Γνωρίζετε ότι ο συνδετήρας, το πολύ χρήσιμο αυτό εξάρτημα, συμβολίζει την ενότητα ενός λαού και αποτέλεσε σύμβολο διαμαρτυρίας και αντίστασης στο ναζισμό;
Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, λοιπόν, οι σύμμαχοι επέβαλαν αποκλεισμό (εμπάργκο) στη Γερμανία, προσπαθώντας να την αποδυναμώσουν και να διασπάσουν τις γραμμές ανεφοδιασμού των στρατευμάτων του Χίτλερ. Οι Γερμανοί ως απάντηση στον αποκλεισμό, αποφάσισαν να καταλάβουν τη Νορβηγία, προκειμένου να κάνουν χρήση των χωρικών υδάτων της για τον ανεφοδιασμό των στρατευμάτων τους.
Οι Νορβηγοί βρήκαν έναν ιδιαίτερο τρόπο να εκδηλώσουν τη διαμαρτυρία τους στην κατάληψη της χώρας τους από τους Γερμανούς. Συγκεκριμένα, το φθινόπωρο του 1940, οι φοιτητές του πανεπιστημίου στο Όσλο, άρχισαν να φορούν συνδετήρες στο πέτο τους, θέλοντας με αυτό τον τρόπο να εκδηλώσουν την απέχθειά τους και συνάμα την αντίδρασή τους στη γερμανική κατοχή. Η επιλογή του συγκεκριμένου εξαρτήματος, δεν ήταν καθόλου τυχαία, καθώς ο συνδετήρας συμβολίζει την ενότητα, λόγω της γνωστής του ιδιότητας να συνδέει κόλλες χαρτιού μεταξύ τους. Αποτέλεσε ουσιαστικά ένα συναισθηματικά φορτισμένο σύμβολο της νορβηγικής αντίστασης στη γερμανική κατοχή και φοριούνταν στο πέτο αντί για τις απαγορευμένες κονκάρδες με τον εξόριστο βασιλιά των Νορβηγών, Χάκωνα Ζ’. Σιγά σιγά αυτό επεκτάθηκε και στο σύνολο του νορβηγικού λαού, με αποτέλεσμα οι Γερμανοί να ποινικοποιήσουν τη συγκεκριμένη πράξη, συλλαμβάνοντας ως αντιστασιακό όποιον φορούσε συνδετήρα στο πέτο του.
Το οξύμωρο της υπόθεσης είναι ότι ο Γιόχαν Βάαλερ, ο οποίος θεωρείται εφευρέτης του συνδετήρα (κατ’ άλλους ο Χέρμπερτ Σπένσερ), υπέβαλε την πατέντα του για τον σύγχρονο συνδετήρα στη… Γερμανία, πριν τον πόλεμο βέβαια. Πού να το φανταζόταν!
Η ουσία είναι ότι ο συνδετήρας αποτελεί για τους Νορβηγούς κάτι περισσότερο από ένα εύχρηστο και βολικό εξάρτημα, γεγονός που αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι στο Όσλο κατασκευάστηκε και ανεγέρθηκε προς τιμή του Γιόχαν Βάαλερ ο μεγαλύτερος συνδετήρας στον κόσμο, φτιαγμένος από σίδερο, μήκους 7 μέτρων και βάρους 602 κιλών.
Άρης Ιωαννίδης*
Φιλόλογος
