Η λέξη «γκέτο» έχει επικρατήσει να χρησιμοποιείται όταν θέλουμε να αναφερθούμε μεταφορικά – περισσότερο – σε μια κλειστή ομάδα ανθρώπων. Ουσιαστικά, η λέξη χρησιμοποιείται ευρέως προκειμένου να περιγράψει το μέρος εκείνο όπου ζουν απομονωμένες κάποιες ομάδες ανθρώπων, συγκεκριμένης εθνικότητας ή θρησκείας. Από πού προέρχεται όμως η συγκεκριμένη λέξη;
Προέρχεται, λοιπόν, από την ιταλική λέξη «getto» που σημαίνει «χυτήριο». Θα μου πείτε τι σχέση έχει το χυτήριο με τη σημασία που εμείς προσδίδουμε στην εν λόγω λέξη … Ο λόγος (μάλλον) είναι ο εξής: Γκέτο ονομάζεται μια περιοχή της Βενετίας στη συνοικία Cannnaregio. Εκεί, λοιπόν, κατά τη διάρκεια του 16ου αιώνα, οι Βενετοί υποχρέωναν τους Εβραίους σε απομόνωση, προκειμένου να μην έρχονται σε επαφή με τους ίδιους. Πρόκειται για μία καλά φρουρούμενη περιοχή, περιφραγμένη που όταν νύχτωνε οι φρουροί έκλειναν κάθε πιθανή είσοδό της. Κοντά στη συνοικία υπήρχε ένα χυτήριο (getto), από το όνομα του οποίου πιθανόν προήλθε και ο όρος «γκέτο», που εδώ και χρόνια έχει επικρατήσει, προκειμένου να περιγράψει αυτού του είδους την απομόνωση, δηλώνοντας και το στρατόπεδο συγκέντρωσης ενίοτε.
Άλλες πιθανές ετυμολογικές ερμηνείες της λέξης είναι από τη γερμανική λέξη «gittter», που σημαίνει σιδερένια περίφραξη, ακόμη από την εβραϊκή λέξη «ghet», που σημαίνει διαζύγιο. Σύμφωνα με το λεξικό του Γ. Μπαμπινιώτη, το γκέτο είναι “μικρό νησάκι κοντά στη Βενετία”.
Άρης Ιωαννίδης*
Φιλόλογος
