Ο κεντρικός χαρακτήρας της Αγανάκτησης, για να ξεφύγει απ’ τον ασφυκτικά προστατευτικό πατέρα χασάπη (κόσερ), πάει να σπουδάσει σε ένα συντηρητικών καταβολών πανεπιστήμιο του Οχάιο. Εκεί το μόνο που θέλει είναι να μελετάει και να παίρνει άριστα σε όλα τα μαθήματα, ώστε να εκφωνήσει τον λόγο των τελειοφοίτων, αλλά και να αποφύγει την στρατολόγηση του στην πρώτη γραμμή του πυρός (βρισκόμαστε στο δεύτερο έτος του πολέμου στην Κορέα).
Κι όμως εκεί ακριβώς καταλήγει, για να επιστρέψει στην πατρίδα αμπαλαρισμένος σε φέρετρο με περιτύλιγμα την αστερόεσσα. Έτσι, αυτή η ιστορία ενηλικίωσης διακόπτεται χωρίς να καταφέρει ο πρωταγωνιστής να ενηλικιωθεί και να πραγματοποιήσει τις μεγάλες προσδοκίες του (σκοτώνεται λίγο πριν γίνει είκοσι). Αυτό δεν είναι spoiler, αφού απ’ τη σελίδα 66 ερχόμαστε αντιμέτωποι με μια φοβερή αποκάλυψη, αλλά κι ένα εκπληκτικό εύρημα προοικονομίας: «…τώρα που είμαι πεθαμένος κι εγώ δεν ξέρω από πότε».
Η τραγική κατάληξη μοιάζει αναπόφευκτη, επειδή ο Μάρκους αρνείται να ενστερνιστεί τις αξίες που συνιστούν έναν καθώς πρέπει Aμερικανό φοιτητή: Αρνείται να ενταχθεί σε οποιαδήποτε αδελφότητα, δυσανασχετεί με τον αναγκαστικό εκκλησιασμό και με τα μαθήματα Στρατιωτικής επιστήμης, δεν θέλει να σπαταλάει το χρόνο του παίζοντας μπέιζμπολ ή διασκεδάζοντας με τους συμφοιτητές του, και δίνει μια χαμένη εκ των προτέρων, μάχη με τον κοσμήτορα.
Κατά τη διάρκεια αυτής της αναμέτρησης ο Μάρκους, για να ξορκίσει την αγανάκτηση του, λέει, από μέσα του, τον κινέζικό εθνικό ύμνο: «Λαέ της Κίνας ο κίνδυνος έφτασε προ των πυλών και αγανάκτηση γεμίζει την καρδιά όλων» (κάτι σαν το “εμπρός της γης οι κολασμένοι”), που τραγουδούσαν οι Κινέζοι στρατιώτες λίγο πριν σκοτωθούν στην ίδια μάχη που θα σκοτωθεί λίγους μήνες αργότερα και ο Μάρκους. Απ’ την αγανάκτηση που αναφέρεται στον κινεζικό ύμνο προκύπτει και ο τίτλος του μυθιστορήματος. Ενώ για να εξηγήσει την αθεΐα του και τους λόγους που τον κάνουν να δυσανασχετεί με τον αναγκαστικό εκκλησιασμό, παραθέτει αποσπάσματα από το «Γιατί δεν είμαι χριστιανός» του Ράσελ.
Κατά τη διάρκεια της σύντομης παραμονής του στο πανεπιστήμιο ο Μάρκους θα γνωρίσει την γοητευτική, εύθραυστη και υπερβολικά απελευθερωμένη, για εκείνη την εποχή, Ολίβια που θα τον αναστατώσει και θα τον φέρει αντιμέτωπο με την αδυναμία του να χαρεί, και να κατανοήσει οτιδήποτε ξεφεύγει απ’ τις αξίες και τα ήθη της πατρικής κληρονομιάς.
Το μυθιστόρημα του Φίλιπ Ροθ «Αγανάκτηση» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πόλις σε μετάφραση της Αθηνάς Δημητριάδου.
