«Διάλεξε: Βία ή κοινωνία;»
Στο κατώφλι του εικοστού-πρώτου αιώνα μπορούμε να υπερηφανευόμαστε για την υπέρμετρη ανάπτυξη του υλικοτεχνικού πολιτισμού, χωρίς όμως να ισχύει το ίδιο και για τον ηθικοπνευματικό. Μάρτυρες αυτής της σημαντικής αντίφασης της σημερινής κοινωνίας είναι τα κρούσματα βίας και εγκληματικότητας που υπάρχουν και αναπτύσσονται είτε στους κόλπους των πολεμικών συρράξεων είτε στον καθημερινό βίο των ανθρώπων. Ας εξετάσουμε λοιπόν ποιες είναι οι συνέπειες αυτών των συμπεριφορών για τον κοινωνικό ιστό, όπως και ποια τα κατασταλτικά μέτρα για την αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου κοινωνικής νοσηρότητας.
Είναι γεγονός πως η «βία» είναι η ακραία εκδήλωση επιθετικής συμπεριφοράς με σκοπό το «βιασμό» της προσωπικής συνείδησης του ατόμου και δρα αρνητικά σε μια κοινωνία που έχει ανάγκη την ανθρωπιά και την ηθικότητα. Συγκεκριμένα, η βίαιη συμπεριφορά μεταξύ των μελών της κοινωνίας, οδηγεί στην πλήρη διάλυση της οικογενειακής εστίας. Δεδομένου ότι αυτή η συμπεριφορά είναι περισσότερο ενδημική στους νέους, αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αδιαφορία των παιδιών για τους γονείς, επηρεαζόμενα από τις κοινωνικές συναναστροφές που προβάλλουν τη βία ως μέσο «διαλόγου» και λήψης αποφάσεων. Οι νέοι μάλιστα, κατά τον Αριστοτέλη, είναι «εὐμετάβολοι» και «ἁψίκοροι». Η καταστροφή των οικογενειακών δεσμών μπορεί να επέλθει και από τους ίδιους τους γονείς, εάν ασπάζονται τα δόγματα «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα» και «το δίκαιο του ισχυρού». Οι νέοι λοιπόν που ζουν σε ένα περιβάλλον όπου κυριαρχεί η πνευματική υποθερμία ως συνώνυμο της βίαιης συμπεριφοράς, είτε αποτελούν θύτες, είτε θύματα, καλούνται να αντιμετωπίσουν πληθώρα ψυχολογικών διαταραχών. Αδυνατούν να αποτελέσουν πλέον ενεργά μέλη του κοινωνικού συνόλου, παρασύρονται από το ευδαιμονιστικό όραμα της εποχής και μετουσιώνονται σε όμηρους των παθών τους, που οφείλεται στην αντικοινωνική δραστηριότητά τους.
Εάν λάβουμε υπόψη το γεγονός ότι κάθε άτομο ξεχωριστά αποτελεί κύτταρο του κοινωνικού ιστού, τότε με στοιχειώδεις γνώσεις Βιολογίας θα μπορούσαμε να αποδείξουμε πως όσο περισσότερο εξαπλώνεται ένας ιός στα λειτουργικά κύτταρα του οργανισμού, τόσο ο ιστός διατρέχει κίνδυνο. Η εξάπλωση λοιπόν της βίας στο κοινωνικό γίγνεσθαι οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στη δημιουργία ενός κλίματος φόβου, ανασφάλειας και καχυποψίας απέναντι στο συνάνθρωπο. Η απώλεια εμπιστοσύνης και η τάση για εσωστρέφεια αποτελούν στοιχεία διαλυτικά για την κοινωνική συνοχή. Τέλος, θα μπορούσαμε να αναφερθούμε στη γνωστή φράση «Η βία γεννά τη βία», η οποία επιβεβαιώνει τα γεγονότα που λαμβάνουν χώρα στη σημερινή εποχή. Εάν γίνει η αρχή, το τέλος δεν έρχεται γοργά, αφού η έκλυση των ηθών και η χρησιμοθηρική αντιμετώπιση των πάντων προτρέπουν τον άνθρωπο στο να χρησιμοποιεί ως απάντηση στη βία την ίδια τη βία. Αυτό έχει ως αναπόφευκτο αποτέλεσμα τη διαιώνιση του φαινομένου αυτού και της ωφελιμιστικής αντίληψης που επικρατεί σήμερα.
Είναι ανάγκη να ληφθούν κατάλληλα μέτρα για την οριστική αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος. Αρχικά, η οικογένεια ως θεμελιώδης φορέας διαπαιδαγώγησης οφείλει να οπλίζει το νέο με τα κατάλληλα ηθικά ερείσματα, ώστε να αποτελεί κάστρο απόρθητο απέναντι στη διαφθορά της βίας και του εγκλήματος. Κρίνεται απαραίτητο να επικρατεί μια αρμονική συμβίωση μεταξύ των μελών της οικογένειας προκειμένου το άτομο να αντιμετωπίζει τη βία εξ απαλών ονύχων ως πολέμιο και όχι ως σύμμαχο. Παράλληλα, το σχολείο με τη συμβολή των εκπαιδευτικών και του συλλόγου γονέων και κηδεμόνων είναι απαραίτητο να προσδώσει στην παρεχόμενη εκπαίδευση ανθρωπιστική χροιά, στοχεύοντας όχι μόνο στην εγγράμματη, αλλά και στην κοινωνική μόρφωση. Σε αυτή την προσπάθεια εξέχοντα ρόλο μπορούν να διαδραματίσουν και οι πνευματικοί άνθρωποι. Ως φορείς πνεύματος, παιδείας και φωτός καλούνται να δια-φωτίσουν τον άνθρωπο ώστε να μην προσβάλλει πια την έννοια του Ανθρώπου, και από «εκπεσών άγγελος» να επανακτήσει τη θέση του στην κοινωνία.
Ταυτόχρονα, τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης οφείλουν να προβάλλουν προγράμματα με κοινωνικές προεκτάσεις, χωρίς να περιέχουν οποιουδήποτε είδους αντι-κοινωνικές δραστηριότητες. Η διασκέδαση, ως έννοια χωρίς βάθος, αλλά με επιδερμικό χαρακτήρα, είναι ανάγκη να δώσει τη θέση της στη γνήσια ψυχαγωγία, που αποτελεί πλέον ζητούμενο όχι μόνο για την τηλεόραση, αλλά και για το διαδίκτυο, τον Τύπο και το ραδιόφωνο. Σειρά έχει η Πολιτεία, η οποία είναι ανάγκη να εφαρμόζει ορθά τη νομοθεσία, επιβάλλοντας ποινές με πνεύμα ισοτιμίας και δικαιοσύνης. Η βελτίωση του σωφρονιστικού συστήματος, σε συνδυασμό με την αυστηρότητα των αρχών για την αποτροπή παράνομων συμπεριφορών κρίνεται απαραίτητη. Τέλος, ο ίδιος ο άνθρωπος οφείλει να μετατρέψει την αυτοκριτική και τον αυτοέλεγχο σε έμπιστο συνεργάτη του, παραγκωνίζοντας οποιαδήποτε πτυχή υλισμού και ατομικισμού της προσωπικότητάς του. Η ίαση του φαινομένου θα επέλθει μόνο εάν και το ίδιο το άτομο αποφασίσει να ελέγξει τον εαυτό του και τη συμπεριφορά του. Η μεταστροφή του νου θα αποτελέσει τη σφραγίδα στην εξάλειψη της βίας.
Ας λάβουμε όλοι δράση προκειμένου να αντιμετωπίσουμε οριστικά την άτεγκτη πλευρά του ανθρώπου που τον κάνει «λύκο» για τον συν-άνθρωπο, σύμφωνα με τη λογική του «homo homini lupus». Ας διαγράψει η ομαδικότητα, η συνεργασία, ο σεβασμός και η αλληλεγγύη τη λέξη «βία» από το λεξικό όχι μόνο των γραμμάτων, αλλά και των συναισθημάτων. Ο πόλεμος με την πρωταρχική του έννοια δεν επηρεάζει όλους μας. Ο πόλεμος των ψυχών όμως έχει και αυτός θύματα, όπως και κάθε άλλη πολεμική σύρραξη. Είναι πια καιρός να συνειδητοποιήσουμε πως η βία είναι η αδελφή του θανάτου και να διαλέξουμε ανάμεσα στο έκνομο και το έννομο, στο ψέμα και την αλήθεια, στη βία και στην κοινωνία.
♦ Αν θέλετε να ενημερώνεστε μέσω facebook για όλες τις νέες δημοσιεύσεις, ακολουθήστε τη σελίδα μας επιλέγοντας τον σύνδεσμο: schooltime
