Πρόκειται για μια ιστορία ενηλικίωσης απόλυτα ταυτισμένη με τον πολιτικοκοινωνικό αναβρασμό που επικρατούσε στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του εβδομήντα. Η λεπτομερής και συναρπαστική αναπαράσταση της εποχής, είναι το μεγαλύτερο πλεονέκτημα του βιβλίου. Ο συγγραφέας εξάλλου έζησε- όντας κι ο ίδιος “ανεξέλεγκτο στοιχείο”- από πρώτο χέρι σχεδόν όλα όσα περιγράφει. Έτσι, το μυθιστόρημα μπορεί να διαβαστεί ως άτυπη αυτοβιογραφία. Μπορεί όμως να διαβαστεί και ως η γαλλική εκδοχή των (ντικενσιανών) μεγάλων προσδοκιών κατά τη διάρκεια των εξεγερμένων σέβεντις.
Ο κεντρικός ήρωας και αφηγητής μεγαλώνει σε ένα ελευθεριακό κοινόβιο στο Παρίσι, υπό την άτυπη κηδεμονία κάποιων εξ Ιταλίας συντρόφων, ενώ οι γονείς του είναι σχεδόν απόντες (η μητέρα είναι υπερβολικά απασχολημένη με το συνδικαλιστικό κίνημα, ενώ ο πατέρας παραιτείται απ’ τον γονεϊκό του ρόλο, για να ζήσει τη ζωή του).
Εν συνεχεία, ως μέλος αριστερίστικων οργανώσεων, συμμετέχει στο μαθητικό και φοιτητικό κίνημα, για να περάσει αργότερα στο χώρο της τρομοκρατίας. Η ξέφρενη αυτή πορεία διακόπτεται, όταν η Φεντόρα, ο μεγάλος έρωτας της ζωής του, πατάει τη σκανδάλη κι έρχεται αντιμέτωπη με τις συνέπειες της πράξης της. Αρκετά χρόνια μετά, αφού εκτίσει την ποινή της για τη συμμετοχή της στην τρομοκρατική οργάνωση Primea Linea, θα του τηλεφωνήσει. Το τηλεφώνημα θα πυροδοτήσει τις αναμνήσεις του αφηγητή και θα αρχίσει να ξετυλίγεται το κουβάρι της αφήγησης.
Θα μπορούσαμε να συνοψίσουμε την υπόθεση του βιβλίου ως εξής: πρόκειται για την ιστορία ενός (περίπου) χωρίς οικογένεια, και εξ απαλών ονύχων εξεγερμένου ήρωα που ξεκινάει την πολιτική και αισθηματική αγωγή του συμμετέχοντας, ως άλλος Γαβριάς των Αθλίων (του Ουγκό) στις κινητοποιήσεις του Μάη του ’68, για να καταλήξει ως άλλος Kαλάγιεφ των Δικαίων (του Καμύ).
Η κατάληξη μοιάζει νομοτελειακά, και αναπόδραστα, προδιαγεγραμμένη. Για άλλη μια φορά, τα επαναστατικά οράματα γκρεμίζονται και η επανάσταση αποδεικνύεται ουτοπία. Όπως έγραψε και ο Φλωμπέρ, στο λεξικό των κοινών τόπων, όλοι πρέπει να έχουμε προσδοκίες για να μπορέσουμε αργότερα να τις διαψεύσουμε. Ας μην ξεχνάμε πως όσο κακό κι αν είναι να χάνονται οι επαναστάσεις, να κερδίζονται είναι (πολλές φορές) τρισχειρότερο.
Έτσι τουλάχιστον έχει δείξει η Ιστορία, ο μεγάλος κριτής. Αν όμως η Ιστορία είναι μια διαδικασία χωρίς υποκείμενο, ποιος είναι ο κρινόμενος; Και ποια είναι η διαχωριστική γραμμή που χωρίζει την επαναστατική απονομή δικαιοσύνης από ένα έγκλημα του κοινού ποινικού δικαίου; Με άλλα λόγια τι διαχωρίζει την πολιτική απ’ την οποιαδήποτε άλλου είδους βία; Αυτά είναι (μεταξύ άλλων) τα ηθικο-πολιτικά ζητήματα που απασχολούν τον Οσμόν στο τελευταίο του μυθιστόρημα.
Δεν πρόκειται εντούτοις μόνο για ένα πολιτικό μυθιστόρημα, αλλά και για μια παθιασμένη ερωτική ιστορία. Βέβαια, κατά τη διάρκεια των σέβεντις όλα, ακόμα και ο έρωτας, ήταν πολιτικά. Παραδοσιακές αξίες και θεσμοί όπως η πατριαρχεία και η οικογένεια, τέθηκαν υπό αμφισβήτηση, ενώ η μονογαμία και η ερωτική αντιζηλία θεωρούνταν αναχρονιστικές αστικές αξίες. Παράλληλα, ο φεμινισμός ήταν στα ντουζένια του και οι γυναίκες, μαζί με άλλες καταπιεσμένες κοινωνικές ομάδες, άρχισαν να διεκδικούν σθεναρά ίση μεταχείριση και δικαιώματα.
Παντοτινό αίτημα κάθε επανάστασης παραμένει, η απελευθέρωση απ’ τις αλυσίδες μας. Αλλά τι συμβαίνει όταν το ίδιο αίτημα μεταφέρεται και στο πεδίο του έρωτα; Και γενικότερα, μπορούμε να διαχειριστούμε την ελευθερία; Γίνεται να είσαι ερωτευμένος και ταυτόχρονα επαναστάτης; «Τι δουλειά μπορεί να έχει η αγάπη σ’ αυτές τις περήφανες καρδιές;», όπως το διατύπωσε ο Καμύ. Εκείνος πίστευε ότι η εξέγερση και η αγάπη είναι οι σημαντικότερες κινητήριες δυνάμεις της ιστορίας. Την ίδια άποψη συμμερίζεται και ο συγγραφέας των ανεξέλεγκτων στοιχείων.
(Τα Ανεξέλεγκτα στοιχεία, του Στεφάν Οσμόν κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Πόλις σε μετάφραση της Αριάδνης Μοσχονά)
⇒ Αν θέλετε να ενημερώνεστε μέσω fb για όλες τις νέες αναρτήσεις, ακολουθήστε τη σελίδα μας επιλέγοντας τον σύνδεσμο: schooltime
© schooltime.gr – Αρθρογραφία •Facebook •Twitter •Google+
