Ο Γιάννης Σκαραγκάς είναι πεζογράφος, σεναριογράφος και θεατρικός συγγραφέας. Τον γνωρίσαμε πριν από δύο δεκαετίες περίπου μέσα από το βιβλίο του και την τηλεοπτική σειρά Επιφάνεια στο Mega. Φέτος το φθινόπωρο τον βρίσκουμε πάλι στις ΗΠΑ για την παρουσίαση της αγγλόφωνης δουλειάς του. Παράλληλα, το έργο του «Η Κυρά της Ρω» συνεχίζει τις παραστάσεις για δεύτερη χρονιά στην Αθήνα και το μυθιστόρημά του «Λαχτάρα που περίσσεψε από χτες» μας ταξιδεύει στην Αθήνα του 1890. Συζητήσαμε μαζί του με αφορμή τα μαθήματα δημιουργικής γραφής που θα διδάξει στα βιβλιοπωλεία Ιανός στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη.
Τα τελευταία χρόνια ζεις ως συγγραφέας ανάμεσα στην Ευρώπη και την Αμερική. Πόσο γοητευτικό ή δύσκολο είναι;
Υπάρχουν περίοδοι που λόγω πίεσης δεν σε ενδιαφέρει καθόλου το αν είναι γοητευτικό. Στις δύσκολες ημέρες υπενθυμίζω στον εαυτό μου πόσο προνομιούχος είμαι. Η ζωή έχει ένα παράξενο χιούμορ στα δώρα της. Πάντα με δυσκόλευαν πολύ τα ταξίδια και οι μετακινήσεις, και όλα αυτά τα χρόνια δεν έχω σταματήσει να αλλάζω χώρες και πόλεις.
Θα επιστρέψεις όμως για τα μαθήματά σου στα βιβλιοπωλεία ΙΑΝΟΣ.
Είναι κάτι που με χαροποιεί πολύ. Φέτος θα αναλάβω τα τμήματα για το σενάριο στην Αθήνα, με το αντίστοιχο e-learning τμήμα για τους φίλους στην υπόλοιπη Ελλάδα, αλλά και το τμήμα για τη νουβέλα και το διήγημα στη Θεσσαλονίκη.
Πόσο διαφέρει ή μοιάζει η πεζογραφία από το σενάριο;
Διαφέρουν στα εργαλεία για τον τρόπο που λέμε μια ιστορία, αλλά και οι δύο φόρμες χρησιμοποιούν παρόμοιες τεχνικές αφήγησης και μυθοπλασίας.
Έχεις κάποια προτίμηση ως συγγραφέας μετά από αυτά τα είκοσι χρόνια στο βιβλίο, το θέατρο και το σενάριο;
Θα ήμουν αχάριστος. Επενδύω την καρδιά και το μυαλό μου σε κάθε επόμενη δουλειά ή συνεργασία, και είμαι τυχερός που έχω τη δυνατότητα για τόσο διαφορετικές επιλογές.
Υπάρχουν έργα σου στο θέατρο που να έχουν ανέβει στο εξωτερικό, χωρίς να έχουν παιχτεί ποτέ στην Ελλάδα;
Το Prime Numbers που ανέβηκε στη Νέα Υόρκη το 2009 και το Courage που παίχτηκε στη Ζυρίχη του 2017.
Τι προσπαθείς να μεταφέρεις στους επίδοξους συγγραφείς;
Το ταλέντο είναι το όχημα, και το καύσιμο είναι η δουλειά και η λάντζα. Τα κείμενα και οι ιστορίες θέλουν αμέτρητα χέρια και περάσματα. Και φυσικά χρειάζεται πίστη και υπομονή. Κανένας δεν μπορεί να εμποδίσει το ταλέντο—πιθανώς να μπορεί να το καθυστερήσει. Έχουν αλλάξει τόσο πολύ τα εκδοτικά πράγματα διεθνώς που δεν υπάρχουν πια κανόνες και συνταγές.
Γράφεις για διάφορα λογοτεχνικά περιοδικά στην Αμερική. Τι σου έμαθαν αυτές οι συνεργασίες;
Δεν υπάρχουν τρόποι για να κάνεις τη λογοτεχνία πιο διεθνή. Οι πιο επιτυχημένες μου δουλειές υπήρξαν ιστορίες και διηγήματα που έχουν να κάνουν με τον έφηβο που μεγάλωσε στο Ντεπό και τα τραύματά του. Για μένα η αναφορά στο βίωμα ήταν πάντα κάτι σαν προϋπόθεση. Το ότι η ζωή με έκανε πολίτη του κόσμου, δεν σημαίνει ότι οι ιστορίες μου πρέπει να χάσουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της προέλευσής τους. Υπάρχει μια ολόκληρη κίνηση διεθνώς για το θέμα της επίγνωσης και της μελέτης της καταγωγής, για θέματα ταυτότητας και μνήμης. Ζούμε στην εποχή που η ταυτότητα έχει να κάνει με τις ιστορίες που λέμε για το παρελθόν και για τις αμέτρητες διαδρομές της ανθρωπιάς μας. Τι νόημα έχει μια «διεθνής» λογοτεχνία χωρίς το ασήκωτο βάρος του μικρόκοσμου που μας έδωσε χαρακτηριστικά;
*Πεζογράφος, θεατρικός συγγραφέας και σεναριογράφος, ο Γιάννης Σκαραγκάς έχει στο ενεργητικό του 9 βιβλία στην Ελλάδα και την Ελβετία. Έχει εργαστεί για πολλά χρόνια στον χώρο της τηλεόρασης, υπογράφοντας πέντε τηλεοπτικές σειρές, και σε μεγάλες εταιρείες κινηματογραφικών παραγωγών. Γράφοντας στα ελληνικά αλλά και στα αγγλικά, διηγήματα και ποίησή του δημοσιεύονται την τελευταία δεκαετία από γνωστά αμερικανικά λογοτεχνικά περιοδικά όπως: World Literature Today, Copper Νickel, American Chordata, The Charles Carter, The Tower Journal, Spilled Milk, Midnight Circus, κ.ά. Είναι μέλος της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων και υπότροφος του ιδρύματος Fulbright. Έχει τιμηθεί ως συγγραφέας από κορυφαία ιδρύματα στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Το 2018 βραβεύτηκε από το πανεπιστήμιο του Κολοράντο για το αμερικανικό του διήγημα How to Draw Human Figures (Copper Nickel 2018). Το έργο του Η Κυρά της Ρω θα παιχτεί στο πρόγραμμα του Centre for the Art of Performance του UCLA στις ΗΠΑ το 2019. Διδάσκει δημιουργική γραφή στα προγράμματα του βιβλιοπωλείου ΙΑΝΟΣ.
Πληροφορίες για τα μαθήματα του Γιάννη Σκαραγκά στα βιβλιοπωλεία ΙΑΝΟΣ θα βρείτε εδώ:
Σενάριο (Αθήνα): http://ianos-seminaria.gr/el/market/product/5099
Σενάριο (e-learning): http://ianos-seminaria.gr/el/market/product/5100
Διήγημα-Νουβέλα (Θεσσαλονίκη): http://ianos-seminaria.gr/el/market/product/4989
Αναλυτικές πληροφορίες για τα Σεμινάρια του ΙΑΝΟΥ θα βρείτε εδώ
Από τις Εκδόσεις Κριτική κυκλοφορούν τα βιβλία του Γιάννη Σκαραγκά «Ο ουρανός που ονειρεύτηκες», «Τρία θεατρικά», «Η κυρά της Ρω» και «Λαχτάρα που περίσσεψε από χτες».
*Αποκλειστική συνέντευξη του Γιάννη Σκαραγκά στο schooltime.gr
