τα επιτεύγματα των άλλων επιστημονικών κλάδων, δεν κινδυνεύει να γίνει μονόπλευρος, μονομερής πνευματικά.
≈ Αν ο επιστήμονας πιστεύει ότι δεν είναι αρκετή η κατάρτιση του στην οικεία επιστήμη του, όσο μεγάλη κι αν είναι, τότε θα προσπαθεί να πλησιάσει, τουλάχιστο, τους συγγενείς κλάδους των επιστημών ώστε να απελευθερώσει το πνεύμα του από την πνευματική μονομέρεια.
≈ Αν ο επιστήμονας καλλιεργηθεί εσωτερικά με την ανθρωπιστική παιδεία, αν ικανοποιήσει τα ενδιαφέροντα του, αν ενημερώνεται γύρω από τα επιτεύγματα άλλων επιστημονικών κλάδων, αν εκμεταλλεύεται δημιουργικά τον ελεύθερο χρόνο του, τότε θ’ αποφύγει την πνευματική μονομέρεια, στην οποία τον οδηγεί η υπέρμετρη επιστημονική του εξειδίκευση.
τρόποι αντιμετώπισης
√ να αντιληφθεί ο επιστημονικός κόσμος ότι είναι αναγκαία η πολύπλευρη μόρφωση
√ ο ανθρωπισμός μπορεί να συντελέσει θετικά και να μας βγάλει από το αδιέξοδο
√ στροφή της παιδείας προς τις αξίες του ανθρωπισμού για ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού
√ περιορισμός της ύλης κι εμπλουτισμός του σχολικού προγράμματος με πολιτιστικές δραστηριότητες, εργασίες, αρθρογραφία κτλ με βάση τις επιλογές/προτιμήσεις/κλίσεις των μαθητών.
√ διαθεματικές προσεγγίσεις του φαινομένου και σύνδεσή του με τις ανθρωπιστικές αξίες και αρχές
√ ουσιαστική κριτική και δημιουργική μελέτη της αρχαίας και σύγχρονης γραμματείας
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Συμπερασματικά, λοιπόν, η εξειδίκευση σήμερα είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη του ανθρώπινου πολιτισμού και της βελτίωσης των συνθηκών ζωής και του βιοτικού μας επιπέδου. Παράλληλα, είναι πολύ σημαντική για την επίλυση των τόσο σοβαρών προβλημάτων που δημιουργεί η ανθρώπινη δραστηριότητα στο περιβάλλον και το ίδιο το άτομο. Ωστόσο, παρά τα θετικά που αυτή εξυπηρετεί, οδηγεί σε μονοδιάστατη γνώση που εμποδίζει συχνά τη σφαιρική ανάπτυξη της προσωπικότητας του ανθρώπου και τον αποτρέπει από τη συνολική θέαση των προβλημάτων και των πραγμάτων.
Επιλογικά, σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από ένα καταιγισμό γνώσεων και μια απαράμιλλη έκρηξη γνώσεων, η εξειδίκευση φαντάζει απαραίτητη για την επίλυση των καθημερινών προβλημάτων του ανθρώπου με στροφή σε μια ποιότητα ζωής. Εντούτοις, τα σοβαρά μειονεκτήματα της εξειδίκευσης και η παρεμπόδιση της ανάπτυξης μιας ολοκληρωμένης προσωπικότητας, υποχρεώνουν το σημερινό επιστήμονα να μη μένει απομονωμένος στο στενά εξειδικευμένο χώρο του, αλλά να αναζητά και γενικές γνώσεις.
Από το βιβλίο του Δήμου Χλωπτσιούδη: «Έκφραση-Έκθεση Γ’ Λυκείου: Σχεδιαγράμματα Εκθέσεων», Εκδόσεις schooltime.gr
Πλήρες εκπαιδευτικό υλικό για την Έκφραση – Έκθεση Λυκείου
- Έκφραση – Έκθεση: Η Αξιολόγηση της Έκθεσης (από το ΚΕΕ)
- 50 σημεία θεωρίας για μία ολοκληρωμένη επανάληψη στη Νεοελληνική Γλώσσα – Έκφραση / Έκθεση
- 80+ επιλεγμένα κριτήρια αξιολόγησης για τη Νεοελληνική Γλώσσα Γ’ Λυκείου
- Χρήσιμο εκπαιδευτικό υλικό για την περίληψη γραπτού λόγου
- Το επικοινωνιακό πλαίσιο στη Νεοελληνική Γλώσσα: Δοκίμιο, άρθρο, ομιλία
- 250 Σχεδιαγράμματα Εκθέσεων για την Α’ τη Β’ και τη Γ’ Λυκείου
- Κατεβάστε δωρεάν 200+ σχολικά βοηθήματα από το schooltime.gr
1. Έκφραση-Έκθεση Α’ Λυκείου, 2. Έκφραση-Έκθεση Β’ Λυκείου, 3. Έκφραση-Έκθεση Γ’ Λυκείου, 4. Υποστηρικτικό υλικό, 5. Σχεδιαγράμματα, 6. Γραμματική-Συντακτικό
