Τα είδη της Βασιλείας
Πρώτο είδος : το πρώτο είδος βασιλείας αναφέρεται στους ηρωικούς χρόνους (π.χ. Όμηρος). Ο βασιλιάς εκείνη την περίοδο είχε την πλήρη συγκατάθεση του λαού και διατελούσε ταυτόχρονα στρατηγός, δικαστής και αρχιερέας[1], δηλαδή κατά κάποιο τρόπο και οι τρείς εξουσίες ενώνονταν πάνω του, ενώ κατείχε και την ιερότητα του αρχιερέα.
Δεύτερο είδος : το δεύτερο είδος βασιλείας είναι η κατά τα λεγόμενα βαρβαρική[2]. Η βαρβαρική βασιλεία χαρακτηρίζεται από δεσποτικότητα, δηλαδή θα λέγαμε από μία εξουσιαστική ασυδοσία. Οι βάρβαροι είναι «φύσει»[3] δουλοπρεπείς και το συγκεκριμένο πολίτευμα τείνει να γίνεται ολοένα και πιο σκληρό καταλήγοντας εν τέλει να γίνεται καθαρά τυραννικό. Το πολίτευμα της βαρβαρικής βασιλείας είναι κληρονομικό, δηλαδή ο υιός ή ο πιο κοντινός συγγενής (αρσενικός) του βασιλιά παραλαμβάνει την εξουσία από τον προκάτοχό της.
Τρίτο είδος : Τρίτο είδος βασιλείας είναι αυτό που αναφέρεται ως Αισυμνητεία[4], η οποία όπως αναφέρει ο Αριστοτέλης ισοδυναμεί με αιρετή τυραννίδα. Οι συνθήκες κατά τις οποίες εμφανίζεται αυτό το είδος βασιλείας δεν αναφέρονται αλλά πιθανότατα είναι πολύ συγκεκριμένες.
Τέταρτο είδος : Το τέταρτο είδος βασιλείας είναι αυτό της Λακωνικής βασιλείας[5]. Το λακωνικό πρότυπο διαχείρισης της εξουσίας στα πλαίσια της βασιλείας μπορεί να χαρακτηριστεί ως κληρονομική ισόβια στρατηγία.
Πέμπτο είδος : Το πέμπτο είδος δεν περιγράφεται ιδιαίτερα από τον φιλόσοφο αφού σε αυτό το είδος βασιλείας όλα τα δημόσια πράγματα και ίσως και τα ιδιωτικά, τα εξουσιάζει μόνο ένας άνθρωπος[6].
Τα είδη της ολιγαρχίας
Πρώτο είδος : στο πρώτο είδος του πολιτεύματος της ολιγαρχίας τα αξιώματα αναλαμβάνονται με βασικό κριτήριο τα μεγάλα εισοδήματα. Το κριτήριο αυτό (δηλαδή τα μεγάλα εισοδήματα) έχει ως αποτέλεσμα οι άποροι της πόλης να μην μετέχουν στην άσκηση εξουσίας αν και είναι πολύ περισσότεροι σε σχέση με αυτούς που έχουν την δυνατότητα να μετέχουν. Παρόλα αυτά το συγκεκριμένο πολίτευμα δεν περιορίζει κάποιον να συμμετέχει στα κοινά και στην άσκηση εξουσίας στο μέλλον εφόσον αποκτήσει περιουσία.
Δεύτερο είδος : στο δεύτερο είδος ολιγαρχίας τα δημόσια αξιώματα τα κατέχουν όσοι έχουν μεγάλα εισοδήματα και αυτοί στην συνέχεια εκλέγουν όσους θεωρούν ότι χρειάζονται. Όπως αναφέρει ο Αριστοτέλης όταν αυτοί εκλέγουν με βασικό κριτήριό τους το ίδιο εισόδημα τότε το πολίτευμα αυτό τείνει να γίνει αριστοκρατικό, όταν όμως αυτοί που κατέχουν τα μεγάλα εισοδήματα εκλέγουν με βασικό κριτήριό τους μία συγκεκριμένη ειδική κατηγορία τότε το πολίτευμα τείνει να γίνει «ολιγαρχικό».
Τρίτο είδος : το τρίτο είδος του ολιγαρχικού πολιτεύματος είναι αυτό στο οποίο τα πολιτικά προνόμια και η άσκηση της εξουσίας είναι κληρονομικά και μεταβιβάζονται διαχρονικά από πατέρα σε γιο[7].
Τέταρτο είδος : στο τέταρτο και τελευταίο είδος ολιγαρχίας που διακρίνει ο φιλόσοφος υφίσταται η κληρονομική διαδοχή της πολιτικής εξουσίας αλλά ο άρχοντας τίθεται υπέρ του νόμου. Το είδος αυτό της ολιγαρχίας αποκαλείται δυναστεία[8].
Μέρκατας Γιώργος*
Φιλόλογος, ΜSC Συστηματικής Φιλοσοφίας
© schooltime.gr – Ροή ειδήσεων •Facebook •Twitter •Google+
………………………………………………………..
[1] Πολιτικά, Γ, 1285b, 21-23.
[2] Πολιτικά, Γ, 1285b, 23-25.
[3] Ο όρος «φύσει» δηλώνει μία εγγενής φυσική τάση. Μία ιδιότητα που ελλοχεύει σε ένα ον από τη φύση του. Ο όρος «φύσει» προέρχεται από το ουσιαστικό φύσις<φύω-φύομαι (φυτρώνω, βλασταίνω) και σημαίνει ,τουλάχιστον ως προς την φιλοσοφική σκοπιά του πράγματος, το ποιόν, τον βαθύτερο και ιδιαίτερο χαρακτήρα ενός ανθρώπου ή ενός πράγματος, τις εσωτερικές δηλαδή τάσεις του.
[4] Πολιτικά, Γ, 1285a, 30,31.
[5] Πολιτικά, Γ, 1285b, 26-28.
[6] Πολιτικά, Γ, 1285b, 29-31.
[7] Πολιτικά, Δ, 1292b, 5,6.
[8] Πολιτικά, Δ, 1292b, 6-10.
