«Αρχαία Ελληνικά Γ΄ Λυκείου – Αδίδακτο κείμενο (Θουκυδίδου Ἱστορίαι, Α, 118-119)

«Αρχαία Ελληνικά Γ΄ Λυκείου – Αδίδακτο κείμενο (Θουκυδίδου Ἱστορίαι, Α, 118-119)

Εισαγωγικό σημείωμα: Η Αθήνα εξελίχθηκε σε μεγάλη δύναμη μετά το πέρας των Περσικών Πολέμων. Μπροστά σε αυτή την εξέλιξη οι Σπαρτιάτες δεν μπορούσαν να αντιδράσουν, καθώς ταλαιπωρούνταν από τους δικούς τους πολέμους. Καθώς όμως η Αθήνα αποκτούσε όλο και μεγαλύτερη δύναμη, η Σπάρτη ένιωσε έντονα την απειλή της. Ο πόλεμος ήταν γι’ αυτήν η μόνη λύση. Ζητούν, λοιπόν, χρησμό από το μαντείο των Δελφών, καλώντας παράλληλα τις συμμαχικές πόλεις σε συνέλευση, προκειμένου να πάρουν από κοινού κάποιες αποφάσεις.

Κείμενο:

Αὐτοῖς μέν οὖν τοῖς Λακεδαιμονίοις διέγνωστο λελύσθαι τε τάς σπονδάς καί τούς Ἀθηναίους ἀδικεῖν, πέμψαντες δέ ἐς Δελφούς ἐπηρώτων τόν θεόν εἰ πολεμοῦσιν ἂμεινον ἒσται. ὁ δέ ἀνεῖλεν αὑτοῖς, ὡς λέγεται, κατά κράτος πολεμοῦσι νίκην ἒσεσθαι, καί αὐτός ἒφη ξυλλήψεσθαι καί παρακαλούμενος καί ἂκλητος. Αὖθις δέ τούς ξυμμάχους παρακαλέσαντες ψῆφον ἐβούλοντο ἐπαγαγεῖν εἰ χρή πολεμεῖν. Καί ἐλθόντων τῶν πρέσβεων ἀπό τῆς ξυμμαχίας καί ξυνόδου γενομένης οἳ τε ἂλλοι εἶπον ἃ ἐβούλοντο, κατηγοροῦντες οἱ πλείους τῶν Ἀθηναίων καί τόν πόλεμον ἀξιοῦντες γίγνεσθαι, καί οἱ Κορίνθιοι δεηθέντες μέν καί κατά πόλεις πρότερον ἑκάστων ἰδίᾳ, ὣστε ψηφίσασθαι τον πόλεμον, δεδιότες περί τῇ Ποτειδαίᾳ μή προδιαφθαρῇ, παρόντες δέ καί τότε καί τελευταῖοι ἐπελθόντες ἒλεγον τοιάδε.

Λεξιλόγιο

ἀνεῖλε(ν) = απάντησε / χρησμοδότησε

ψῆφον ἐπαγαγεῖν = να φέρουν το ζήτημα σε ψηφοφορία

Παρατηρήσεις:

Να μεταφραστεί το κείμενο (Μονάδες 10)
Ποια ήταν η απάντηση του μαντείου στο ερώτημα των Σπαρτιατών; (Μονάδες 5)
Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους:

τούς Ἀθηναίους: τη δοτική ενικού και πληθυντικού
ἂμεινον: τους άλλους βαθμούς
κράτος: τις πλάγιες πτώσεις στον άλλο αριθμό
τῶν πρέσβεων: την ίδια πτώση στον άλλο αριθμό
ἃ: τη γενική και κλητική πληθυντικού θηλυκού γένους
πλείους: τους τρεις βαθμούς του αντίστοιχου επιρρήματος
τοιάδε: την ονομαστική και αιτιατική ενικού στο ίδιο γένος

(Μονάδες 7)

Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους των ρημάτων:

διέγνωστο: το β’ ενικό όλων των εγκλίσεων στον παρακείμενο στην ίδια φωνή
πέμψαντες: τη δοτική και αιτιατική ενικού και πληθυντικού στο ίδιο γένος
ἐπηρώτων: το γ’ πληθυντικό οριστικής και ευκτικής στον ενεστώτα στην ίδια φωνή
ἀνεῖλεν: εγκλιτική αντικατάσταση
λέγεται: τον ίδιο τύπο στον παρακείμενο και υπερσυντέλικο στην ίδια φωνή
ξυλλήψεσθαι: τον ίδιο τύπο σε όλους τους χρόνους στην ίδια φωνή
ἐλθόντων: το β’ ενικό προστακτικής ενεστώτα και αορίστου β’
ψηφίσασθαι: το α’ πληθυντικό όλων των εγκλίσεων στο μέλλοντα στην άλλη φωνή

(Μονάδες 8)

Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω τύπων:

ξυλλήψεσθαι, ξυνόδου, κατά πόλεις, τελευταῖοι, τοιάδε

(μονάδες 3)

λέγεται, χρή, ἐβούλοντο , προδιαφθαρῇ: να βρείτε τις προτάσεις στις οποίες ανήκουν τα ρήματα, να αναγνωρίσετε το είδος τους και να αναφέρετε το συντακτικό τους ρόλο (μονάδες 4)
πέμψαντες , ἐλθόντων , γενομένης: να αναγνωρίσετε συντακτικώς τις μετοχές και να τις αναλύσετε στις αντίστοιχες δευτερεύουσες προτάσεις (μονάδες 3)

Άρης Ιωαννίδης*
Φιλόλογος

Πλήρες εκπαιδευτικό υλικό για τα Αρχαία Ελληνικά του Λυκείου

1. Αρχαία Α’ Λυκείου, 2. Αρχαία Β’ Λυκείου, 3. Αρχαία Γ’ Λυκείου, 4. Υποστηρικτικό υλικό, 5. Γραμματική, 6. Συντακτικό 7. Άγνωστο κείμενο