Στο Βυζάντιο δεν υπήρχε κληρονομική διαδοχή. Έτσι στον θρόνο ανέβηκαν απλοί άνθρωποι και δίπλα τους γυναίκες του λαού. Αυτές οι απλές γυναίκες μόλις ανέβαιναν στον θρόνο, γινόταν η μετάλλαξή τους. Από τη μια η γυναικεία ματαιοδοξία, από την άλλη οι αυλοκόλακες, πίστευαν και αυτές ότι είναι ελέω Θεού βασίλισσες, όπως και ο σύζυγός τους ελέω Θεού Αυτοκράτωρ.
Με την είσοδό τους στο παλάτι μεταμορφώνονται εντελώς. Η Θεοδώρα δεν είναι πια η κόρη του αρκουδιάρη ούτε η Θεοφανώ η κόρη του παντοπώλη.
Μεγαλοπρεπείς τίτλοι τη συνοδεύουν: Ενδοξότης, Δέσποινα, Κυρά, Κρατίστη, Θεόστεπτος, Θεοπρόβλητος κ.ά. Η άσημη μητέρα της αποκαλείται πια Μεγάλη Κυρία και ο πατέρας της Βασιλεοπάτωρ.
Για χίλια χρόνια παραμένουν ιερά και απαραβίαστα τα χαρακτηριστικά της Μεγαλειότητά της: το διάδημα με τα περπεντούλια, τα κόκκινα σανδάλια, η βασιλική χλαμύδα, η πορφύρα και το βασιλικό στιχάριον. Αυτά μεταβιβάζονται από γενιά σε γενιά.
Όσον αφορά τη μόδα στα υφάσματα και το ντύσιμο, αυτή αλλάζει με τα χρόνια, αλλά και με την καταγωγή της Αυτοκράτειρας. Υφάσματα χρυσοποίκιλτα, στολισμένα με λιοντάρια, γύπες, παγώνια, λουλούδια κάθε χρώματος.
Τα φορέματα τους είναι όλα στολισμένα με πολύτιμους λίθους. Σμαράγδια, ρουμπίνια και μαργαριτάρια κοσμούν τα φορέματα, τα χέρια, τον λαιμό και το κεφάλι. Το χρυσό στέμμα έχει στην κορυφή ένα τεράστιο ρουμπίνι. Η πορφύρα και το χρυσό κυριαρχούν παντού: φορέματα, περικνημίδες, παπούτσια, σκιάδια, ριπίδια. Όλα αυτά φυλάσσονται μέσα σε βαριά σκαλιστά έπιπλα από έβενο και κυπαρίσσι. Επικεφαλής του βεστιαρίου της βασίλισσας ήταν η Πρωτοβεστιαρία, αξίωμα πάρα πολύ υψηλό, που το είχαν μόνον μέλη της βασιλικής οικογένειας.
Από το παλάτι βγαίνει με ένα ολόχρυσο άρμα και οι δρόμοι από όπου περνάει στρώνονται με κόκκινα χαλιά. Ακόμα και τα άλογα που σέρνουν το άρμα της είναι και αυτά ξεχωριστά. Βάφονται οι χαίτες και οι ουρές τους με κνα. Τα γκέμια τους είναι χρυσά και τα πόδια τους είναι περιτυλιγμένα με πορφυρές ταινίες. Υπογράφουν με χρυσή μελάνι Παντού κυριαρχεί το χρυσό και η πορφύρα, μέχρι τον θάνατό τους.
Ολόκληρος στολίσκος ναυλοχεί στον Κεράτιο έτοιμος για τη θαλασσινή αναψυχή τους. Οι λέμβοι ήταν βαμμένοι στο χρώμα της πορφύρας. Την πλώρη κοσμούσε ασημένιο πουλί με ανοιγμένα φτερά ή ένα τεράστιο άνθος. Ένα είδος σκηνής με μεταξωτά παραπετάσματα με φτερά στρουθοκαμήλου φιλοξενούσε την Υψηλοτάτη και την παρέα της.
Την περιβάλλουν πλήθος ευνούχοι. Αυτοί κωπηλατούν με μακριά κουπιά από κέδρο. Είναι παμπόνηροι, εκδικητικοί και οι βασίλισσες φροντίζουν να γεμίζουν τα χέρια τους με χρυσά νομίσματα για να έχουν την εύνοια και την προστασία τους. Θεραπαινίδες με ντέφια και άλλα όργανα τη διασκεδάζουν.
Σε όλη τη διάρκεια της χιλιόχρονης παρουσίας του Βυζαντίου οι Βασίλισσες συμμετέχουν σε κάθε είδους τελετές, ανακτορικές και δημόσιες. Πλήρη ελευθερία απέκτησαν στα χρόνια των Αγγέλων, των Λασκάρων και των Παλαιολόγων. Ήταν οι εποχές που έκαναν πολλούς γάμους με πριγκίπισσες της Δύσης, οι οποίες έφεραν στην αυλή νέα ήθη και συνήθειες.
Υπήρξαν και Αυγούστες και με άλλα ενδιαφέροντα. Η Αθηναΐς συλλέγει ιερά αντικείμενα, η Πουλχερία ψέλνει στην Αγία Σοφία, η Εικασία συνθέτει ύμνους και η Θεοδώρα, σύζυγος του Θεόφιλου, γίνεται εφοπλιστής. Φιλοχρήματη και ματαιόδοξη, κάνει ακόμα και λαθρεμπόριο με τα καράβια της. Όταν το ανακαλύπτει ο Θεόφιλος καίει τον στόλο της. Η Θεοδώρα η Πορφυρογέννητη συλλέγει χρυσά νομίσματα, ενώ η αδελφή της Ζωή μαζεύει φιαλίδια με αρώματα και κάθε είδος καλλυντικών. Η Ζωή προτιμούσε να ντύνεται με αραχνοΰφαντα υφάσματα, τα οποία διέγραφαν την πλαστικότητα του σώματός.της. Η Ευδοκία καταρτίζει μια πολύ σημαντική βιβλιοθήκη με σπάνια βιβλία και χειρόγραφα. Η Άννα η Κομνηνή συγγράφει την Αλεξιάδα σε δεκαπέντε βιβλία.
Ζουν μέσα σε ειδικά διαμερίσματα στον «γυναικωνίτη» και ολόκληρος στρατός είναι στην υπηρεσία τους. Ο Γυναικωνίτης έχει δικό του περίβολο και ξεχωριστή αυλή και προσωπικό αφοσιωμένο στη Βασίλισσα. Το γενικό πρόσταγμα το έχει η Πριμικηρία. Κάτω από τις εντολές της είναι οι «κοιτώνισσες», οι οποίες είναι υπεύθυνες για την τακτοποίηση όλων των αιθουσών και οι «κουβικουλάριες», οι οποίες φροντίζουν τα δωμάτια του ύπνου. Κανείς αυλικός της Βασίλισσας δεν μιλάει ποτέ και πουθενά για όσα βλέπει και ακούει εκεί μέσα. Τρανή απόδειξη αποτελεί το γεγονός ότι η Θεοδώρα έκρυψε στον γυναικωνίτη τον εξορισθέντα από τον σύζυγό της Πατριάρχη Άνθιμο και το γεγονός αυτό μαθεύτηκε μόνον μετά τον θάνατό της.
Η συντήρηση του γυναικωνίτη ήταν πολυδάπανη και απορροφούσε τα έσοδα πολύ μεγάλων επαρχιών του κράτους. Ήταν η καρδιά του Ιερού Παλατιού. Εκεί εξυφάνθηκαν συνωμοσίες, επιβλήθηκαν οι εκλεκτοί της Βασίλισσας σε ύπατα αξιώματα, εξελέγησαν Πατριάρχες και στρατηγοί. Άλλοτε ως σύζυγος, άλλοτε ως μάνα ανηλίκων τέκνων ,συμμετέχει στα πολιτικά δρώμενα και στα θρησκευτικά. Έτσι πορεύτηκε η βασιλική αυλή του Βυζαντίου στη χιλιόχρονη πορεία του.
Γιώτα Ιωακειμίδου*
Φιλόλογος
Ακολουθήστε την επίσημη σελίδα μας στο facebook schooltime για να βλέπετε τις σημαντικότερες ειδήσεις στη ροή του schooltime.gr
