Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης Λατινικών – Κείμενο 43

Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης Λατινικών – Κείμενο 43

Η ΟΡΓΗ ΤΗΣ ΜΑΝΑΣ

Num ad hostem veni et captiva in castris tuis sum ? In hoc me longa vita et infelix senecta traxit, ut primum exsulem deinde hostem te viderem? Qui potuisti populari hanc terram, quae te genuit atque aluit ? Non tibi ingredienti fines patriae ira cecidit ? Quamvis infesto et minaci animo perveneras, cur, cum in conspectu Roma fuit, tibi non succurrit: «intra illa moenia domus ac penates mei sunt, mater coniunx liberique» ? Ergo ego nisi peperissem, Roma non oppugnaretur ; nisi filium haberem, libera in libera patria mortua essem. Ego nihil iam pati possum nec diu miserrima futura sum: at contra hos, si pergis, aut immatura mors aut longa servitus manet.

Ερωτήσεις:

Να μεταφραστεί το κείμενο.
Να γραφούν τα παραθετικά των επιθέτων του κειμένου και στα τρία γένη (στην πτώση και τον αριθμό που βρίσκονται) και να σχηματιστούν τα επιρρήματά τους και στους τρεις βαθμούς.
Longa: να κλιθεί ο συγκριτικός βαθμός του αρσενικού γένους και στους δύο αριθμούς.
Infelix: να κλιθεί ο συγκριτικός βαθμός του θηλυκού γένους και στους δύο αριθμούς.
Libera: να κλιθεί ο συγκριτικός βαθμός του ουδετέρου γένους και στους δύο αριθμούς.
Να µεταφέρετε τα δευτερόκλιτα και τα τριτόκλιτα ουσιαστικά του κειµένου στην αντίστοιχη πτώση του άλλου αριθµού, εφόσον αυτό είναι δυνατόν, και να δηλώσετε το γένος τους.
minaci animo: Να κλιθούν µαζί και στους δύο αριθµούς.(ΚΕΕ)
Να αναγνωριστούν όλες οι ευθείες ερωτήσεις του κειμένου (εισαγωγή και εκφορά). (σχολικό βιβλίο)
Να µεταφέρετε τις αντωνυµίες του κειµένου (πλην των προσωπικών) στην αντίστοιχη πτώση του άλλου αριθµού στο γένος που βρίσκονται.(ΚΕΕ)
Nα γραφούν οι ζητούμενοι τύποι :

veni : β΄ ενικό και πληθυντικό ενεστώτα και μέλλοντα της προστακτικής
sum : ονοματικοί τύποι όλων των χρόνων
traxit : γ’ ενικό και πληθυντικό της οριστικής και υποτακτικής συντελεσμένου μέλλοντα και στις δύο φωνές
viderem : ονοματικοί τύποι στην ίδια φωνή
potuisti : β’ ενικό όλων των εγκλίσεων του ενεστώτα και του παρατατικού
populari : χρονική αντικατάσταση
genuit : γ’ ενικό και πληθυντικό υποτακτικής ενεστώτα και παρακειμένου
aluit : γ’ πληθυντικό οριστικής όλων των συντελικών χρόνων
ingredienti : τον ίδιο τύπο σε όλα τα γένη και στους δύο αριθμούς
cecidit : σουπίνο
perveneras : γενική και αιτιατική του γερουνδίου
fuit : εγκλιτική αντικατάσταση
succurrit : γ’ ενικό οριστικής συντελεσμένου μέλλοντα
sunt : να κλιθεί η προστακτική ενεστώτα και μέλλοντα
peperissem : β’ ενικό υποτακτικής παρατατικού
oppugnaretur : β’ ενικό προστακτικής ενεστώτα και μέλλοντα
haberem : γενική ενικού μετοχής ενεστώτα αρσενικού γένους και στους δύο αριθμούς
mortua : β’ ενικό οριστικής ενεστώτα και μέλλοντα
essem : α’ πληθυντικό υποτακτικής παρατατικού της ενεργητικής περιφραστικής συζυγίας
pati : β’ ενικό οριστικής όλων των χρόνων
possum : β΄ πληθυντικό υποτακτικής ενεστώτα και παρακειμένου
futura sum : να γραφούν τα παρεπόμενα του τύπου
pergis : γ’ πληθυντικό υποτακτικής υπερσυντελίκου
manet : β’ πληθυντικό υποτακτικής ενεστώτα και παρακειμένου

Να μετατραπούν οι παρακάτω προτάσεις σε ευθείες ερωτήσεις με το num ή το nonne ανάλογα με το περιεχόμενό τους (σχολικό βιβλίο).

Deum ipsum vidisti.
Vita nostra brevis est.
Pacem amamus.
Bellum odimus (μισούμε)

Οι υποθετικοί λόγοι του κειμένου να αναγνωριστούν, να μεταφερθούν στα άλλα είδη και να μετατραπούν σε μετοχές.
Να εντοπίσετε και να χαρακτηρίσετε τους ονοµατικούς (οµοιόπτωτους και ετερόπτωτους) και τους επιρρηματικούς προσδιορισµούς του κειµένου.
Να προσδιορίσετε το είδος των απαρεµφάτων του κειµένου και να δικαιολογήσετε τον χρόνο στον οποίο βρίσκονται. Να δικαιολογήσετε την πτώση του υποκειµένου τους. (ΚΕΕ)
Να προσδιορίσετε το είδος της µετοχής του κειµένου, να δικαιολογήσετε την πτώση της και να την αναλύσετε σε δευτερεύουσα πρόταση.
Να εντοπίσετε τους συνδέσµους του κειµένου και να εξηγήσετε τον συντακτικό τους ρόλο. (ΚΕΕ)
Να εντοπίσετε τις λέξεις του κειµένου που έχουν ετυµολογική σχέση µε αντίστοιχες λέξεις της Ελληνικής (αρχαίας και νέας). (ΚΕΕ)
Στα τρία ζεύγη περιόδων που σας δίδονται, να εντοπίσετε τη νοηµατική διαφορά µεταξύ των περιόδων καθενός ζεύγους και να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.

Num captiva in castris tuis sum? Nonne captiva in castris tuis sum?
Num haec terra te genuit atque aluit? Nonne haec terra te genuit atque aluit?
Num hoc fecerunt? Nonne hoc fecerunt?

ad hostem : να το αντικαταστήσετε (ώστε να εκφράζεται η ίδια επιρρηματική σχέση) από:

domus
Athenae
Italia

Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική:

In hoc me longa vita et infelix senecta traxit, ut primum exsulem deinde hostem te viderem?
quae te genuit atque aluit
Ergo ego nisi peperissem, Roma non oppugnaretur ;

ego nisi peperissem, Roma non oppugnaretur:

να μετατραπούν οι προτάσεις σε καταφατικές
η δευτερεύουσα υποθετική πρόταση να μετατραπεί σε δευτερεύουσα αιτιολογική που θα δηλώνει αιτιολογία υποκειμενική.