«Αρχαία ελληνικά Γ’ Λυκείου: Ασκήσεις συντακτικού Πανελλαδικών Εξετάσεων 1983 – 2016»

«Αρχαία ελληνικά Γ’ Λυκείου: Ασκήσεις συντακτικού Πανελλαδικών Εξετάσεων 1983 – 2016»

Μετοχές:

«κτησάμενος»: Να αναγνωριστεί το είδος της μετοχής, να αναλυθεί σε δευτερεύουσα πρόταση και να αιτιολογηθεί η εκφορά της πρότασης που σχηματίζεται . [Ἱκανόν μοι δοκεῖς, ἔφην ἐγώ, τεκμήριον λέγειν, ὅτι οὐχ αὕτη ἐστὶν ἡ τῶν λογοποιῶν τέχνη, ἣν ἂν κτησάμενός τις εὐδαίμων εἴη.] (Ημερησίων 2016)
Να αναλύσετε τις μετοχές ἔχων [οὔτε γὰρ ἂν ἐπιπλεύσειέ τις ὡς χρὴ ἐς ἐμβολὴν μὴ ἔχων τὴν πρόσοψιν τῶν πολεμίων ἐκ πολλοῦ]και πλεουσῶν[διέκπλοι τε οὐκ εἰσὶν οὐδ’ ἀναστροφαί, ἅπερ νεῶν ἄμεινον πλεουσῶν ἔργα ἐστίν], στην αντίστοιχη για την καθεμία δευτερεύουσα πρόταση (2015)
Στο απόσπασμα «τῶν δικῶν ἃς ἐξ ἀρχῆς ἔλαχον» να μετατρέψετε τη δευτερεύουσα πρόταση σε μετοχή (Επαναληπτικές 2014)
«ἵν’ ὦσι μάρτυρες [διότι πέμψαντος ἐμοῦ πρέσβεις ἀπὸ τῆς συμμαχίας πάσης, ἵν’ ὦσι μάρτυρες, καὶ βουλομένου ποιήσασθαι πρὸς ὑμᾶς δικαίας ὁμολογίας ὑπὲρ τῶν Ἑλλήνων, οὐδὲ τοὺς περὶ τούτων λόγους ἐδέξασθε παρὰ τῶν πρεσβευόντων]»: να αντικαταστήσετε τη δευτερεύουσα πρόταση με την αντίστοιχη μετοχή και στη φράση «με φαυλότατον ὄντα» [ἢ φανερῶς ἐξελέγξαι με φαυλότατον ὄντα τῶν ἁπάντων] να αναλύσετε τη μετοχή σε δευτερεύουσα πρόταση, κάνοντας τις αναγκαίες μετατροπές στους όρους της φράσης (Επαναληπτικές 2013)
«Ἐγὼ τοίνυν σου τότε ταῦτα λέγοντος ὑπέλαβον»: Να αναπτυχθεί η μετοχή στην αντίστοιχη δευτερεύουσα πρόταση (1999)
Ληφθέντων, αἰσθόμενος, ὤν, τοῦ προδιδόντος: Να αναγνωριστούν συντακτικώς οι μετοχές και να αναπτυχθούν στις αντίστοιχες (ισοδύναμες) δευτερεύουσες προτάσεις (1997) [Φρυνίχου γὰρ ἀποσφαγέντος νύκτωρ παρὰ τὴν κρήνην τὴν ἐν τοῖς οἰσύοις ὑπὸ Ἀπολλοδώρου καὶ Θρασυβούλου, καὶ τούτων ληφθέντων καὶ εἰς τὸ δεσμωτήριον ἀποτεθέντων ὑπὸ τῶν τοῦ Φρυνίχου φίλων, αἰσθόμενος ὁ δῆμος τὸ γεγονὸς τους τε εἰρχθέντας ἐξήγαγε, καὶ βασάνων γενομένων τὸ πράγμα ἀνέκρινε, καὶ ζητῶν εὗρε τὸν μὲν Φρύνιχον προδιδόντα τὴν πόλιν, τοὺς δ’ ἀποκτείναντας αὐτὸν ἀδίκως εἰρχθέντας· καὶ ψηφίζεται ὁ δῆμος, Κριτίου εἰπόντος, τὸν μὲν νεκρόν κρίνειν προδοσίας, κἂν δόξῃ προδότης ὢν ἐν τῇ χώρα τεθάφθαι, τά γε ὀστᾶ αὐτοῦ ἀνορύξαι καὶ ἐξορίσαι ἔξω τῆς Ἀττικῆς, ὅπως ἂν μὴ κέηται ἐν τῇ χώρᾳ μηδὲ τὰ ὀστά τοῦ τὴν χώραν καὶ τὴν πόλιν προδιδόντος.]
Ἐλθὼν δὲ εἰς Πελοπόννησον εἰς Ὀλυμπίαν, Δίωνα καταλαβὼν θεωροῦντα, ἤγγελλον τὰ γεγονότα: Να αναγνωρισθούν συντακτικώς οι μετοχές της ημιπεριόδου και η μετοχή: τὰ γεγονότα να αναπτυχθεί στην αντίστοιχη (ισοδύναμη) δευτερεύουσα πρόταση (1996)
Ἀκούσας δ’ ἐγὼ τοὺς μὲν φίλους παρακαλεῖν αὐτὸν ἐκέλευον: Να γίνει πλήρης συντακτική ανάλυση και η μετοχή ἀκούσας να αναπτυχθεί στην αντίστοιχη (ισοδύναμη) δευτερεύουσα πρόταση (1996)

Δευτερεύουσες προτάσεις:

«ὅτι. . . τέχνη» [Ἱκανόν μοι δοκεῖς, ἔφην ἐγώ, τεκμήριον λέγειν, ὅτι οὐχ αὕτη ἐστὶν ἡ τῶν λογοποιῶν τέχνη], «ὅταν. . . αὐτοῖς» [καὶ γάρ μοι οἵ τε ἄνδρες αὐτοὶ οἱ λογοποιοί, ὅταν συγγένωμαι αὐτοῖς, ὑπέρσοφοι, ὦ Κλεινία, δοκοῦσιν εἶναι]. Να αναγνωριστεί το είδος των προτάσεων και να αιτιολογηθεί η εκφορά τους (Εσπερινών 2016)
«ᾧπερ . . . ἀγάλλεσθε» [Τῆς τε πόλεως ὑμᾶς εἰκὸς τῷ τιμωμένῳ ἀπὸ τοῦ ἄρχειν, ᾧπερ ἅπαντες ἀγάλλεσθε, βοηθεῖν] «ἣν . . . εἶναι» [ὡς τυραννίδα γὰρ ἤδη ἔχετε αὐτήν, ἣν λαβεῖν μὲν ἄδικον δοκεῖ εἶναι, ἀφεῖναι δὲ ἐπικίνδυνον]. Να αναγνωρίσετε το είδος των προτάσεων και να γράψετε τον συντακτικό τους ρόλο (Επαναληπτικές 2016)
«[ἐπεμελήθη δ’] ὅπως οἱ στρατιῶται τοὺς πόνους δυνήσοιν το ὑποφέρειν»: Να αναγνωρίσετε τη δευτερεύουσα πρόταση ως προς το είδος της, την εκφορά της και τον συντακτικό της ρόλο (2015)
«[ἐπίστασθε δέ, ὦ ἄνδρες δικασταί] ὅτι παράδειγμα τοῖς ἄλλοις ἔσται μὴ τολμᾶν εἰς ὑμᾶς ἐξαμαρτάνειν»: Να αναγνωρίσετε τη δευτερεύουσα πρόταση ως προς το είδος της, την εκφορά της και τον συντακτικό της ρόλο (Ομογενών 2015)
«[Οἶμαι γὰρ ὑμᾶς οὐκ ἀγνοεῖν] ὅτι πολλαὶ πράξεις ἤδη τοιαῦται γεγόνασιν»: Να χαρακτηρίσετε την παραπάνω πρόταση, να δικαιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής και εκφοράς της και να δηλώσετε τη συντακτική της λειτουργία (Εσπερινών 2014)
«τοσοῦτον δὲ καὶ τῷ σώματι καὶ τῇ γνώμῃ τῶν ἄλλων διήνεγκεν ὥστε μὴ μόνον Σαλαμῖνος ἀλλὰ καὶ τῆς Ἀσίας ἁπάσης ἄξιος εἶναι τυραννεῖν»: Να αναγνωρίσετε τη δευτερεύουσα πρόταση ως προς το είδος της, την εκφορά της και το συντακτικό της ρόλο (Ομογενών 2014)
«[ἐβόων] ὡς ἐπὶ δήμου καταλύσει τὰ τε μυστικὰ καὶ ἡ τῶν Ἑρμῶν περικοπὴ γένοιτο»: να χαρακτηρίσετε την παραπάνω πρόταση, να δικαιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής και εκφοράς της και να δηλώσετε τη συντακτική της λειτουργία (Εσπερινών 2013)
«[εἶπε τῷ ὑπακούσαντι εἰσαγγεῖλαι] ὅστις τε εἴη», «[τε παρεῖναι ἔφη πάντα τὰ ἐπιτήδεια] ὥστε δειπνεῖν τἀλλότρια»: Οι παραπάνω προτάσεις να χαρακτηρισθούν ως προς το είδος τους (Εσπερινών 2011)
Να γράψετε τις προτάσεις στις οποίες ανήκουν τα παρακάτω ρήματα και να τις αναγνωρίσετε ως προς το είδος τους: διηγησάμην [Ἐγὼ δὲ καὶ Θρασύλοχος τοσαύτην φιλίαν παρὰ τῶν πατέρων παραλαβόντες, ὅσην ὀλίγῳ πρότερον διηγησάμην] , ἦμεν [ἕως μὲν γὰρ παῖδες ἦμεν, περὶ πλείονος ἡμᾶς αὐτοὺς ἡγούμεθα ἢ τοὺς ἀδελφούς] (Εσπερινών 2010)
Να γράψετε τις προτάσεις στις οποίες ανήκουν τα παρακάτω ρήματα και να τις αναγνωρίσετε ως προς το είδος τους: ἡγοῦνται [Ὁρῶ γὰρ πολλοὺς μὲν ἰδιώτας, οἳ πάνυ πολλὰ ἔχοντες χρήματα οὓτω πένεσθαι ἡγοῦνται], ποιοῦσι [αἰσθάνομαι δὲ καὶ τυράννους τινάς, οἳ οὓτω πεινῶσι χρημάτων ὥστε ποιοῦσι πολὺ δεινότερα τῶν ἀπορωτάτων] (Εσπερινών 2009)
«Ἐκεῖνο δὲ οὐ φανερόν, ἔφη, ὅτι διὰ μὲν τὸ εἰδέναι ἑαυτοὺς πλεῖστα ἀγαθὰ πάσχουσιν ἄνθρωποι, διὰ δὲ τὸ ἐψεῦσθαι ἑαυτῶν πλεῖστα κακά», «καὶ ἃ μὲν ἐπίστανται πράττοντες πορίζονταί τε ὧν δέονται καὶ εὖ πράττουσιν, ὧν δὲ μὴ ἐπίστανται ἀπεχόμενοι ἀναμάρτητοι γίγνονται καὶ διαφεύγουσι τὸ κακῶς πράττειν»: να αναγνωρίσετε το είδος και τον συντακτικό ρόλο των προτάσεων (Επαναληπτικές 2009)
ἐδυνήθην, εἴρηκα [ἐπίσταμαι δ’ ὅτι οἱ μὲν ἄλλοι τῶν ἀκροωμένων θαυμάζουσιν, ὅπως ποθ’ οὕτως ἀκριβῶς ἐδυνήθην ἐξευρεῖν τὰ τούτων ἁμαρτήματα, οὗτος δέ μου καταγελᾷ, ὅτι οὐδὲ πολλοστὸν μέρος εἴρηκα τῶν τούτοις ὑπαρχόντων κακῶν]: Να γράψετε τις προτάσεις στις οποίες ανήκουν τα παραπάνω ρήματα και να τις αναγνωρίσετε πλήρως συντακτικά (είδος, εισαγωγή, εκφορά, λειτουργία) (Ημερησίων 2008)
Να γράψετε τις προτάσεις στις οποίες ανήκουν τα παρακάτω ρήματα και να τις αναγνωρίσετε ως προς το είδος τους: δεῖ [ὑπέδειξε τοῖς ἐπιγιγνομένοις, μεθ’ ὧν χρὴ καὶ πρὸς οὓς δεῖ τοὺς πολέμους ἐκφέρειν], εἶχε [Ποιησάμενος γὰρ στρατείαν ἐπὶ Τροίαν, ἥπερ εἶχε τότε μεγίστην δύναμιν τῶν περὶ τὴν Ἀσίαν, τοσοῦτον διήνεγκε τῇ στρατηγίᾳ τῶν πρὸς τὴν αὐτὴν ταύτην ὕστερον πολεμησάντων] (Εσπερινών 2008)
ἐξέσται [Ἀλλὰ μήν, ὦ ἄνδρες δικασταί, τοῦτό γε δεινὸν δήπου, εἰ πρὸς τὰ συγκεχωρημέν’ ὑπ’ αὐτῶν τούτων ἐξέσται νῦν ἀντιλέγειν, καὶ μηδὲν σημεῖον ὑμῖν ἔσται], ἀντιδικῶσιν [ἀλλὰ παραχρῆμ’ ἀμφισβητεῖν εἰώθαμεν, μὴ ποιήσαντες δὲ ταῦτα, ἂν ὕστερον ἀντιδικῶσιν, πονηροὶ καὶ συκοφάνται δοκοῦσιν εἶναι]: να γράψετε τις προτάσεις στις οποίες ανήκουν τα παραπάνω ρήματα και να τις αναγνωρίσετε ως προς το είδος τους (Επαναληπτικές 2007)
ὁρᾷ [Νῦν δὲ τις οὐκ ἂνἀθυμήσειεν, ὅταν ὁρᾷ τοὺς μὲν περὶ τὰ Τρωϊκὰ καὶ τοὺς ἐπέκεινα γενομένους ὑμνουμένους καὶ τραγῳδουμένους]: Να γράψετε την πρόταση στην οποία ανήκει το παραπάνω ρήμα, να την αναγνωρίσετε ως προς το είδος της και να δικαιολογήσετε την έγκλιση εκφοράς της (Εσπερινών 2006)
εἰσι [Ἐπίστασθε δέ, ὦ ἄνδρες, ὅτι αἱ ἀνάγκαι αὗται ἰσχυρόταται καὶ μέγισταί εἰσι τῶν ἐν ἀνθρώποις], μέλλωσιν [ἐξείη δὲ τοὺς δούλους ἑτέραις ἀνάγκαις, ὑφ’ ὧν καί ἢν μέλλωσιν ἀποθανεῖσθαι κατειπόντες, ὅμως ἀναγκάζονται τἀληθῆ λέγειν]: να γράψετε τις προτάσεις στις οποίες ανήκουν τα παραπάνω ρήματα και να τις αναγνωρίσετε ως προς το είδος τους (Επαναληπτικές 2005)
Να εντοπίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις του αδίδακτου κειµένου και να τις αναγνωρίσετε ως προς το είδος τους [Εὖ δ’ ἴστε, ὦ Ἀθηναῖοι, ὅτι πλεῖστον διαφέρει φήµη καὶ συκοφαντία. Φήµη µὲν γὰρ οὐ κοινωνεῖ διαβολῇ, διαβολὴ δὲ ἀδελφόν ἐστι καὶ συκοφαντία. ∆ιοριῶ δ’ αὐτῶν ἑκάτερον σαφῶς. Φήµη µέν ἐστιν, ὅταν τὸ πλῆθος τῶν πολιτῶν αὐτόµατον ἐκ µηδεµιᾶς προφάσεως λέγῃ τινὰ ὡς γεγενηµένην πρᾶξιν· συκοφαντία δ’ ἐστίν, ὅταν πρὸς τοὺς πολλοὺς εἷς ἀνὴρ αἰτίαν ἐµβαλὼν ἔν τε ταῖς ἐκκλησίαις ἁπάσαις πρός τε τὴν βουλὴν διαβάλλῃ τινά. Καὶ τῇ µὲν φήµῃ δηµοσίᾳ θύοµεν ὡς θεῷ, τῶν δὲ συκοφαντῶν ὡς κακούργων δηµοσίᾳ προβολὰς ποιούµεθα. Μὴ οὖν σύναγε εἰς ταὐτὸν τὰ κάλλιστα τοῖς αἰσχίστοις. ] (Εσπερινών 2004)
“Ἐγὼ γὰρ οἶδ’ ὅτι πολλοὶ πολλὰ κἀγάθ’ ὑµᾶς εἰσιν εἰργασµένοι“: Να γράψετε τη δευτερεύουσα πρόταση του χωρίου αυτού, να δηλώσετε το είδος της και να προσδιορίσετε το συντακτικό της ρόλο . Να µεταφέρετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ (Ημερησίων 2002)
Να χαρακτηρίσετε συντακτικά την πρόταση: “ὃν οἱ πλέοντες εἰς τὸν Πόντον ἅπαντες ἴσασιν οὕτως οἰκείως πρὸς Σάτυρον διακείµενον” (Εσπερινών 2002)
Να αντιγράψετε στο τετράδιό σας τις δευτερεύουσες προτάσεις του αποσπάσματος “Ἐμοὶ δὲ μέγεθος μὲν ὁ ἀὴρ ὅλος, ὅσον μου καταλαμβάνει τὸ πτερόν, κάλλος δὲ αἱ τῶν λειμώνων κόμαι· αἱ μὲν γάρ εἰσιν ὥσπερ ἐσθῆτες, ἃς ὅταν θέλω παῦσαι τὴν πτῆσιν ἐνδύομαι” και να τις αναγνωρίσετε. (Επαναληπτικές Β’ Λυκείου 2002)
“ὅτι ἡ μὲν συμμαχία … μεταλλαγὴ εἴη“: Να αναγνωρίσετε συντακτικά την πρόταση (είδος, εισαγωγή, εκφορά, συντακτικός ρόλος). (Επαναληπτικές Β’ Λυκείου, Ιουλίου 2001)
«ἐπειδὴ δὲ ὀλίγον ὕστερον ἔλεγες ὅτι ὁ ῥήτωρ τῇ ῥητορικῇ κἂν ἀδίκως χρῷτο, οὕτω θαυμάσας καὶ ἡγησάμενος οὐ συνᾴδειν τὰ λεγόμενα ἐκείνους εἶπον τοὺς λόγους, ὅτι εἰ μὲν κέρδος ἡγοῖο εἶναι τὸ ἐλέγχεσθαι ὥσπερ ἐγώ, ἄξιον εἴη διαλέγεσθαι, εἰδὲμή, ἐᾶνχαίρειν»: Να εντοπισθούν οι ειδικές προτάσεις, να δηλωθεί η συντακτική τους θέση και να δικαιολογηθεί ο τρόπος εισαγωγής και εκφοράς τους (1999)
«Ἀκούων οὖν ὁ Θηβαῖος, ἠπόρει τε ὅ τι χρήσαιτο τῷ πράγματι καὶ ἀφίησι πάντας τοὺς ἄνδρας. Καὶ τῇ ὑστεραίᾳ συγκαλέσας τῶν Ἀρκάδων ὁπόσοι γε δὴ συνελθεῖν ἠθέλησαν, ἀπελογεῖτο ὡς ἐξαπατηθείη. Ἀκοῦσαι γὰρ ἔφη ὡς Λακεδαιμόνιοί τε εἶεν σὺν τοῖς ὅπλοις ἐπὶ τοῖς ὁρίοις προδιδόναι τὲ μέλλοιεν αὐτοῖς τὴν Τεγέαν τῶν Ἀρκάδων τινές»: να βρεθούν οι δευτερεύουσες προτάσεις του τμήματος αυτού, να αναγνωριστεί το είδος τους και να δικαιολογηθεί ο τρόπος εισαγωγής και εκφοράς. Ποια η συντακτική θέση της κάθε πρότασης; (1994)
«ὅμως δὲ δεῖ ἐκ τῶν παρόντων ἄνδρας ἀγαθοὺς τελέθειν καὶ μὴ ὑφίεσθαι, ἀλλὰ πειρᾶσθαι, ὅπως, ἢν μὲν δυνώμεθα, καλῶς νικῶντες σῳζώμεθα»: Να αναγνωριστούν οι προτάσεις της ημιπεριόδου. Να χαρακτηριστεί ο υποθετικός λόγος και να μετατραπεί σε υποθετικό λόγο που να δηλώνει την απλή σκέψη. (1991)
Τούτου δὲ τοῦ πολέμου μῆκός τε μέγα προύβη, παθήματά τε ξυνηνέχθη γενέσθαι ἐν αὐτῷ τῇ Ἑλλάδι οἷα οὐχ ἕτερα ἐν ἴσῳ χρόνῳ. Οὔτε γὰρ πόλεις τοσαίδε ληφθεῖσαι ἠρημώθησαν, αἱ μὲν ὑπὸ βαρβάρων, αἱ δ’ ὑπὸ σφῶν αὐτῶν ἀντιπολεμούντων (εἰσὶ δ’ αἳ καὶ οἰκήτορας μετέβαλον ἁλισκόμεναι), οὔτε φυγαὶ τοσαίδε ἀνθρώπων καὶ φόνος»: Να βρεθούν οι σύνδεσμοι στο τμήμα αυτό του κειμένου και να δηλωθεί ποιες περιόδους, προτάσεις ή λέξεις συνδέουν (εξαιρείται από την παρατήρηση η παρένθεση). (1988)
«Εἰ οὖν τινι ὑμῶν, ὦ ἄνδρες, τῶν ἄλλων πολιτῶν γνώμη τοιαύτη παρειστήκει πρότερον περὶ ἐμοῦ ὡς ἄρα ἐγὼ ἐμήνυσα κατὰ τῶν ἑταίρων τῶν ἐμαυτοῦ, ὅπως ἐκεῖνοι μὲν ἀπόλοιντο, ἴσασι δὲ ἄριστα εἴτε ψεύδομαι εἴτε ἀληθῆ λέγω»: Να χαρακτηριστεί η κάθε πρόταση συντακτικά και να δικαιολογηθεί η έγκλισή της (δε ζητείται συντακτική ανάλυση) (1987)
«ἐὰν δὲ φαῦλος δοκῇ μοι εἶναι ὁ λέγων, οὔτε ἐπανερωτῶ οὔτε μοι μέλει ὧν λέγει. Καὶ γνώσει τούτῳ οὕς ἀν ἐγὼ ἡγῶμαι σοφοὺς εἶναι»: Να γίνει χωρισμός και χαρακτηρισμός των προτάσεων. (1983)
Να γραφούν οι δευτερεύουσες προτάσεις του κειμένου (ολόκληρες), να χαρακτηριστούν και να δηλωθεί ο συντακτικός ρόλος των ονοματικών προτάσεων. [Ὁ δὲ κῆρυξ ὡς ἤκουσε καὶ ἔγνω ὅτι ἡ ἀπὸ τῆς πόλεως βοήθεια διέφθαρται, ἀνοιμώξας καὶ ἐκπλαγεὶς τῷ μεγέθει τῶν παρόντων κακῶν ἀπῆλθεν εὐθὺς ἄπρακτος καὶ οὐκ έτι ἀπῄτει τοὺς νεκρούς. Πάθος γὰρ τοῦτο μιᾷ πόλει Ἑλληνίδι ἐν ἴσαις ἡμέραις μέγιστον δὴ τῶν κατὰ τὸν πόλεμον τόνδε ἐγένετο. Καὶ ἀριθμὸν οὐκ ἔγραψα τῶν ἀποθανόντων, διότι ἄπιστον τὸ πλῆθος λέγεται ἀπολέσθαι ὡς πρὸς τὸ μέγεθος τῆς πόλεως. Ἀμπρακίαν μέντοι οἶδα ὅτι, εἰ ἐβουλήθησαν Ἀκαρνᾶνες καὶ Ἀμφίλοχοι Ἀθηναίοις καὶ Δημοσθένει πειθόμενοι ἀπελθεῖν, αὐτοβοεὶ ἂνεἷλον· νῦν δ’ ἔδεισαν μὴ οἱ Ἀθηναῖοι ἔχοντες αὐτὴν χαλεπώτεροι σφίσι πάροικοι ὦσιν.]

Πλάγιος λόγος:

«ἰσχὺν δὲ περιεποιήσαντο ὅμως οὐκ ἐλαχίστην οἱ προσσχόντες αὐτοῖς»: Να μεταφέρετε την παραπάνω πρόταση στον πλάγιο λόγο με όλους τους δυνατούς τρόπους, με εξάρτηση από τη φράση: «Ἅπαντες γιγνώσκουσι» (Ημερησίων 2015)
«αἱ γὰρ ἐπιφάνειαι καὶ λαμπρότητες οὐκ ἐκ τῆς ἡσυχίας ἀλλ’ ἐκ τῶν ἀγώνων γίγνεσθαι φιλοῦσιν»: Να μεταφέρετε την παραπάνω πρόταση στον πλάγιο λόγο, και με τους δύο τρόπους, με εξάρτηση από τη φράση: «Ὁ ῥήτωρ εἶπεν» (Ημερησίων 2014)
«ἢν κρατήσωμεν ταῖς ναυσίν, ἔστι τῳ τὴν ὑπάρχουσάν που οἰκείαν πόλιν ἐπιδεῖν»: Να μεταφέρετε το παραπάνω χωρίο στον πλάγιο λόγο (και με τους δύο τρόπους) εξαρτώντας το από τη φράση «Ὁ Νικίας εἶπεν» (Ημερησίων 2012)
«τῶν δ’ αὖ Θηβαίων οἱ προεστῶτες ἐλογίζοντο ὡς εἰ μὴ μαχοῖντο, ἀποστήσοιντο μὲν αἱ περιοικίδες αὐτῶν πόλεις»: Να μετατρέψετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ (Επαναληπτικές 2012)
«εἶπε τῷ ὑπακούσαντι εἰσαγγεῖλαι ὅστις εἴη»: Να μετατρέψετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ. Να ληφθεί υπόψη ότι ο πλάγιος λόγος εξαρτάται από το «εἶπε τῷ ὑπακούσαντι» (Ημερησίων 2011)
«Τοιούτῳ πάθει οἱ Ἀθηναῖοι περιπεσόντες ἐπιέζοντο»: Να μετατρέψετε τη φράση σε πλάγιο λόγο με όλους τους δυνατούς τρόπους, εξαρτώντας την από το «οὗτος εἶπεν» (Επαναληπτικές 2011)
«οὐδεὶς γὰρ ἐθελήσει πρεσβεύειν»: Να μετατρέψετε την πρόταση σε πλάγιο λόγο με όλους τους δυνατούς τρόπους, με εξάρτηση από το «Οὗτος ἔλεγεν» (Επαναληπτικές 2010)
Να μετατρέψετε την περίοδο «καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου … ἔλαβον» σε πλάγιο λόγο, χρησιμοποιώντας απαρεμφατική σύνταξη, με εξάρτηση από την πρόταση «οὗτοι ἔλεγον» (Ημερησίων 2009)
«Τότε μὲν γὰρ ὁ δῆμος ἦν δεσπότης τῶν πολιτευομένων, νῦν δ’ ὑπηρέτης»: Να μετατρέψετε την περίοδο σε πλάγιο λόγο χρησιμοποιώντας απαρεμφατική σύνταξη με εξάρτηση από την πρόταση «Οὗτοι εἶπον» (Επαναληπτικών 2007)
«Οἱ δ’ ἔλεγον ὅτι αὗται καὶ αἱ τρεψάμμεναι εἶεν βασιλέα ἐκ τοῦ στρατοπέδου»: Να μετατρέψετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ (2000)
«ὁμολογεῖται τὸν ῥητορικὸν ἀδύνατον εἶναι ἀδίκως χρῆσθαι τῇ ῥητορικῇ καὶ ἐθέλειν ἀδικεῖν»: Να μετατραπεί σε Ευθύ Λόγο (1998)
«παρασκευάζεσθαι τιμωρεῖσθαι Διονύσιον»: Να μετατραπεί σε ευθύ λόγο (1996)

Υποθετικοί λόγοι:

Να γράψετε τον υποθετικό λόγο του κειμένου και να τον χαρακτηρίσετε ως προς το είδος του [«καὶ αὐτὰ ὑπολαμβάνοντες οἱ μάλιστα τῷ Ἀλκιβιάδῃ ἀχθόμενοι ἐμποδὼν ὄντι σφίσι μὴ αὐτοῖς τοῦ δήμου βεβαίως προεστάναι, καὶ νομίσαντες, εἰ αὐτὸν ἐξελάσειαν, πρῶτοι ἂν εἶναι, ἐμεγάλυνον»](Ημερησίων 2013)
«ἢν γὰρ κρατήσωμεν νῦν ταῖς ναυσίν, ἔστι τῳ τὴν ὑπάρχουσάν που οἰκείαν πόλιν ἐπιδεῖν»: Να εντοπίσετε τα μέρη του υποθετικού λόγου και να τον χαρακτηρίσετε (Εσπερινών 2012)
«ἀλλὰ μὴν ταῦτά γε μὴ αἰσθανομένῳ μὲν ἀβίωτος ἂν εἴη ὁ βίος»: Να αναγνωρίσετε τον λανθάνοντα υποθετικό λόγο και να τον αναλύσετε (Ημερησίων 2010).
«Τῷ θεῷ ἄρα τοῦτ’ ἔοικεν αὐτῆς, καί τις εἰς τοῦτο βλέπων καὶ πᾶν τὸ θεῖον γνούς, θεόν τε καὶ φρόνησιν, οὕτω καὶ ἑαυτὸν ἂν γνοίη μάλιστα»: Να αναγνωρίσετε τον λανθάνοντα υποθετικό λόγο και να τον αναλύσετε (Ημερησίων 2007)
«Ὅτι, ἔφη, ὁρῶ καὶ τοὺς ἱππικοὺς βουλομένους γενέσθαι οὐ τοὺς εὐπειθεστάτους ἀλλὰ τοὺς θυμοειδεῖς ἵππους κτωμένους. νομίζουσι γάρ, ἢν τοὺς τοιούτους δύνωνται κατέχειν, ῥᾳδίως τοῖς γε ἄλλοις ἵπποις χρήσεσθαι. κἀγὼ δὴ βουλόμενος ἀνθρώποις χρῆσθαι καὶ ὁμιλεῖν ταύτην κέκτημαι, εὖ εἰδὼς ὅτι εἰ ταύτην ὑποίσω, ῥᾳδίως τοῖς γε ἄλλοις ἅπασιν ἀνθρώποις συνέσομαι»: Να βρεθούν οι υποθετικοί λόγοι του αποσπάσματος και να αναγνωριστεί το είδος τους (Ημερησίων 2006)
«ἐπειδὰν δόξωσιν ἱκανοὶ εἶναι οἱ παῖδες μανθάνειν τι, ἃ μὲν ἂν αὐτοὶ ἔχωσιν οἱ γονεῖς ἀγαθὰ πρὸς τὸν βίον, διδάσκουσιν»: Να γράψετε την υπόθεση και την απόδοση των υποθετικών λόγων που λανθάνουν στο απόσπασμα και να τους χαρακτηρίσετε ως προς το είδος τους (Επαναληπτικές 2006)
Να βρεθεί ο υποθετικός λόγος του κειμένου· να αναγνωρισθεί το είδος του και να μετατραπεί σε υποθετικό λόγο που να δηλώνει την αόριστη επανάληψη στο παρόν και στο μέλλον [ἀνελόντος δ’ αὐτοῖς τοῦ θεοῦ, ὅτι τὴν πόλιν αἱρήσουσιν ἐὰν μὴ τὸν βασιλέα τὸν Ἀθηναίων {Κόδρον} ἀποκτείνωσιν, ἐστράτευον ἐπὶ τὰς Ἀθήνας] (Ημερησίων 2005)
«Ἢν δ’ ἐμοὶ πείθῃ, πρῶτον μέν σοι πολλὰ ἐπιδείξω παλαιῶν ἀνδρῶν ἔργα καὶ πράξεις θαυμαστάς»: Να χαρακτηρίσετε το είδος του υποθετικού λόγου και να γράψετε με ποιον τρόπο εκφέρεται (Εσπερινών 2005)
«ἄν τι ὁρῶµεν ἀγαθόν, ἐκλεγόµεθα»: Να αναγνωρίσετε τον υποθετικό λόγο και να τον µετατρέψετε σε υποθετικό λόγο του µη πραγµατικού (Ημερησίων 2004)
«Ἢν δ’ ἐµοὶ πείθῃ, […] ἐπιδείξω καὶ […] κατακοσµήσω […]»: Να µετατρέψετε τον υποθετικό λόγο έτσι, ώστε να δηλώνει την απλή σκέψη του λέγοντος και την αόριστη επανάληψη στο παρόν και στο µέλλον (Επαναληπτικές 2004)
“ἐὰν µὲν δέχηταί τις τὰ µείζονα πόλις, κτᾶται καὶ τὰ ἐλάττονα“: Να χαρακτηρίσετε τον υποθετικό λόγο και να τον µετατρέψετε σε υποθετικό λόγο που να δηλώνει την απλή σκέψη του λέγοντος (Β’ Λυκείου 2002)
Να γράψετε την υπόθεση και την απόδοση του υποθετικού λόγου που λανθάνει στο κείμενο και και να τον χαρακτηρίσετε [καὶ ὅρκους ἔδοσαν καὶ ἔλαβον παρὰ Φαρναβάζου ὑποτελεῖν τὸν φόρον Καλχηδονίους Ἀθηναίοις ὅσονπερ εἰώθεσαν καὶ τὰ ὀφειλόμενα χρήματα ἀποδοῦναι, Ἀθηναίους δὲ μὴ πολεμεῖν Καλχηδονίοις, ἕως ἂν οἱ παρὰ βασιλέως πρέσβεις ἔλθωσιν] (Ημερησίων 2001)
«Εἰ τοίνυν ἡμῖν τέ ἐστι τοῦτο παρὰ Λακεδαιμονίων, τίνος ἕνεκα πολεμήσωμεν;» : Τι δηλώνει αυτός ο υποθετικός λόγος; Να τον μετατρέψετε έτσι, ώστε να δηλώνει το προσδοκώμενο (Επαναληπτικές 2000)
“νικήσαντες μὲν γὰρ ἁπάντων τούτων ὑμεῖς κύριοι ἔσεσθε“: Αφού αναλύσετε τη μετοχή «νικήσαντες» στην αντίστοιχή της δευτερεύουσα πρόταση, να γράψετε ολόκληρο τον υποθετικό λόγο (υπόθεση-απόδοση) και να δηλώσετε τι εκφράζει (Επαναληπτικές Β’ Λυκείου 2000)
«εἰ περί τινας ἐξαμάρτοιεν, οὐκ ἂν ἐθελήσεμεν»: να χαρακτηριστεί ο υποθετικός λόγος και να μετατραπεί σε αντίθετο του πραγματικού και αόριστη επανάληψη στο παρόν και στο μέλλον (1995)
«εἰ μέν τι ἠσέβηκα ἢ ὡμολόγηκα ἢ ἐμήνυσα κατά τινος ἀνθρώπων, ἢ ἄλλος τις περὶ ἐμοῦ, ἀποκτείνατέ με»: να χαρακτηριστεί ο σύνθετος υποθετικός λόγος και να μετατραπεί σε υποθετικούς λόγους που να δηλώνουν το αντίθετο του πραγματικού και την απλή σκέψη (1992)
«Εἰ ἐβουλήθησαν, εἷλον ἄν»: Τι δηλώνει ο υποθετικός λόγος και ποια μορφή θα είχε, αν επρόκειτο να δηλώσει απλή σκέψη; (1985)

Συντακτική αναγνώριση όρων:

Πιθανές ερωτήσεις:

Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων…
Να χαρακτηρίσετε πλήρως τη συντακτική λειτουργία των παρακάτω όρων…
“ὁπόσοι δὲ τὸν µὲν θάνατον ἐγνώκασι πᾶσι κοινὸν εἶναι καὶ ἀναγκαῖον ἀνθρώποις“: Να αναγνωρίσετε συντακτικά όλους τους όρους της πρότασης (Επαναληπτικές 2003)
Να χαρακτηριστούν συντακτικά οι αντωνυμίες που υπάρχουν στο κείμενο (1984)

Εντοπισμός και χαρακτηρισμός προσδιορισμών:

Να γράψετε στο τετράδιό σας όλες τις λέξεις ή φράσεις που λειτουργούν µέσα στο αδίδακτο κείµενο ως επιρρηµατικοί προσδιορισµοί του χρόνου και να κάνετε πλήρη συντακτική αναγνώριση αυτών. [Ἐγὼ δὲ καὶ Θρασύλοχος τοσαύτην φιλίαν παρὰ τῶν πατέρων παραλαβόντες, ὅσην ὀλίγῳ πρότερον διηγησάµην, ἔτι µείζω τῆς ὑπαρχούσης αὐτὴν ἐποιήσαµεν. Ἕως µὲν γὰρ παῖδες ἦµεν, περὶ πλείονος ἡµᾶς αὐτοὺς ἡγούµεθα ἢ τοὺς ἀδελφούς, καὶ οὔτε θυσίαν οὔτε θεωρίαν οὔτ’ ἄλλην ἑορτὴν οὐδεµίαν χωρὶς ἀλλήλων ἤγοµεν· ἐπειδὴ δ’ ἄνδρες ἐγενόµεθα, οὐδὲν πώποτ’ ἐναντίον ἡµῖν αὐτοῖς ἐπράξαµεν, ἀλλὰ καὶ τῶν ἰδίων ἐκοινωνοῦµεν καὶ πρὸς τὰ τῆς πόλεως ὁµοίως διεκείµεθα καὶ φίλοις καὶ ξένοις τοῖς αὐτοῖς ἐχρώµεθα.] (Β’ Λυκείου 2001)
“εἰ τοίνυν ἡμῖν τέ ἐστι τοῦτο παρὰ Λακεδαιμονίων, τὸ μηκέτι ἀδικεῖσθαι, Βοιωτοῖς τε δέδοκται ποιεῖσθαι τὴν εἰρήνην ἀφεῖσιν Ὀρχομενὸν αὐτόνομον, τίνος ἕνεκα πολεμήσωμεν; ἵνα ἡ πόλις ἡμῶν ἐλευθέρα ᾖ; ἀλλὰ τοῦτό γε αὐτῇ ὑπάρχει. ἀλλ’ ὅπως ἡμῖν τείχη γένηται; ἔστι καὶ ταῦτα ἐκ τῆς εἰρήνης.” Να γράψετε τους προσδιορισμούς του σκοπού που υπάρχουν στο τμήμα αυτό. (Επαναληπτικές 2000)

Ανάλυση ρηματικού επιθέτου:

Ἰτέον ἂν εἴη θεασομένους: Να συνταχθεί η πρόταση, αφού πρώτα αναλύσετε το ρηματικό επίθετο (1998)

Μετατροπή ρήματος σε ιστορικό χρόνο:

«καὶ ψηφίζεται ὁ δῆμος, Κριτίου εἰπόντος, τὸν μὲν νεκρόν κρίνειν προδοσίας, κἂν δόξῃ προδότης ὢν ἐν τῇ χώρα τεθάφθαι, τά γε ὀστᾶ αὐτοῦ ἀνορύξαι καὶ ἐξορίσαι ἔξω τῆς Ἀττικῆς, ὅπως ἂν μὴ κέηται ἐν τῇ χώρᾳ μηδὲ τὰ ὀστά τοῦ τὴν χώραν καὶ τὴν πόλιν προδιδόντος»: Να γραφεί η ημιπερίοδος με τις αλλαγές που θα προκύψουν από τη μετατροπή του ρήματος «ψηφίζεται» σε ιστορικό χρόνο (1997)