Λατινικά Λυκείου – Η Συντακτική χρήση της δοτικής (ιδιαίτερες περιπτώσεις)
Οι παρακάτω σημειώσεις αφορούν μόνο τις ιδιαίτερες περιπτώσεις συντακτικής χρήσης της δοτικής πτώσης, οι οποίες εμφανίζονται στα λατινικά κείμενα της εξεταστέας ύλης.
(για τις υπόλοιπες συνηθισμένες περιπτώσεις βλέπε το σχολικό εγχειρίδιο)
- Δοτική (κατηγορηματική) του σκοπού:
- Είναι η δοτική αφηρημένου ουσιαστικού σε ενικό πάντα αριθμό (εκτός αν το ουσιαστικό έχει μόνο πληθυντικό αριθμό).
- Δηλώνει το σκοπό.
- Αναφέρεται στο υποκείμενο ή στο αντικείμενο του ρήματος.
- Συνήθως βρίσκεται κοντά σε μια δοτική προσωπική χαριστική ή αντιχαριστική ή έμμεσο αντικείμενο σε δοτική.
- Συνήθως κοντά στα ρήματα sum και fio (οπότε ονομάζεται δοτική κατηγορηματική του σκοπού), αλλά και με ρήματα που δηλώνουν κίνηση ή επιθυμία.
- Μπορεί η ίδια να προσδιορίζεται από επίθετο σε θέση επιθετικού προσδιορισμού σ’ αυτήν.
- Όταν εξαρτάται από συνδετικό ρήμα (π.χ. sum ή fio) ονομάζεται κατηγορηματική (διαφορετικά τη χαρακτηρίζουμε ως απλή δοτική του σκοπού).
- Δοτική του ποιητικού αιτίου (ή ενεργούντος προσώπου):
- Είναι ένας από τους τρεις (3) τρόπους εκφοράς του ποιητικού αιτίου στα λατινικά, ο οποίος εμφανίζεται σε ιδιαίτερες περιπτώσεις.
- Η δοτική του ποιητικού αιτίου βρίσκεται συνήθως κοντά στο γερουνδιακό και συνοδεύει την παθητική περιφραστική συζυγία.
Αλέξανδρος Γ. Αλεξανδρίδης*
Φιλόλογος
Πλήρες εκπαιδευτικό υλικό για τα Λατινικά Λυκείου
• Λατινικά Λυκείου • Διαγωνίσματα Λατινικών
