Το μάθημα των λατινικών αποτελεί μία καλή ευκαιρία, για να καλύψετε μονάδες που τυχόν έχετε χάσει από τα προηγούμενα μαθήματα. Ως εξέταση δεν παύει να έχει το  βαθμό δυσκολίας της, έχει όμως συγκεκριμένη ύλη και με μία καλή προετοιμασία, μπορείτε να επιτύχετε υψηλή βαθμολογία.

Τι πρέπει να προσέξετε στην τελική επανάληψη 

1.Μάθετε καλά όλες τις μεταφράσεις. Μ’ αυτό τον τρόπο εξασφαλίζετε σίγουρες μονάδες.

Προσοχή: μην «παπαγαλίζετε» τις μεταφράσεις. Στις εξετάσεις δίνουν συρραφή κειμένων.

2.Μάθετε καλά το λεξιλόγιο των κειμένων. Έτσι, θα μπορέσετε  να μεταφράσετε το κείμενο και να απαντήσετε σωστά στις ασκήσεις γραμματικής και συντακτικού.

3.Μάθετε καλά το συντακτικό των κειμένων. Η γνώση του συντακτικού αποτελεί επίσης σίγουρη απόκτηση μονάδων στις εξετάσεις, μια και στα λατινικά δε σας δίδεται άγνωστο κείμενο.

4.Καλύπτετε καλά όλη την εξεταστέα ύλη της γραμματικής. Δείξτε ιδιαίτερη προσοχή στα παρακάτω σημεία:

–  Ρήματα ενεργητικής και μέσης (ή παθητικής) φωνής. (Πολύ καλά μαθαίνετε: την υποτακτική, την προστακτική, τα απαρέμφατα, τις μετοχές, το γερούνδιο, το γερουνδιακό, τα 15 ρήματα της γ΄ συζυγίας, τα αποθετικά, ημιαποθετικά και ανώμαλα ρήματα. Ιδιαίτερη προσοχή δώστε στα ρήματα capio, possum, eo, volo, nolo, malo, fero, fio )

–  Παραθετικά

–  Αντωνυμίες

–  Επίθετα – ουσιαστικά

Τι πρέπει να προσέξετε την ώρα της εξέτασης

Η αλήθεια είναι ότι στα λατινικά δεν έχετε την ίδια πίεση χρόνου που έχετε στην νεοελληνική γλώσσα, τα αρχαία ελληνικά και την ιστορία. Το τρίωρο είναι υπεραρκετό, για να απαντήσετε σωστά σε όλα τα ερωτήματα και να ελέγξετε καλά τις απαντήσεις σας. Καλό είναι να έχετε υπόψη σας τα εξής:

5.Γνωριμία με τα θέματα: μόλις πάρετε τα θέματα στα χέρια σας, ρίξτε μια γρήγορη ματιά σε όλες τις ερωτήσεις, για να δείτε τον αριθμό των θεμάτων, το βαθμό δυσκολίας, τις μονάδες και το χρόνο που πρέπει να αφιερώσετε σε κάθε θέμα.

6.Θέμα Α. Μετάφραση (Μονάδες 40):συνήθως δίνονται δύο-τρία αποσπάσματα (συρραφή κειμένων) από τα κείμενα που έχετε στην εξεταστέα ύλη. Αρχίστε να μεταφράζετε τα κείμενα προσέχοντας να μην παραλείψετε κάποια λέξη ή φράση του κειμένου.

Προσοχή: Μη μεταφράζετε περισσότερο κείμενο ή φράσεις που υπάρχουν στο κείμενο, αλλά έχουν αφαιρεθεί στο χωρίο που δίνεται προς εξέταση, γιατί θα χάσετε μονάδες. Πρέπει να μεταφράσετε μόνο τις προτάσεις των χωρίων που σας δίνονται για μετάφραση.

7.Θέματα Β. Γραμματική (Μονάδες 30):στο δεύτερο μέρος της εξέτασης θα κληθείτε να απαντήσετε σε ερωτήσεις της λατινικής γραμματικής. Οι ερωτήσεις καλύπτουν όλο το φάσμα των θεμάτων (ουσιαστικά, επίθετα, αντωνυμίες, παραθετικά, αριθμητικά, ρηματικοί τύποι).

– Το πρώτο υποερώτημα (Β1): καλύπτει ασκήσεις από το ονοματικό μέρος της γραμματικής (ουσιαστικά, επίθετα, παραθετικά, αντωνυμίες, αριθμητικά) και ζητά να γράψετε τύπους για κάθε μία λέξη που σας δίνεται. Μπορεί να ζητηθεί να γράψετε μεμονωμένους τύπους (π.χ. ένα όνομα σε κάποια πτώση) ή συνεκφορές  (ένα επίθετο ή αντωνυμία και ένα ουσιαστικό σε κάποια πτώση). Εδώ, οφείλετε να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί. Διαβάζετε πολύ προσεκτικά το κάθε ζητούμενο και στη συνέχεια δίνετε την απάντηση. Πολλές φορές τα παιδιά από βιασύνη ή ενθουσιασμό, που γνωρίζουν τα θέματα, γράφουν σωστά την πτώση, κάνουν όμως λάθος στον αριθμό (π.χ. αντί να γράψουν τη δοτική πληθυντικού που ζητείται, γράφουν σωστά τη δοτική ενικού, η απάντηση όμως είναι λανθασμένη, γιατί αυτό δεν είναι το ζητούμενο)

– Το δεύτερο υποερώτημα (Β2): καλύπτει όλο το ρηματικό μέρος (ομαλά ρήματα ενεργητικής, μέσης (ή παθητικής) φωνής, αποθετικά και ημιαποθετικά ρήματα, τα δεκαπέντε ρήματα της γ΄ συζυγίας, ανώμαλα, ελλειπτικά και απρόσωπα ρήματα. Και εδώ πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί στην απόδοση του σωστού προσώπου, αριθμού, φωνής και συζυγίας. Πολλοί μαθητές, απαντούν σωστά έναν ρηματικό τύπο, αυτός όμως είναι σε λάθος πρόσωπο,  π.χ. γράφουν το β΄ ενικό, αντί το γ΄ ενικό ή γράφουν τον ίδιο τύπο, στον άλλο όμως αριθμό.

Μεγάλη προσοχή θα πρέπει να δώσετε:

–  στους πέντε ονοματικούς τύπους των ρημάτων: απαρέμφατο, μετοχή, σουπίνο, γερούνδιο και γερουνδιακό.

– στους τύπους που σχηματίζουν τα αποθετικά ρήματα από την ενεργητική φωνή: υποτακτική και απαρέμφατο μέλλοντα (δε σχηματίζουν το παθητικό), γερούνδιο, σουπίνο, μετοχή ενεστώτα και μέλλοντα.

8.Θέματα Γ. Συντακτικό (Μονάδες 30): εδώ θα κληθείτε να απαντήσετε σε ερωτήσεις συντακτικού. Θα πρέπει να προσέξετε τα εξής.

Ζητούνται:

– πλήρης συντακτική αναγνώριση λέξεων των κειμένων. Προσοχή: δε χαρακτηρίζετε μόνο συντακτικώς τη λέξη, αλλά αναφέρετε και τη συντακτική λειτουργία της μέσα στην πρόταση, ποια δηλαδή λέξη προσδιορίζει.

– πλήρης συντακτική αναγνώριση προτάσεων: εδώ δεν πρέπει να χαρακτηρίσετε μόνο την πρόταση, αλλά να γράψετε αναλυτικά τον τρόπο εισαγωγής, εκφοράς και συντακτικής λειτουργίας της μέσα στο κείμενο.

 ασκήσεις μετασχηματισμού: εδώ πρέπει να προσέξετε τα παρακάτω συντακτικά φαινόμενα:

-μετατροπή υποθετικού λόγου από ένα είδος σε άλλο

-ανάλυση μετοχών

-σύμπτυξη προτάσεων σε μετοχή

-μετατροπή ενεργητικής φωνής σε παθητική και αντίστροφα

-εκφορά απαγόρευσης

-τρόπους εκφοράς του σκοπού

-διατύπωση β΄ όρου σύγκρισης με άλλο τρόπο

-χρήση του post

-χαρακτηρισμός πλάγιων πτώσεων

Σε όλα τα παραπάνω προτεινόμενα θέματα, οφείλετε να είστε πολύ προσεκτικοί στη μεταφορά του κάθε ζητούμενου προς τη λατινική γλώσσα. Διαβάστε το ερώτημα, μεταφράστε πρώτα στα ελληνικά τη φράση που σας ζητείται να μετατρέψετε, σκεφτείτε πώς θα γινόταν η μετατροπή στα ελληνικά και στη συνέχεια μεταφράστε την απάντηση από τα ελληνικά στα λατινικά. Αφού γράψετε την απάντηση, ελέγξτε, αν αυτό που γράψατε ευσταθεί στα λατινικά.

Στο τέλος της εξέτασης 

9.Στο τέλος της εξέτασης, μη βιαστείτε να παραδώσετε το γραπτό σας. Αξιοποιείστε όλο το χρόνο που σας απομένει, για να κάνετε έναν τελικό έλεγχο. Ελέγξτε προσεκτικά τη μετάφραση, μήπως παραλείψατε κάποια λέξη ή φράση. Στη γραμματική, ελέγξτε την κάθε λέξη χωριστά, αν αποδόθηκε στην πτώση, τον αριθμό, το γένος, το πρόσωπο, το χρόνο, τη φωνή, που ζητήθηκε. Στο συντακτικό, ελέγξτε τόσο τη συντακτική αναγνώριση, αν είναι πλήρης, όσο και τις ασκήσεις μετασχηματισμού, αν έχουν γίνει σωστά (αν αυτό που γράψατε στα λατινικά ως φράση ή πρόταση, μπορεί να μεταφραστεί στα ελληνικά, αν ευσταθεί συντακτικώς).

10.Προσέξτε το γραφικό σας χαρακτήρα και τα επιπόλαια λάθη.Πολλές φορές, ενώ δίνεται σωστά η λέξη στις ερωτήσεις, οι μαθητές τη μεταφέρουν λανθασμένα στην απάντηση [(π.χ. γράφουν την ίδια λέξη όχι με διπλό γράμμα, αλλά με μονό  -cc- > -c-,  acipio αντί accipio ή αλλάζουν τη λέξη amandus > amantus, προσθέτουν σύμφωνα, relinqui αντί reliqui ή mallim αντί malim (επηρεασμένοι από το  mallem)].

11.Τέλος, προσέξτε την επιμέλεια του γραπτού. Γράψτε τις απαντήσεις τη μία κάτω από την άλλη με σωστή αρίθμηση και απόσταση μεταξύ τους, ώστε να γίνονται  κατανοητές από το βαθμολογητή. Η εικόνα ενός επιμελημένου γραπτού, πέρα από το γεγονός ότι είναι ενδεικτική της πνευματικής συγκρότησης του μαθητή, προδιαθέτει τον βαθμολογητή να δώσει μία υψηλή βαθμολογία!

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ! 

Χρήστος Χαρακόπουλος*
Φιλόλογος

Πλήρες εκπαιδευτικό υλικό για τα Λατινικά του Λυκείου

• Λατινικά Λυκείου • Διαγωνίσματα Λατινικών

♦ Αν θέλετε να ενημερώνεστε μέσω facebook για όλες τις νέες δημοσιεύσεις, ακολουθήστε τη σελίδα μας επιλέγοντας τον σύνδεσμο: schooltime

Δείτε ακόμα: