Αδίδακτο κείμενο Γ’ Λυκείου για τη διδασκαλία του πλάγιου λόγου και της ανάλυσης μετοχών σε δευτερεύουσα πρόταση

Της Έρης Ναθαναήλ

ΚΕΙΜΕΝΟ

[6] προσήκειν δὲ ἔγωγε νομίζω, ὅταν μὲν νομοθετῶμεν, τοῦθ’ ἡμᾶς σκοπεῖν, ὅπως καλῶς ἔχοντας καὶ συμφέροντας νόμους τῇ πολιτείᾳ θησόμεθα, ἐπειδὰν δὲ νομοθετήσωμεν, τοῖς νόμοις τοῖς κειμένοις πείθεσθαι, τοὺς δὲ μὴ πειθομένους κολάζειν, εἰ δεῖ τὰ τῆς πόλεως καλῶς ἔχειν. Σκέψασθε γάρ, ὦ Ἀθηναῖοι, ὅσην πρόνοιαν περὶ σωφροσύνης ἐποιήσατο ὁ Σόλων ἐκεῖνος, ὁ παλαιὸς νομοθέτης, καὶ ὁ Δράκων καὶ οἱ κατὰ τοὺς χρόνους ἐκείνους νομοθέται. [7] πρῶτον μὲν γὰρ περὶ τῆς σωφροσύνης τῶν παίδων τῶν ἡμετέρων ἐνομοθέτησαν, καὶ διαρρήδην ἀπέδειξαν ἃ χρὴ τὸν παῖδα τὸν ἐλεύθερον ἐπιτηδεύειν  καὶ ὡς δεῖ αὐτὸν τραφῆναι, ἔπειτα δεύτερον περὶ τῶν μειρακίων, τρίτον δ’ ἐφεξῆς περὶ τῶν ἄλλων ἡλικιῶν, οὐ μόνον περὶ τῶν ἰδιωτῶν, ἀλλὰ καὶ περὶ τῶν ῥητόρων. καὶ τούτους τοὺς νόμους ἀναγράψαντες ὑμῖν παρακατέθεντο, καὶ ὑμᾶς αὐτῶν ἐπέστησαν φύλακας.

Αισχίνη, Κατά Τιμάρχου, 6-7

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

προσήκει: ταιριάζει, πρέπει  

σκοπέω- ῶ, σκοποῦμαι: εξετάζω, ερευνώ

κολάζω: τιμωρώ  

ἐπιτηδεύω: καταγίνομαι με κάτι, ασχολούμαι με κάτι (ἐπιτήδευμα: ασχολία, επάγγελμα) 

τό μειράκιον: ο νέος άνδρας,  που είχε ηλικία από τα δεκατέσσερα μέχρι τα εικοσιένα χρόνια.

ἐφεξῆς: στη συνέχεια, έπειτα, διαδοχικά, κατά σειράν.   

ῥήτορες: οι δημοσία αγορεύοντες, οι πολιτικοί ή οι δικηγόροι 

ἀναγράφω: αναγράφω σε στήλη και δημοσιεύω 

ἀναγράφω τοὺς νόμους : χαράσσω σε πλάκα τους νόμους.       

παρακατατίθημι, παρακατατίθεμαι: παραδίδω κάτι σε κάποιον να το φυλά, εμπιστεύομαι κάτι σε κάποιο,  εμπιστεύομαι.

πρόνοιαν ποιοῦμαι: προνοώ .   

διαρρήδην: ρητά και κατηγορηματικά, σαφώς, ξεκάθαρα-με σαφήνεια.   

ἀποδείκνυμι: καταδεικνύω.         

ἐφίστημι: ορίζω

ἐφίστημι + αιτ+ αιτ: τοποθετώ, διορίζω κάποιον ως…

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ

  1. νομίζω: Το β΄ενικό Οριστικής και τα απαρέμφατα όλων των χρόνων ίδιας φωνής
  2. νομοθετῶμεν, θησόμεθα: Να γίνει Εγκλιτική Αντικατάσταση.
  3. Σκέψασθε, συμφέροντας, τραφῆναι, θησόμεθα: α) Χρονική Αντικατάσταση, β) Εγκλιτική Αντικατάσταση στο β’ ενικό και γ’ πληθυντικό Αορίστου.
  4. πείθεσθαι : β΄ ενικό όλων των εγκλίσεων Αορίστου και παρακειμένου ίδιας φωνής
  5. ἔχειν: να κλιθεί η προστακτική ενεστώτα και αορίστου β΄ ίδιας φωνής
  6. ἐποιήσατο: να κλιθεί ο ενικός αριθμός του παρατατικού
  7. ἀπέδειξαν, ἀναγράψαντες: Χρονική Αντικατάσταση
  8. παρακατέθεντο: Εγκλιτική Αντικατάσταση στο β΄ενικό
  9. ἐπέστησαν: Να γραφούν τα απαρέμφατα και μετοχές ενεστώτα και αορίστου β΄ της ίδιας φωνής και να κλιθεί η Προστακτική Ενεστώτα της άλλης φωνής.
  10. τοῦθ’, νόμοις, πόλεως, ἄνδρες, Σόλων, , παῖδα, ῥητόρων, φύλακας: να γραφούν οι πλάγιες πτώσεις και των δύο αριθμών
  11. καλῶς, πρῶτον, παλαιὸς: να γραφούν οι αντίστοιχοι τύποι στους άλλους βαθμούς και να κλιθεί ο συγκριτικός βαθμός του αρσενικού επιθέτου του πρώτου τύπου.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΥ

  1. ὅπως καλῶς ἔχοντας καὶ συμφέροντας νόμους τῇ πολιτείᾳ θησόμεθα, ὡς δεῖ αὐτὸν τραφῆναι: να μεταφερθεί η καθεμιά πρόταση στον ευθύ λόγο
  2. ὅταν μὲν νομοθετῶμεν: να μετατραπεί η πρόταση σε μετοχή
  3. ἔχοντας, συμφέροντας, τοῖς κειμένοις, τοὺς δὲ μὴ πειθομένους,  ἀναγράψαντες: Να αναλυθούν οι μετοχές σε Δευτερεύουσα πρόταση.
  4. «προσήκειν δὲ ἔγωγε νομίζω, ὅταν μὲν νομοθετῶμεν, τοῦθ’ ἡμᾶς σκοπεῖν, ὅπως καλῶς ἔχοντας καὶ συμφέροντας νόμους τῇ πολιτείᾳ θησόμεθα, ἐπειδὰν δὲ νομοθετήσωμεν, τοῖς νόμοις τοῖς κειμένοις πείθεσθαι, τοὺς δὲ μὴ πειθομένους κολάζειν, εἰ δεῖ τὰ τῆς πόλεως καλῶς ἔχειν»: Στο παραπάνω απόσπασμα να βρεθούν όλες οι μορφές των υποθετικών λόγων και να χαρακτηριστεί το είδος τους.

Έρη Ναθαναήλ*
Φιλόλογος

Πλήρες εκπαιδευτικό υλικό για τα Αρχαία Ελληνικά Λυκείου

1. Αρχαία Α’ Λυκείου, 2. Αρχαία Β’ Λυκείου, 3. Αρχαία Γ’ Λυκείου, 4. Υποστηρικτικό υλικό, 5. Γραμματική, 6. Συντακτικό 7. Άγνωστο κείμενο

Ακολουθήστε την επίσημη σελίδα μας στο facebook schooltime για να βλέπετε τις σημαντικότερες ειδήσεις στη ροή του schooltime.gr

Ακολουθήστε μας στο facebook