Λατινικά Ο.Π. Ανθρωπιστικών Σπουδών Γ’ Λυκείου: Επανάληψη στα κείμενα 3-27

Του Τάσου Τριανταφυλλόπουλου*

Λατινικά Ο.Π. Ανθρωπιστικών Σπουδών Γ΄Λυκείου

ΟΛΙΚΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΚΕΙΜΕΝΩΝ 3-27

Κείμενο 3

  • Η α΄κλίση
  • Η προσωπική αντωνυμία ego, tu, sui
  • Η κτητική αντωνυμία meus-a-um, tuus-a-um, suus-a-um
  • Η δεικτική αντωνυμία ille, illa , illud
  • H κλίση του βοηθητικού ρήματος sum
  • Η αφαιρετική του μέσου, του οργάνου, του τρόπου, της αιτίας

in + αφαιρετική  à δηλώνει τη συνοδεία

de + αφαιρετική à (κάθε είδους)

cum + αφαιρετική à δηλώνει τη συνοδεία

  • Η αυτοπάθεια στα Λατινικά (άμεση – έμμεση)

Για να εκφράσουμε την αυτοπάθεια χρησιμοποιούμε την αιτιατική της προσωπικής αντωνυμίας (se) π.χ Belua ad Andromedam se movet.

Κείμενο 5

  • Η κλίση του deus (κλητική ενικού deus και dive)
  • Η β΄ κλίση των ουσιαστικών και των επιθέτων
  • Η οριστική αντωνυμία is, ea , id
  • Η κτητική αντωνυμία noster, nostra, nostrum/ vester,vestra,vestrum/ suus, sua, suum.

Κείμενο 6

  • Εκμάθηση εισαγωγής, εκφοράς και συντακτικού ρόλου των αναφορικών προτάσεων
  • Η γ΄κλίση των ουσιαστικών, προσοχή στη γενική σε – ium
  • Η αναφορική αντωνυμία qui, quae, quod
  • Η πρόθεση sine συντάσσεται πάντα με αφαιρετική και δηλώνει έλλειψη, στέρηση π.χ Corpora nostra sine mente non stant .
  • Ο σύνδεσμος enim είναι αιτιολογικός και συνδέει κατά παράταξη (ισοδυναμεί με τον αρχαίο γάρ) . Ο σύνδεσμος nam μπορεί να χρησιμοποιηθεί αντί του enim π.χ Lex enim est mens civitatis = Nam lex est mens civitatis

Κείμενο 7

  • Το ελλειπτικό ουσιαστικό vis ( η δύναμη, θηλ.)

Ενικός αριθμός : vis, – , – ,vim, – , vi

Πληθυντικός αριθμός : vires, virium, viribus, vires,vires, viribus

  • Η δεικτική αντωνυμία hic, haec, hoc
  • Το απαρέμφατο ενεστώτα ενεργητικής φωνής όλων των συζυγιών
  • Η κλίση του possum
  • Η πρόθεση ex συντάσσεται πάντα με αφαιρετική και δηλώνει απομάκρυνση, διαιρεμένο όλο κτλ
  • Η μετατροπή προτάσεων σε απαρεμφατικές υπό εξάρτηση.

Τρέπω σε αιτιατική το υποκείμενο του απαρεμφάτου, αφού πρώτα μετατρέψω το ρήμα μου σε απαρέμφατο πχ.

Caesar iubet

Pueri gloriae Vergili student

Caesar iubet, pueros gloriae Vergilii studere

Κείμενο 11

  • Η κλίση του ουδέτερου τριτόκλιτου mare – maris (η θάλασσα , ουδ)
  • Η κλίση των τριτόκλιτων επιθέτων
  • Αφαιρετική ενικού σε -i  αντί –e

Γενική πληθυντικού σε –ium

Τα ουδέτερα τριτόκλιτα επίθετα έχουν ονομαστική πληθυντικού σε –ia

    Παράδειγμα

Celer (αρσ) celeris ,- i, -em, celer , celeri

Celeres , celerium κτλ

Celeris (θηλ) celeris (κλίνεται όπως το αρσενικό)

Celere (ουδ) celeris, celeri , celere , celere, celeri               

Celeria, celerium, celeribus, celeria, celeria, celeribus

  • Η δεικτική αντωνυμία ipse, ipsa , ipsum
  • Το ανώμαλο fero
  • Η πρόθεση ab συντάσσεται πάντα με αφαιρετική και δηλώνει απομάκρυνση π.χ. Alpes Italiam a Gallia seiugunt.

Κείμενο 13

  • Η δ΄ κλίση
  • Η ερωτηματική αντωνυμία quis , quid
  • Το εξωτερικό αναγκαστικό αίτιο και η δήλωσή του

Ex , de , ab + αφαιρετική

Ob , propter + αιτιατική

Αιτιολογική μετοχή ή αιτιολογική πρόταση (σπάνια)

Κείμενο 14

  • Η ε΄κλίση
  • Η οριστική – δεικτική αντωνυμία idem, eadem, idem
  • Οι αόριστες αντωνυμίες nullus, nulla, nullum και nemo
  • Η κλίση του capio
  • Η δήλωση της ιδιότητας

Με απλή αφαιρετική (παροδική ιδιότητα)

Γενική (ηλικία, βάρος, μέγεθος, καταγωγή)

Οι ανωτέρω πτώσεις συνοδεύονται πάντα από έναν επιθετικό προσδιορισμό.

  • Τα είδη του χρονικού cum

Χρονικός + οριστική οποιουδήποτε χρόνου

Επαναληπτικός + οριστική (συνήθως παρακειμένου)

Αντίστροφος + οριστική παρακειμένου , ακολουθείται από το repente

Ιστορικός διηγηματικός + υποτακτική παρατατικού (σύγχρονο) ή υποτακτική υπερσυντελίκου (προτερόχρονο)

Κείμενο 15

  • Το ποιητικό αίτιο δηλώνεται με:

a/ ab + αφαιρετική, όταν πρόκειται για έμψυχα π.χ Filia a patre amatur

απρόθετη αφαιρετική , όταν πρόκειται για άψυχα πχ. Roma bello deletur

  • Τα ρήματα iubeo (διατάζω) , veto (απαγορεύω) , prohibeo ( αναγκάζω) συντάσσονται με απαρέμφατο ενεργητικής ή παθητικής φωνής

Κείμενο 20

  • Η χρονική βαθμίδα των μετοχών . Μετοχή ενεστώτα (σύγχρονο) , παρακειμένου (προτερόχρονο), μέλλοντα (υστερόχρονο)
  • Η αόριστη αντωνυμία quidam, quaedam , quodam
  • Η ενεργητική περιφραστική συζυγία (σχηματίζεται με τη μετοχή του ενεργητικού μέλλοντα και το ρήμα sum)

Πχ Lecturus sum (Ενεστώτας)

Lecturus fui (παρακείμενος) κτλ

  • Το ανώμαλο fio
  • Το ελλειπτικό coepi
  • Η συνημμένη και η απόλυτη μετοχή (αφαιρετική απόλυτη)
  • Ο χρονικός σύνδεσμος dum εκφέρεται με οριστική ενεστώτα (λατινισμός), ενώ ο postquam , επίσης χρονικός , με οριστική παρακειμένου

Κείμενο 21

  • Η ιδιόμορφη αφαιρετική απόλυτος (γνήσια, νόθη)
  • Μετατροπή προτάσεων σε μετοχικές φράσεις

Κείμενο 24

  • Η αναγνώριση των χρονικών προτάσεων που εισάγονται με τον ιστορικό διηγηματικό cum
  • Η υποτακτική έγκλιση του sum και των τεσσάρων συζυγιών
  • Η οριστική στις δευτερεύουσες προτάσεις δείχνει το πραγματικό γεγονός, ενώ η υποτακτική κάτι το υποκειμενικό
  • Οι ουσιαστικές αιτιολογικές προτάσεις εισάγονται με το σύνδεσμο quod, εκφέρονται με οριστική και εξαρτώνται από ρήματα που δηλώνουν ψυχικό πάθος (gaudeo, indignor κτλ)

Κείμενο 25

  • Η προστακτική έγκλιση του sum και των τεσσάρων συζυγιών
  • Τα ρήματα dico, duco, facio, fero και τα σύνθετά τους σχηματίζουν β΄ενικό προστακτικής ενεργητικού ενεστώτα dic,duc,fac,fer αντίστοιχα
  • Το φαινόμενο της απαγόρευσης

Noli / nolite + απαρέμφατο ενεστώτα

Ne + υποτακτική παρακειμένου

Κείμενο 27

  • Ο συγκριτικός και υπερθετικός βαθμός των επιθέτων και των επιρρημάτων
  • Η αόριστη αντωνυμία nihil
  • Το ελλειπτικό ρήμα aio
  • Ο β΄όρος σύγκρισης και η δήλωση του

Quam + ίδια πτώση

Απλή αφαιρετική συγκριτική

Συνοπτικά

Μελέτη των:

  • Ενεργητικής και παθητικής φωνής, απαρεμφάτων, γερουνδίων, γερουνδιακών των τεσσάρων συζυγιών
  • Αρχικών χρόνων των ρημάτων των κειμένων 3-27
  • Ακολουθίας των χρόνων και του χαρακτηρισμού των προτάσεων
  • Παραθετικών
  • Αναλύσεων των μετοχών σε προτάσεις
  • Μετοχικών συμπτύξεων
  • Μετατροπών της ενεργητικής σε παθητική σύνταξη και το αντίστροφο
  • Του φαινομένου της απαγόρευσης

Τάσος Τριανταφυλλόπουλος*
Φιλόλογος

Πλήρες εκπαιδευτικό υλικό για τα Λατινικά του Λυκείου

 Λατινικά Λυκείου # Διαγωνίσματα Λατινικών

 Αν θέλετε να ενημερώνεστε για όλες τις νέες δημοσιεύσεις, ακολουθήστε τη σελίδα μας στο facebook επιλέγοντας τον σύνδεσμο: schooltime

Ακολουθήστε μας στο facebook