Νεοελληνική Γλώσσα/Έκφραση – Έκθεση Λυκείου, Περίληψη γραπτού λόγου: Τεχνικές πύκνωσης
Ας σημειωθεί ότι στο περιληπτικό κείμενο συνδράμει και η εφαρμογή χαρακτηριστικών μορφών πύκνωσης λόγου, όπως:
- αντικαθιστούμε τις δευτερεύουσες προτάσεις με μετοχές,
π.χ. Επειδή το κράτος θέσπισε αυστηρούς νόμους… -> θεσπίζοντας το κράτος αυστηρούς νόμους…
- αποφεύγουμε τις ερωτηματικές προτάσεις (ευθείες ή πλάγιες) και προτιμούμε προτάσεις κρίσης,
π.χ. Μήπως είναι απαράδεκτο, αναρωτιέται κάποιος, το να μένουμε παθητικοί δέκτες με όσα συμβαίνουν ->Είναι απαράδεκτο να μένουμε απαθείς με όσα συμβαίνουν
- αντικαθιστούμε ένα αρνητικού περιεχομένου ρήμα με ένα θετικό,
π.χ. δεν ενστερνίζεται τις απόψεις του -> απορρίπτει τις απόψεις του, δεν λησμόνησε ->θυμήθηκε
- ένα σύνολο πράξεων το αντικαθιστούμε με ένα σύνολο που περιγράφει τη συγκεκριμένη ενέργεια,
π.χ. πλύθηκε, χτενίστηκε, ντύθηκε κι έφυγε… -> ετοιμάστηκε κι έφυγε
- μια περίφραση καλό θα είναι να την αντικαθιστούμε με ένα μονολεκτικό τύπο,
π.χ. ο ένας βοηθάει τον άλλο ->αλληλοβοηθιόμαστε
- αντικαθιστούμε τις αναφορικές προτάσεις με ένα ισοδύναμο ουσιαστικό, επίθετο ή επίρρημα,
π.χ. καλό θα είναι να μην καταλαμβάνουν τις θέσεις ευθύνης άτομα που δεν αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες ->καλό θα είναι να μην καταλαμβάνουν τις θέσεις ευθύνης άβουλα άτομα
- αντικαθιστούμε τα υπώνυμα (έννοιες της ίδια οικογένειας) με το υπερώνυμό τους (μ’ έναν περιεκτικό όρο)
π.χ. τηλεόραση, ραδιόφωνο, εφημερίδες, περιοδικά.., -> μέσα ενημέρωσης
- μετατρέπουμε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική (η σύνταξη παραμένει παθητική μόνο αν θέλουμε να τονίσουμε την πράξη),
π.χ. Από το Υπουργείο Παιδείας ανακοινώθηκαν οι βάσεις για την εισαγωγή των υποψηφίων στα ΑΕΙ και ΤΕΙ -> Το ΥΠΕΠΘ ανακοίνωσε τις βάσεις….
- σύμπτυξη στην ίδια περίοδο των νοημάτων δύο ή περισσότερων -συνεχόμενων ή μη- παραγράφων, στις οποίες παρατηρείται συνάφεια ως προς το περιεχόμενο, μέσω δευτερευουσών προτάσεων (δηλαδή ένα είδος «διασκελισμού»).
Χρήσιμη, επίσης, επισήμανση για το περιληπτικό μας κείμενο είναι: να μην χρησιμοποιούμε απαριθμήσεις, αποσιωπητικά, βραχυλογίες, αρκτικόλεξα. Επιπλέον, αν το αρχικό μας κείμενο έχει διαλογική μορφή, στο περιληπτικό κείμενο ο διάλογος αποδίδεται με γ’ (τρίτο) ρηματικό πρόσωπο. Ακόμη, αν οι ιδέες του συγγραφέα εκτίθενται μεταφορικά, εμείς τις αποδίδουμε κυριολεκτικά.
Χαρά Ανδρονίδη*
φιλόλογος, ΜΑ
Από το βιβλίο της Χαράς Ανδρονίδη και των Εκδόσεων schooltime.gr «Έκφραση – Έκθεση Γ’ Λυκείου: Θεωρία & Διαγράμματα Θεμάτων»
Διαβάστε ακόμα:
- Έκφραση – Έκθεση: Ο Πρόλογος και τα είδη του/Παραδείγματα – αναλυτική παρουσίαση
- Έκφραση – Έκθεση: Το Κύριο Θέμα/Μέρος – Γενικές οδηγίες, Ενδεικτικό σχεδιάγραμμα
- Έκθεση Λυκείου – Παραγωγή Κειμένου: Ο επίλογος και τα είδη του/Εφαρμογές
Πλήρες εκπαιδευτικό υλικό για την Έκφραση – Έκθεση Λυκείου
- Νεοελληνική Γλώσσα Λυκείου: Μεθοδολογία ανάπτυξης θέσης, ιδέας σε μικροκείμενο – παράγραφο
- Έκθεση Λυκείου – Παραγωγή Κειμένου: Τρόποι μετάβασης από ζητούμενο σε ζητούμενο
- Έκφραση-Έκθεση Λυκείου: Το ρήμα και η σημασία του/Η Γλώσσα του κειμένου
- Έκθεση Λυκείου: Ενεργητική – παθητική σύνταξη, Ευθύς και πλάγιος λόγος/Μορφοσυντακτική δομή του κειμένου
- Έκθεση Λυκείου – Παραγωγή Κειμένου: Ο επίλογος και τα είδη του/Εφαρμογές
1. Έκφραση-Έκθεση Α’ Λυκείου, 2. Έκφραση-Έκθεση Β’ Λυκείου, 3. Έκφραση-Έκθεση Γ’ Λυκείου, 4. Υποστηρικτικό υλικό, 5. Σχεδιαγράμματα, 6. Γραμματική-Συντακτικό
Κατεβάστε δωρεάν 200+ σχολικά βοηθήματα από το schooltime.gr
