Διαγώνισμα Αρχαίων Ελληνικών Γ’ Λυκείου: Διδαγμένο – Αδίδακτο Κείμενο
Α. ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
ἔτι τὸ μὲν ἁμαρτάνειν πολλαχῶς ἔστιν (τὸ γὰρ κακὸν τοῦ ἀπείρου, ὡς οἱ Πυθαγόρειοι εἴκαζον, τὸ δ’ ἀγαθὸν τοῦ πεπερασμένου), τὸ δὲ κατορθοῦν μοναχῶς (διὸ καὶ τὸ μὲν ῥᾴδιον τὸ δὲ χαλεπόν, ῥᾴδιον μὲν τὸ ἀποτυχεῖν τοῦ σκοποῦ, χαλεπὸν δὲ τὸ ἐπιτυχεῖν)· καὶ διὰ ταῦτ’ οὖν τῆς μὲν κακίας ἡ ὑπερβολὴ καὶ ἡ ἔλλειψις, τῆς δ’ ἀρετῆς ἡ μεσότης· ἐσθλοὶ μὲν γὰρ ἁπλῶς, παντοδαπῶς δὲ κακοί. Ἔστιν ἄρα ἡ ἀρετὴ ἕξις προαιρετική, ἐν μεσότητι οὖσα τῇ πρὸς ἡμᾶς, ὡρισμένῃ λόγῳ καὶ ᾧ ἂν ὁ φρόνιμος ὁρίσειεν. μεσότης δὲ δύο κακιῶν, τῆς μὲν καθ’ ὑπερβολὴν τῆς δὲ κατ’ ἔλλειψιν· καὶ ἔτι τῷ τὰς μὲν ἐλλείπειν τὰς δ’ ὑπερβάλλειν τοῦ δέοντος ἔν τε τοῖς πάθεσι καὶ ἐν ταῖς πράξεσι, τὴν δ’ ἀρετὴν τὸ μέσον καὶ εὑρίσκειν καὶ αἱρεῖσθαι
Α1. Να μεταφραστεί το απόσπασμα : «Ἔστιν ἄρα ἡ ἀρετὴ…… εὑρίσκειν καὶ αἱρεῖσθαι».
(Μονάδες 10)
Β1. «ἔτι τὸ μὲν ἁμαρτάνειν…. παντοδαπῶς δὲ κακοί». Να αναλυθεί ο συλλογισμός του Αριστοτέλη.
(Μονάδες 15)
Β2. Ἔστιν ἄρα ἡ ἀρετὴ ἕξις προαιρετική, ἐν μεσότητι οὖσα τῇ πρὸς ἡμᾶς, ὡρισμένῃ λόγῳ καὶ ᾧ ἂν ὁ φρόνιμος ὁρίσειεν. Να αναλυθεί πλήρως ο ορισμός του φιλοσόφου για την αρετή (όλοι οι όροι).
(Μονάδες 15)
Β3. Σε ποια μέρη διακρίνει την ψυχή του ανθρώπου ο Αριστοτέλης και πώς τα συσχετίζει με τις αρετές;
(Μονάδες 10)
Β4. προαιρετική, ἐσθλοὶ, ὡρισμένῃ, πεπερασμένου: Να δώσετε από δύο ομόρριζα για καθεμιά από τις λέξεις στη Ν.Ε.
(Μονάδες 10)
Γ. ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
εἰ γὰρ στασιάσαντες πρὸς ἀλλήλους βίᾳ παρόντων Πελοποννησίων καὶ τῶν ἄλλων ἐχθρῶν εἰς τὴν αὑτῶν οἷοί τε ἐγένοντο κατελθεῖν, δῆλον ὅτι ῥᾳδίως ἂν ὁμονοοῦντες πολεμεῖν αὐτοῖς ἐδύναντο. Ἐκεῖνοι μὲν οὖν διὰ τοὺς ἐν Πειραιεῖ κινδύνους ὑπὸ πάντων ἀνθρώπων ζηλοῦνται· ἄξιον δὲ καὶ τοὺς ξένους τοὺς ἐνθάδε κειμένους ἐπαινέσαι, οἳ τῷ πλήθει βοηθήσαντες καὶ περὶ τῆς ἡμετέρας σωτηρίας μαχόμενοι, πατρίδα τὴν ἀρετὴν ἡγησάμενοι, τοιαύτην τοῦ βίου τελευτὴν ἐποιήσαντο· ἀνθ’ ὧν ἡ πόλις αὐτοὺς καὶ ἐπένθησε καὶ ἔθαψε δημοσίᾳ, καὶ ἔδωκεν ἔχειν αὐτοῖς τὸν ἅπαντα χρόνον τὰς αὐτὰς τιμὰς τοῖς ἀστοῖς.
(ΛΥΣΙΟΥ ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ 64-65)
Γ1. Να μεταφράσετε το απόσπασμα.
(Μονάδες 20)
Γ2. Να αναγνωρισθούν όλες οι δευτερεύουσες προτάσεις της πρώτης περιόδου και να δικαιολογηθεί η εκφορά τους.
(Μονάδες 5)
Γ2. Να αναγνωρίσετε συντακτικά τους όρους: δημοσίᾳ, οἳ βοηθήσαντες, κατελθεῖν, ἐν Πειραιεῖ, τοῖς ἀστοῖς, ἐνθάδε, ὑπὸ ἀνθρώπων, πολεμεῖν, αὐτοὺς, πρὸς ἀλλήλους.
(Μονάδες 5)
Γ3. ἐγένοντο: Να γραφεί το απαρέμφατο του τύπου στο χρόνο και στη φωνή που βρίσκεται.
ἀλλήλους: Να κλιθεί ο τύπος στο γένος και τον αριθμό που βρίσκεται.
κατελθεῖν : Να γίνει η χρονική αντικατάσταση του τύπου.
βοηθήσαντες : Να γίνει η χρονική αντικατάσταση του τύπου.
(Μονάδες 10)
Μέρκατας Γιώργος*
Φιλόλογος, ΜSC Συστηματικής Φιλοσοφίας
Πλήρες εκπαιδευτικό υλικό για τα Αρχαία Ελληνικά του Λυκείου
1. Αρχαία Α’ Λυκείου, 2. Αρχαία Β’ Λυκείου, 3. Αρχαία Γ’ Λυκείου, 4. Υποστηρικτικό υλικό, 5. Γραμματική, 6. Συντακτικό 7. Άγνωστο κείμενο
Βρείτε επιλεγμένα άρθρα και εκπαιδευτικό υλικό στην ομάδα μας schooltime – Εκπαιδευτικό υλικό
♦ Αν θέλετε να ενημερώνεστε μέσω facebook για όλες τις νέες δημοσιεύσεις, ακολουθήστε τη σελίδα μας επιλέγοντας τον σύνδεσμο: schooltime
