Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης Λατινικών – Κείμενο 45

Του Άρη Ιωαννίδη*

ΜΙΑ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΝΑΠΤΕΡΩΝΕΙ ΤΟ ΗΘΙΚΟ ΤΩΝ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΩΝ

Caesar ex captivis cognoscit quae apud Ciceronem gerantur quantoque in periculo res sit. Tum cuidam ex equitibus Gallis persuadet ut ad Ciceronem epistulam deferat. Curat et providet ne, intercepta epistula, nostra consilia ab hostibus cognoscantur. Quam ob rem epistulam conscriptam Graecis litteris mittit. Legatum monet ut, si adire non possit, epistulam ad amentum tragulae adliget et intra castra abiciat. In litteris scribit se cum legionibus celeriter adfore. Gallus, periculum veritus, constituit ut tragulam mitteret. Haec casu ad turrim adhaesit et tertio post die a quodam milite conspicitur et ad Ciceronem defertur. Ille epistulam perlegit militesque adhortatur ut salutem sperent.

Ερωτήσεις:

  1. Να μεταφραστεί το κείμενο.
  2. Να µεταφέρετε τα πρωτόκλιτα, δευτερόκλιτα και τριτόκλιτα προσηγορικά ονόµατα του κειµένου στην αντίστοιχη πτώση του άλλου αριθµού, εφόσον αυτό είναι δυνατόν, και να δηλώσετε το γένος τους. (ΚΕΕ)
  3. Τι γνωρίζετε για τη χρήση του ουσιαστικού “littera”;
  4. Cognoscantur: να γίνει χρονική αντικατάσταση…. Quodam milite: να κλιθούν μαζί στον ενικό. (σχολικό βιβλίο)
  5. Να γίνει χρονική αντικατάσταση των ρηµάτων της 3ης συζυγίας του κειµένου στην οριστική και υποτακτική στη φωνή που βρίσκονται, να κλίνετε την προστακτική ενεστώτα και µέλλοντα και να γράψετε το γερούνδιό τους.
  6. Να γίνει αναγνώριση των τύπων που ανήκουν σε αποθετικά ρήµατα και να γράψετε όλους τους τύπους της ενεργητικής φωνής των ρηµάτων αυτών. (ΚΕΕ)
  7. Να µεταφερθούν οι µετοχές του κειµένου στην αντίστοιχη πτώση του άλλου αριθµού και στα τρία γένη.
  8. Να αναγνωριστούν οι αντωνυμίες του κειμένου και να μεταφερθούν στον άλλο αριθμό διατηρώντας την πτώση και το γένος (ΨΕΒ).
  9. celeriter: Να δοθούν τα παραθετικά του επιρρήματος και οι τρεις βαθμοί του επιθέτου (στην ονομαστική ενικού και των τριών γενών).
  10. Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται (ΨΕΒ):
  • equitibus Gallis: η ονομαστική ενικού
  • hostibus: η γενική πληθυντικού
  • epistulam conscriptam: αφαιρετική πληθυντικού
  • Graecis litteris: η γενική πληθυντικού
  • legionibus: η δοτική ενικού
  • casu: η αιτιατική πληθυντικού
  • turrim: η αφαιρετική ενικού και η γενική πληθυντικού
  • tertio die: η αιτιατική ενικού
  • milite: η ονομαστική ενικού
  • salutem: η γενική ενικού
  1. Να αναγνωριστούν οι βουλητικές προτάσεις του κειμένου (εξάρτηση, εισαγωγή, εκφορά, ακολουθία) και να μετατραπούν σε:
  • τελικά απαρέμφατα και
  • αρνητικές .
  1. «quae apud Ciceronem gerantur», «si adire non possit»: να αναγνωριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις (είδος, συντακτικός ρόλος, εισαγωγή, εκφορά, ακολουθία).
  2. Quam ob rem: να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης και να εκφράσετε την αιτία με όλους τους πιθανούς τρόπους.
  3. Να μετατραπούν οι παρακάτω κύριες προτάσεις σε βουλητικές εξαρτώμενες από το ρήμα που είναι μέσα σε παρένθεση. Προσοχή στην ακολουθία των χρόνων! (σχολικό βιβλίο)
  • Epistulam conscriptam Graecis litteris mittit (Caesar constituit πρκ.)
  • Coriolanus ab urbe castra movit (Mater persuadet + δοτ.)
  • Coriolanus ab urbe castra movit (Mater oravit)
  • Cavete periculum! (Moneo vos)
  • Fiduciam deponite! (Hortor vos)
  • Opibus urbis nolite confidere! (Moneo vos)
  • Noli Romam oppugnare! (Moneo te)
  1. Να µεταφερθούν τα ρήµατα των κυρίων προτάσεων στο αντίστοιχο πρόσωπο της οριστικής υπερσυντελίκου και να γίνουν οι απαραίτητες τροποποιήσεις (ΚΕΕ) :
  • Caesar ex captivis cognoscit quae apud Ciceronem gerantur.
  • Ille equiti cuidam persuadet ut ad Ciceronem epistulam deferat.
  1. Να εντοπίσετε και να χαρακτηρίσετε τους ονοµατικούς (οµοιόπτωτους και ετερόπτωτους) και τους επιρρηματικούς προσδιορισµούς του κειµένου.
  2. Να µετατρέψετε τις µετοχές του κειµένου σε δευτερεύουσες επιρρηµατικές προτάσεις.
  3. Να εντοπίσετε τους συνδέσµους του κειµένου και να εξηγήσετε τον συντακτικό τους ρόλο. (ΚΕΕ)
  4. Να εντοπίσετε τις λέξεις του κειµένου που έχουν ετυµολογική σχέση µε αντίστοιχες λέξεις της Eλληνικής (αρχαίας και νέας)
  5. Πώς διακρίνονται οι τελικές προτάσεις από τις βουλητικές; Στα παρακάτω παραδείγµατα να εντοπίσετε τις τελικές και βουλητικές προτάσεις (ΚΕΕ).
  • Is cum aliquando castris abiret, edixit ut omnes pugna abstinerent.
  • Arria milites orabat ut simul imponeretur.
  • Congrediamur, ut singularis proelii eventu cernatur, quanto miles Latinus Romano virtute antecellat.
  1. ad Ciceronem : να αντικατασταθεί (ώστε να εκφράζεται η ίδια επιρρηματική σχέση) από τα :
  • Roma
  • domus
  • Italia.
  • Carthago
  1. tertio post die : να διατυπωθεί ο προσδιορισμός με άλλο ισοδύναμο τρόπο.
  2. Να μετατραπεί η ενεργητική σύνταξη σε παθητική:
  • Caesar ex captivis cognoscit quae apud Ciceronem gerantur
  • Tum cuidam ex equitibus Gallis persuadet ut ad Ciceronem epistulam deferat.
  • Curat et providet ne…
  • Quam ob rem epistulam conscriptam Graecis litteris mittit.
  • Legatum monet ut, si adire non possit, epistulam ad amentum tragulae adliget et intra castra abiciat.
  • ut tragulam
  • Ille epistulam perlegit
  1. Να μετατραπεί η παθητική σύνταξη σε ενεργητική:
  • ne nostra consilia ab hostibus cognoscantur.
  • Haec … tertio post die a quodam milite conspicitur et ad Ciceronem defertur.
  1. Να γίνει απαρεμφατική σύνταξη (τα ρήματα εξάρτησης δίνονται εντός παρενθέσεως):
  • Caesar ex captivis cognoscit quae apud Ciceronem gerantur quantoque in periculo res sit. (ρήματα εξάρτησης : Sallustius narrat …/ Caesar narrat …/ Caesar dicitur…
  • Gallus, periculum veritus, constituit ut tragulam mitteret. (ρήματα εξάρτησης : Sallustius scribit…/  Gallus narrat…/   Gallus dicitur…
  1. Ille epistulam perlegit militesque adhortatur ut salutem sperent : να μετατραπεί η πρώτη κύρια πρόταση σε χρονική μετοχή που θα δηλώνει το προτερόχρονο.

Άρης Ιωαννίδης*
Φιλόλογος

Πλήρες εκπαιδευτικό υλικό για τα Λατινικά του Λυκείου

1. Λατινικά Λυκείου 2. Διαγωνίσματα Λατινικών

Βρείτε επιλεγμένα άρθρα και εκπαιδευτικό υλικό στις ομάδες μας

 schooltime – Εκπαιδευτικό υλικό  Φιλολογικές Σελίδες  • Εκπαιδευτικές σελίδες

 Αν θέλετε να ενημερώνεστε μέσω facebook για όλες τις νέες δημοσιεύσεις, ακολουθήστε τη σελίδα μας επιλέγοντας τον σύνδεσμο • schooltime

Ακολουθήστε μας στο facebook

Δείτε επίσης

Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης Λατινικών – Κείμενο 44

Κατεβάστε δωρεάν 200+ σχολικά βοηθήματα από το schooltime.gr