Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης Λατινικών – Κείμενο 31
Η ΓΕΝΝΑΙΟΤΗΤΑ ΔΕ ΒΓΑΙΝΕΙ ΠΑΝΤΑ ΣΕ ΚΑΛΟ
Bello Latino T. Manlius consul nobili genere natus exercitui Romanorum praefuit. Is cum aliquando castris abiret, edixit ut omnes pugna abstinerent. Sed paulo post filius eius castra hostium praeterequitavit et a duce hostium his verbis proelio lacessitus est: «Congrediamur, ut singularis proelii eventu cernatur, quanto miles Latinus Romano virtute antecellat». Tum adulescens, viribus suis confisus et cupiditate pugnandi permotus, iniussu consulis in certamen ruit; et fortior hoste, hasta eum transfixit et armis spoliavit. Statim hostes fuga salutem petiverunt. Sed consul, cum in castra revertisset, adulescentem, cuius opera hostes fugati erant, morte multavit.
Ερωτήσεις:
- Να μεταφραστεί το κείμενο.
- Nα µεταφέρετε τα τριτόκλιτα ονόµατα του κειµένου στην αντίστοιχη πτώση του άλλου αριθµού, εφόσον αυτό είναι δυνατόν και να δηλώσετε το γένος τους.(ΚΕΕ)
- Nα γραφούν οι πλάγιες πτώσεις και στους δύο αριθµούς (εφόσον αυτό είναι δυνατόν) των τριτοκλίτων ουσιαστικών που σχηµατίζουν τη γενική του πληθυντικού µε κατάληξη -ium. (ΚΕΕ)
- Nα µεταφέρετε τα ουσιαστικά της 4ης κλίσης του κειµένου στην αντίστοιχη πτώση του άλλου αριθµού, εφόσον αυτό είναι δυνατόν, και να δηλώσετε το γένος τους. (ΚΕΕ)
- Nα εντοπίσετε τις λέξεις του κειµένου που έχουν ετυµολογική σχέση µε αντίστοιχες λέξεις της ελληνικής (αρχαίας και νέας).
- Ποιο ουσιαστικό του κειµένου κλίνεται όπως οι µετοχές που χρησιµοποιούνται ουσιαστικά; Πώς κλίνεται;
- nobili, fortior: Να αντικατασταθούν τα επίθετα στα παραθετικά τους, να σχηματιστούν τα αντίστοιχα επιρρήματά τους καθώς και τα παραθετικά τους.
- bello Latino, nobili genere, his verbis, singularis proelii, miles Latinus, viribus suis : να κλιθούν οι συνεκφορές και στους δύο αριθμούς.
- nobili, natus, permotus, adulescens, fortior, omnes : να γραφούν οι αντίστοιχοι τύποι στα άλλα γένη.
- is, eius, quanto, eum, cuius: να κλιθούν στο αρσενικό και το ουδέτερο γένος και στους δύο αριθμούς.
- suis : να κλιθεί στο β΄ πρόσωπο του ουδετέρου γένους για πολλούς κτήτορες.
- Tων αποθετικών ρηµάτων του κειµένου να γραφούν όλοι οι ενεργητικοί τύποι.
- Να γραφούν οι ζητούμενοι τύποι :
- natus : β΄ ενικό υποτακτικής και προστακτικής ενεστώτα
- praefuit : πλάγιες πτώσεις ενικού αριθμού του θηλυκού γένους της μετοχής του ενεστώτα
- abiret : να κλιθεί το ουδέτερο γένος της μετοχής ενεστώτα και στις δύο φωνές και η προστακτική ενεστώτα και μέλλοντα
- edixit : απαρέμφατα και των δύο φωνών και β΄ενικό προστακτικής ενεστώτα της ενεργητικής φωνής
- abstinerent : γ΄ ενικό και πληθυντικό οριστικής και υποτακτικής παρακειμένου
- praeterequitavit : αιτιατική και αφαιρετική σουπίνου και μετοχές στην ίδια φωνή
- lacessitus est : να γραφούν οι ονοματικοί τύποι της ίδιας φωνής
- congrediamur : β΄ ενικό οριστικής ενεστώτα και μέλλοντα
- cernatur : β΄ενικό οριστικής και υποτακτικής παρακειμένου
- antecellat : προστακτική ενεστώτα και των δύο φωνών
- confisus : γ΄ενικό υποτακτικής όλων των χρόνων
- pugnandi : β’ πληθυντικό οριστικής παρατατικού και παρακειμένου
- permotus : προστακτική μέλλοντα
- ruit : απαρέμφατα όλων των χρόνων στην ίδια φωνή
- transfixit : β΄ενικό οριστικής των συντελικών χρόνων στην ίδια φωνή
- spoliavit : γ΄ενικό οριστικής και προστακτικής μέλλοντα
- revertisset : γ΄ενικό υποτακτικής παρακειμένου
- fugati erant : β΄ ενικό προστακτικής ενεστώτα και των δύο φωνών
14. Να αναγνωριστούν οι αφαιρετικές του κειμένου hastā, armis, operā. (σχολικό βιβλίο)
15. Να μετατραπεί η παθητική σύνταξη σε ενεργητική:
- …a duce hostium his verbis proelio lacessitus est
- Congrediamur, ut singularis proelii eventu cernatur, quanto miles Latinus Romano virtute antecellat.
- cuius opera hostes fugati errant
- Να μετατραπεί η ενεργητική σύνταξη σε παθητική:
- …et fortior hoste, hasta eum transfixit et armis spoliavit
- Statim hostes fuga salutem petiverunt.
- Sed consul…adulescentem … morte multavit.
- natus, confisus, permotus: Να μετατραπούν οι μετοχές σε προτάσεις.
- fortior hoste:Nα δηλωθεί ο β΄ όρος σύγκρισης με τον άλλο τρόπο.
- Congrediamur : να εκφραστεί απαγόρευση στο β΄πληθυντικό πρόσωπο και με τους δύο τρόπους.
- .. antecellat: Nα δικαιολογήσετε την έγκλιση εκφοράς της κύριας πρότασης της περιόδου.
- Να αναγνωριστούν οι προτάσεις που εισάγονται με ut.
- Να αναγνωριστούν συντακτικώς όλοι οι προσδιορισμοί του κειμένου.
- Να αναγνωριστούν συντακτικώς οι υπογραμμισμένες λέξεις.
- Να αναγνωριστούν συντακτικώς όλες οι απρόθετες αφαιρετικές του κειμένου.
- ut singularis proelii eventu cernatur…/ Tum adulescens… in certamen ruit : να δηλωθεί ο προσδιορισμός του σκοπού με όλους τους δυνατούς τρόπους.
- Να γίνει απαρεμφατική σύνταξη των παρακάτω προτάσεων, με εξάρτηση τα ρήματα εντός παρενθέσεως:
- Tum adulescens, viribus suis confisus et cupiditate pugnandi permotus, iniussu consulis in certamen ruit; et fortior hoste, hasta eum transfixit et armis spoliavit. (εξάρτηση : adulescens dicit / dicitur).
- Statim hostes fuga salutem petiverunt. (εξάρτηση : Sallustius narrat , hostes dicunt / dicuntur)
- edixit ut omnes pugna abstinerent : να αντικατασταθεί η δευτερεύουσα πρόταση με τελικό απαρέμφατο
- Να διατυπωθεί με άλλο τρόπο η έκφραση: cuius opera
- Paulo post filius eius castra hostium praeterequitavit et a duce hostium his verbis proelio lacessitus est; : να μετατραπεί η πρώτη κύρια πρόταση σε δευτερεύουσα υποθετική που θα δηλώνει υπόθεση αντίθετη του πραγματικού στο παρόν
- Paulo post: να δηλωθεί η επιρρηματική σχέση με άλλο ισοδύναμο τρόπο.
- fortior hoste, hasta eum transfixit : να μετατραπεί το επιρρηματικό κατηγορούμενο σε δευτερεύουσα αιτιολογική πρόταση που θα δηλώνει αιτιολογία αντικειμενικά αποδεκτή
- Nα εντοπίσετε τους συνδέσµους του κειµένου και να εξηγήσετε τον συντακτικό τους ρόλο.
- Να συμπτυχθούν οι προτάσεις σε μετοχές:
- Is cum aliquando castris abiret…
- …cum in castra revertisset…
- … hasta eum transfixit…
- filius eius: να δηλώσετε την κτήση, ώστε να υπάρχει αυτοπάθεια
35. Να αναλύσετε όλους τους επιθετικούς προσδιορισμούς και τις παραθέσεις του κειμένου σε δευτερεύουσες αναφορικές προτάσεις.
Άρης Ιωαννίδης*
Φιλόλογος
Πλήρες εκπαιδευτικό υλικό για τα Λατινικά του Λυκείου
1. Λατινικά Λυκείου 2. Διαγωνίσματα Λατινικών
♦ Αν θέλετε να ενημερώνεστε μέσω facebook για όλες τις νέες δημοσιεύσεις, ακολουθήστε τη σελίδα μας επιλέγοντας τον σύνδεσμο: schooltime