Σε μια εποχή επιστημονικής ανόδου και τεχνολογικής εξύψωσης, ο άνθρωπος έχει κατορθώσει να αναπτύξει τον υλικοτεχνικό πολιτισμό με την τηλεόραση και το διαδίκτυο να πρωτοστατούν στην καθημερινή του ζωή. Ωστόσο, ο ηθικοπνευματικός πολιτισμός δεν έχει φτάσει ακόμη σε ανάλογα επίπεδα, αφού σε πρώτο πλάνο έρχεται ο κατακερματισμός αρχών και αξιών, με αποτέλεσμα την επικράτηση σύγχρονων φαινομένων κοινωνικής νοσηρότητας. Ο άνθρωπος υπό τη σκιά της κρίσης, και όχι μόνο, καλείται να «επιβιώσει» σε μια εποχή «επιβίωσης». Τα παιχνίδια όμως «επιβίωσης» είναι πανταχού παρόντα στον ελεύθερο χρόνο του ατόμου, με σημαιοφόρο το ελληνικό «Survivor». Θα ήταν εύλογο λοιπόν να ερευνήσουμε για ποιους λόγους ένα τέτοιο τηλεοπτικό πρόγραμμα προκαλεί «ολοκαύτωμα» στα ποσοστά τηλεθέασης, αλλά και στις συνέπειες με τις οποίες αγγίζει τη σημερινή κοινωνία.
Η τηλεόραση των ριάλιτι ανέκαθεν ασκούσε μια παράξενη γοητεία στο τηλεοπτικό κοινό. «Big Brother», «Παταγονία», «Survivor», είναι ορισμένα μόνο παραδείγματα εκπομπών με αντικατοπτρισμό της «πραγματικότητας» μέσα από τη γυάλινη οθόνη της τηλεόρασης. Όσον αφορά το σήμερα, τα καλοκαιρινά τοπία της Δομηνικανής Δημοκρατίας, το σπάσιμο καρύδας, τα αγωνίσματα με έπαθλο κάποιο φαγητό, αλλά και οι διαπροσωπικές σχέσεις των παικτών δείχνουν να απασχολούν αρκετά τους Έλληνες τηλεθεατές. Είναι γεγονός ότι εκτός από μια εύκολη φυγή από τη σκληρή πραγματικότητα που καλείται να αντιμετωπίσει ο σύγχρονος άνθρωπος, τα παιχνίδια επιβίωσης παρέχουν την αίσθηση προστασίας που έχει τόσο ανάγκη το άτομο της ελληνικής κοινωνίας. Όλα στον Άγιο Δομήνικο είναι προστατευμένα, κανείς δεν κινδυνεύει από κάτι σοβαρό λόγω της προσωρινής «ασιτίας», όλοι βρίσκονται υπό την επίβλεψη ιατρικού προσωπικού και είναι εντελώς απαλλαγμένοι από τα προβλήματα της καθημερινής ζωής. Ξέφρενοι ισοπεδωτικοί ρυθμοί, φόβος και ανασφάλεια δεν υπάρχουν πλέον στο λεξιλόγιο όσων συμμετέχουν ενεργά στο παιχνίδι. Δεν αγχώνονται για την εξασφάλιση των προς το ζην, αλλά έχοντας αναπτύξει τον συναγωνισμό και τον ανταγωνισμό, αγωνίζονται με πάθος για τη διεκδίκηση των επάθλων. Ωστόσο, η σημερινή πραγματικότητα προσφέρει απλόχερα στον άνθρωπο άγχος και αγωνία για το αύριο, αιτίες και αφορμές για έναν πραγματικό αγώνα επιβίωσης σε μια ρεαλιστική εποχή επιβίωσης. Επιθυμώντας λοιπόν να απαλλαγεί, έστω και προσωρινά, από τη γεμάτη απαιτήσεις καθημερινότητα, ο άνθρωπος επιλέγει να αφιερώσει λίγες, αρκετές, πολλές ώρες στην παρακολούθηση αυτού του αγώνα «πλασματικής» επιβίωσης χωρίς άγχος, μέριμνα και αγωνία για τον κόσμο, με τους παίκτες κλεισμένους σε μία γυάλα ανέγγιχτη από τη σφαίρα της ιστορίας.
Είναι κοινή παραδοχή ότι όπως το νόμισμα έχει δύο όψεις, έτσι και τα παιχνίδια επιβίωσης έχουν θετικές και αρνητικές πτυχές. Συγκεκριμένα, είναι αλήθεια πως σε πολλούς προσφέρουν ψυχική χαλάρωση και αποτελούν μια ευχάριστη αφορμή για την ενασχόλησή τους με τον αθλητισμό. Από τη στιγμή που η συντριπτική πλειοψηφία των παικτών διαθέτουν καλογυμνασμένα σώματα και έχουν αφιερώσει τη ζωή τους στον αθλητισμό, επαγγελματικά ή ερασιτεχνικά, μεγάλος αριθμός τηλεθεατών έχει γοητευθεί από το αθλητικό ιδεώδες και έχει εκφράσει την επιθυμία να το εντάξει στην καθημερινότητά του. Από την άλλη πλευρά, εάν εστιάσουμε στο κομμάτι που σχετίζεται με τον χαρακτήρα «ριάλιτι» των παιχνιδιών αυτών, σίγουρα αποτελεί πρόδρομο της πνευματικής έκπτωσης του ατόμου, το οποίο φτάνει στο σημείο να υποστηρίζει είδωλα και όχι πρότυπα. Ο φανατισμός που είναι άρρηκτα συνυφασμένος με την άνευ όρων υποστήριξη των «Διασήμων» ή των «Μαχητών», σε συνδυασμό με την αξιολόγηση των παικτών ανάλογα με τη συμπεριφορά τους ως «ο καλός», «ο κακός», «ο άσχημος», «το λαϊκό παιδί», φανερώνει μια αδικαιολόγητη προσκόλληση στο δεύτερο τμήμα του παιχνιδιού που ουδεμία σχέση έχει με το αγωνιστικό. Η ένδεια της σημερινής τηλεόρασης από προγράμματα που εγγυώνται καλλιέργεια και όξυνση του νου εντείνει το πρόβλημα, με πληθώρα παιδιών και ιδιαίτερα εφήβων να έχουν αποπροσανατολιστεί από την κατευθυντήρια γραμμή που έχουν χαράξει.
Είναι αδήριτη ανάγκη οι γονείς, το σχολείο, και γενικότερα όλοι οι φορείς αγωγής να επέμβουν για την ορθή αντιμετώπιση του συγκεκριμένου φαινομένου. Οι αρχαίοι Έλληνες μπορεί να προέβαλλαν συνεχώς το αθλητικό ιδεώδες, αλλά πάντα υποστήριζαν τη μεσότητα, την οποία εγκαινίασε ο Αριστοτέλης. «Μέτρον άριστον» λοιπόν σε όλες ανεξαιρέτως τις πτυχές του ανθρωπίνου βίου. Οπότε, μετά από τρεις επαναστάσεις, αυτής του αρότρου, της βιομηχανίας και της τηλεόρασης, θα ήταν ενδιαφέρον να γίνει μια τέταρτη μορφή επανάστασης. Αυτή της ανακάλυψης του σημαντικότερου πόρου στη γη: του εαυτού μας.
Παρή Στεφανή
⇒ Αν θέλετε να ενημερώνεστε μέσω fb για όλες τις νέες αναρτήσεις, ακολουθήστε τη σελίδα μας επιλέγοντας τον σύνδεσμο: schooltime
© schooltime.gr – Άρθρα αναγνωστών •Facebook •Twitter •Google+
