Ο 20ος αιώνας -και πολύ περισσότερο ο 21ος– σημαδεύτηκε από τη μεγάλη έκρηξη των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, που άφησαν –και συνεχίζουν να αφήνουν– ανεξίτηλα τα σημάδια τους στην καθημερινότητά μας. Ποιος μπορεί να φανταστεί πλέον τον εαυτό του «μόνο», χωρίς τη συντροφιά της τηλεόρασης, του ραδιοφώνου, της εφημερίδας και πλέον του υπολογιστή, του κινητού; Κανείς ασφαλώς.
Ίσως σάς έχει τύχει να φύγετε βιαστικά από το σπίτι ξεχνώντας το κινητό σας. Πανικός… Κάποτε ήταν απαραίτητο για συγκεκριμένους κλάδους εργασίας, σήμερα προέκταση της καθημερινότητας όλων μας, αλλά και της ίδιας μας της ζωής. Δυστυχώς. Λες και πριν απ’ αυτό δεν υπήρχε ζωή. Το έχουμε θεοποιήσει, ιδιαίτερα σήμερα που είναι ένας μικρός εξελιγμένος υπολογιστής, που μάς καθοδηγεί σε κάθε μας βήμα. Κυριολεκτικά και μεταφορικά. Είναι τα μάτια μας και η σκέψη μας, δυστυχώς.
Γιατί όμως το επιτρέψαμε; Γιατί επιτρέψαμε τόσους εισβολείς στη ζωή μας; Μάλλον κάτι μάς έλειπε. Δεν εξηγείται αλλιώς. Μάλλον είχαμε απορροφηθεί τόσο πολύ από τις υποχρεώσεις μας που δεν είχαμε καθόλου χρόνο για τους φίλους μας. Και ένα μηχάνημα προνόησε βέβαια και γι’ αυτό. Ήρθε το facebook και ξαφνικά γεμίσαμε φίλους. Εικονικούς μεν, φίλους δε. Η λέξη φίλος απέκτησε ξαφνικά νέα διάσταση, ανάλογα με τα likes. Δώσαμε, άλλωστε, και νέα διάσταση στην καθημερινότητά μας, αντικρίζοντας τα γεγονότα και τις καταστάσεις μέσα από μία οθόνη. Τα νέα μας μάτια. Πλέον αυτά μάς καθοδηγούν. Έτσι και χάσουμε αυτό το «φως», χάσαμε τα πάντα…Τραγικό.
Πλέον δε βγάζουμε φωτογραφίες όλοι μαζί, προκειμένου να απαθανατίσουμε στιγμές και να τις κρατήσουμε ζωντανές στη μνήμη μας, ταξιδεύοντας στον χρόνο κάθε φορά που τις κοιτάμε. Πλέον τραβάμε selfie σε κάθε μας κίνηση, αποτυπώνοντας κάθε ενέργεια και δραστηριότητά μας, λες και ο άλλος έχει τη διάθεση να γνωρίζει κάθε μας βήμα. Πλέον δε γράφουμε γράμματα σε φίλους/ες, συγγενείς, περιμένοντας παράλληλα με αδημονία την απάντηση. Πλέον, στέλνουμε ένα μήνυμα, ένα email και όλα εντάξει. Πλέον δεν κάνουμε βόλτα στα μαγαζιά, που κάποτε αποτελούσε μία διέξοδο στην καθημερινότητά μας, ίσως και τη μοναδική για πολλούς. Πλέον, ψωνίζουμε διαδικτυακά, εξ αποστάσεως, από το σπίτι μας, από τη δουλειά, από οπουδήποτε. Χρόνος δεν υπάρχει για τίποτα. Ή μάλλον υπάρχει, αλλά φροντίζουμε να τον σκοτώνουμε καθημερινά με δραστηριότητες που κάθε άλλο παρά εποικοδομητικές είναι.
Κάποτε, η μητέρα κοιτούσε το ρολόι αγωνιώντας πότε το παιδί της θα «μαζευτεί» σπίτι από τις εξορμήσεις του έξω, στον πραγματικό κόσμο. Στον κόσμο της αλάνας, του πάρκου, του παιχνιδιού και της εξερεύνησης. Πραγματικά πόσο τυχεροί νιώθουμε όλοι όσοι μεγαλώσαμε σε μια τέτοια εποχή… Ανά πάσα στιγμή μπορούμε να ανασύρουμε από το οπλοστάσιο των αναμνήσεών μας εικόνες, στιγμές και να αναπολήσουμε, να θυμηθούμε, να χαρούμε και να νιώσουμε την ανάγκη να τις ξαναζήσουμε έστω και για λίγο. Σήμερα; Η μητέρα φωνάζει, ωρύεται, βλέποντας το παιδί της κολλημένο μπροστά από μία οθόνη. Εγκλωβισμένο σε έναν ψεύτικο κόσμο. Παγιδευμένο σε ένα ψέμα.
Κάτι πρέπει λοιπόν να γίνει. Και μάλιστα άμεσα. Να πάμε πίσω τον χρόνο δε γίνεται. Και ούτε βέβαια καλό είναι να εξωραΐζουμε καθετί που ανήκει στο παρελθόν, ρίχνοντας τον λίθο του αναθέματος σε καθετί που ανήκει στο παρόν. Μέτρον άριστον. Όπως έχουμε ανάγκη τον φίλο, άλλο τόσο πλέον έχουμε ανάγκη και το κινητό και τον υπολογιστή. Αρκεί βέβαια να τα συνδυάσουμε αρμονικά και τούς δώσουμε τη θέση που τούς αρμόζει στη ζωή μας. Αν το καταφέρουμε θα πετύχουμε πολλά.
Άρης Ιωαννίδης*
Φιλόλογος
