Το καλοκαίρι του 1945 ο Β΄ Παγκόσμιος πόλεμος όδευε προς το τέλος του. Στην Ευρώπη, η Ιταλία και η Γερμανία είχαν ήδη συνθηκολογήσει. Το Μάιο του 1945 οι Σύμμαχοι κατέλαβαν το Βερολίνο και το Γ΄ Ράιχ αποτελούσε παρελθόν. Μόνο ο τρίτος εταίρος του Άξονα, η Ιαπωνία αντιστεκόταν σθεναρά και αρνούνταν να παραδοθεί.
Οι Η.Π.Α., ανήσυχες για την κατάσταση στο μέτωπο του Ειρηνικού, έλαβαν δραστικά μέτρα. Ήδη από το 1942 οι Η.Π.Α. σε συνεργασία με τη Βρετανία και τον Καναδά είχαν ξεκινήσει ένα πρόγραμμα. «The Manhattan Project» για την κατασκευή της πρώτης ατομικής βόμβας. Πράγματι σε δύο χρόνια η ατομική βόμβα ήταν έτοιμη.
Παράλληλα από τον Μάρτιο του 1945 είχαν ξεκινήσει οι αμερικανικές επιχειρήσεις εναντίον της Οκινάουα. Για δύο μήνες, ως τις 21 Ιουνίου 1945 που έπεσε η Οκινάουα, το νησί έγινε θέατρο πολεμικών επιχειρήσεων. Οι απώλειες από την πλευρά των Αμερικανών έφτασαν τις 12.000, ανάλογος ήταν και ο αριθμός των νεκρών Ιαπώνων στρατιωτών, ενώ υπήρξαν και 100.000 νεκροί άμαχοι πολίτες . Η μάχη αυτή έμεινε γνωστή στην ιστορία ως «τυφώνας από ατσάλι» λόγω της βιαιότητας των συγκρούσεων και των επιθέσεων καμικάζι.
Από το καλοκαίρι του 1945 η Αμερική αναζητούσε έναν τρόπο να τερματίσει γρήγορα τον πόλεμο με την Ιαπωνία. Τον Ιούλιο του 1945 ακολούθησε η Διάσκεψη του Πότσνταμ όπου οι ηγέτες των Συμμάχων ,ο Χάρυ Τρούμαν (Η.Π.Α.),οι Ουίνστον Τσόρτσιλ -Κ.Άτλι (Βρετανία) και ο Ιωσήφ Στάλιν (Σοβιετική Ένωση) αποφάσισαν να τεθούν σε εφαρμογή οι τέσσερις ζώνες κατοχής της Γερμανίας ενώ παράλληλα στάλθηκε τελεσίγραφο στην Ιαπωνία για την άνευ όρων παράδοσή της, η οποία όμως το αγνόησε παντελώς .
Ο τότε πρόεδρος των Η.Π.Α. Χάρυ Τρούμαν, ανήσυχος για την έκρυθμη κατάσταση που επικρατούσε μετά την κατάληψη της Οκινάουα, δέχεται τη συμβουλή του στρατηγού Σποτς για τη ρίψη ατομικής βόμβας πάνω από μια ιαπωνική πόλη. Επιλέγεται ως στόχος η πόλη Χιροσίμα της νήσου Χονσού. Η πόλη αυτή ήταν σημαντικό οπλοστάσιο των Ιαπώνων ενώ τα σπίτια της ήταν ξύλινα και μπορούσαν εύκολα να καταστραφούν. Την επιχείρηση ανέλαβε ο σμήναρχος Τίμπετς με το βομβαρδιστικό Β29 αεροπλάνο, το γνωστό «Enola Gay», ενώ η βόμβα ονομαζόταν« Little Boy» και αποτελούνταν από ουράνιο-235. Το αεροπλάνο με 12μελές πλήρωμα απογειώθηκε από τη νήσο Tinian στον Ειρηνικό ωκεανό. Το πρωινό της 6ης Αυγούστου 1945, στις 8:15 το αεροπλάνο απελευθέρωσε την ατομική βόμβα πάνω από τη Χιροσίμα εγκαινιάζοντας τη χρήση των πυρηνικών όπλων. Δημιουργήθηκε ένα τεράστιο ωστικό κύμα και μία φοβερή λάμψη που παρέσυραν τα πάντα στο πέρασμά τους. Η σκόνη ανέβαινε δημιουργώντας την εικόνα του πυρηνικού μανιταριού. 100.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν, η πόλη καταστράφηκε ολοσχερώς ενώ οι επιζήσαντες αντιμετώπισαν φοβερά προβλήματα λόγω της ραδιενέργειας που εκλύθηκε.
Στην αμερικανική βάση μόλις μαθεύτηκε η ρίψη ξεκίνησαν οι πανηγυρισμοί και μοίραζαν σε όλους δωρεάν μπίρες. Ο ίδιος ο πρόεδρος των Η.Π.Α. αναφώνησε : «αυτό είναι το πιο σημαντικό πράγμα στην ιστορία». Σε μία συνέντευξή του πριν πεθάνει, ο σμήναρχος Πολ Τίμπετς επέμεινε ότι έκαναν το σωστό και ότι δεν είχε δεύτερες σκέψεις :«σκοτώσαμε πολλούς, αλλά μα το θεό σώσαμε και πάρα πολλές ζωές…»
Η Ιαπωνία έστειλε αναγνωριστικό αεροσκάφος για να δει τι συνέβη ενώ κάποιες ώρες μετά τα ραδιόφωνα μετέδιδαν στις Η.Π.Α. δήλωση του προέδρου Τρούμαν που πληροφορούσε τους Αμερικανούς ότι οι Η.Π.Α. έριξαν μια βόμβα νέου τύπου στην ιαπωνική πόλη της Χιροσίμα. Ο Τρούμαν προειδοποιούσε ότι αν η Ιαπωνία εξακολουθούσε να αρνείται την παράδοσή της άνευ όρων, όπως προέβλεπε η Διάσκεψη του Πότσνταμ, οι Η.Π.Α. θα έπλητταν κι άλλους στόχους με φοβερά αποτελέσματα.
Πολλά ειπώθηκαν για τη «σκληρή» αυτή στάση του Τρούμαν. Επειδή η τελική απόφαση για τη ρίψη της ατομικής βόμβας έπρεπε να ληφθεί μόνο από τον πρόεδρο των Η.Π.Α. σύμφωνα με το αμερικανικό σύνταγμα, δικαιολογήθηκε με το σκεπτικό ότι θα έφερνε γρήγορο τέλος στον πόλεμο του Ειρηνικού και ότι τα θύματα από τη βόμβα θα ήταν λιγότερα από τις απώλειες σε μια ενδεχόμενη απόβαση στην Ιαπωνία ή από τη συνέχιση του πολέμου. Βέβαια υπάρχουν και αυτοί που υποστηρίζουν πώς η χρήση της ατομικής βόμβας ήταν μία επίδειξη δύναμης των Η.Π.Α. προς τη Σοβιετική Ένωση και τον υπόλοιπο κόσμο και τον προάγγελο του Ψυχρού Πολέμου.
Η ρίψη της ατομικής βόμβας ήταν ένα από τα φοβερότερα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Τρεις μέρες αργότερα οι Η.Π.Α. προχωρούν στη ρίψη μιας ακόμη ατομικής βόμβας από πλουτώνιο-239, 40% πιο ισχυρή από αυτής της Χιροσίμα, στο Ναγκασάκι που ονομάστηκε «Fat Man», εξαναγκάζοντας την Ιαπωνία σε παράδοση λίγες μέρες αργότερα και στο τερματισμό του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου με ολέθριες συνέπειες.
(Πρώτη δημοσίευση – Αύγουστος 2016)
Αντιγόνη Καρύτσα*
Φιλόλογος
