Η πτύχωση, η ανα-δίπλωση, ο ανα-στοχασμός, η θέαση ως καθρέπτισμα του ίδιου μας του εαυτού ξεκινά ακόμη και από τα Πλατωνικά κείμενα και συνεχίζει μέσα στην παλινωδία της φιλοσοφίας σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, που οριοθετούν (συμβατικά μιλώντας), αναδημιουργούν αενάως, ανασυγκροτούν και παγιώνουν ως αναβάπτιση των εννοιών, οι θετικές ενεργοποιήσεις της διαλεκτικής.
Το άλλον, το έτερον, ο Ηρακλείτειος Λόγος περί πολέμου, το cogito (ως dubito), η αιώνια επιστροφή και η έννοια της ουσίας που αναβαθμίζεται παίρνοντας της αρχική της θέση υπό άλλες, όμως, συνθήκες περιγράφουν με το ένα ή με τον άλλο τρόπο την πτύχωση. Μία μακραίωνη προσπάθεια περιγραφής του ίδιου πράγματος. Η υπερβατολογική συνείδηση του Καντ με διαφορετικό γλωσσικό οπλοστάσιο, αντίληψη και εποχή.
Η ποιητική-καλλιτεχνική ενδοσκόπηση, ο καθρέπτης που δείχνει το άλλο-εγώ, το υποκείμενο που γίνεται αντικείμενο και βρίσκεται υπό την θέαση του ίδιου του εαυτού. Αναβαπτίζεται, εξυψώνεται παλεύει με την πιο καθοριστική κρίση που μπορεί να υποστεί. Στις πτυχώσεις του Είναι, του ανθρώπινου Είναι (Dasein) δεν υπάρχει μέσα και έξω, δεν υπάρχει παρατηρητής και αντικείμενο, το υποκείμενο αντικειμενοποιείται και το αντικείμενο είναι παράλληλα υποκείμενο. Όλα είναι ένα.
Μόνο η διαλεκτική μπορεί να εμφιλοχωρήσει σε μία τέτοια περίσταση. Μία ιδιαίτερη περίσταση, οριακή, υπαρξιακή, ουσιαστική. Δεν είναι όμως η διαλεκτική ως εργαλείο ή ως μέθοδος. Η διαλεκτική παίρνει την αληθινή της μορφή, τον «διερχομό» των εννοιών. Είναι εκεί, όπως πάντα, έχοντας ενστερνιστεί όλες τις ικανότητες της φιλοσοφίας. Άλλωστε και αυτό που πράττει ο φιλόσοφος, τις περισσότερες φορές είναι πτύχωση του dasein. Είναι αναπόφευκτο, νομοτελειακό. Η σκέψη παράγει σκέψη ακόμη για τον ίδιο της τον εαυτό. Άλλωστε το υποκείμενο γεννήθηκε για να υπό-κειται.
Ακόμη πιο δύσκολη είναι η πρόσληψη του αντικειμένου. Ποια πρόσληψη, για ποιο αντικείμενο-υποκείμενο, με τι κριτήρια και με ποια μέθοδο…
Μέρκατας Γιώργος*
Φιλόλογος, ΜSC Συστηματικής Φιλοσοφίας
♦ Αν θέλετε να ενημερώνεστε μέσω facebook για όλες τις νέες δημοσιεύσεις, ακολουθήστε τη σελίδα μας επιλέγοντας τον σύνδεσμο • schooltime
