«Αρχαία Ελληνικά Γ΄λυκείου – Αδίδακτο κείμενο (Πλάτωνος Νόμοι Α, 631 b-d)»

Κείμενο: Ὦ ξένε, ἐχρῆν εἰπεῖν, οἱ Κρητῶν νόμοι οὐκ εἰσίν μάτην διαφερόντως ἐν πᾶσιν εὐδόκιμοι τοῖς Ἓλλησιν. ἒχουσιν γάρ ὀρθῶς, τούς αὐτοῖς χρωμένους, εὐδαίμονας ἀποτελοῦντες. Πάντα γάρ τἀγαθά πορίζουσιν. Διπλᾶ δέ ἀγαθά ἐστιν, τά μέν ἀνθρώπινα, τά δέ θεῖα. ἢρτηται δ’ ἐκ τῶν θείων θάτερα, καί ἐάν μέν δέχηταί τις τά μείζονα πόλις, κτᾶται καί τά ἐλάττονα, εἰ δέ μη, στέρεται ἀμφοῖν. Ἒστι δέ τά μέν ἐλάττονα ὧν ἡγεῖται μέν ὑγίεια, κάλλος δέ δεύτερον, τό δέ τρίτον ἰσχύς εἲς τε δρόμον καί εἰς τάς ἂλλας πάσας κινήσεις τῷ σώματι, τέταρτον δέ δή πλοῦτος οὐ τυφλός ἀλλ’ ὀξύ βλέπων, ἂνπερ ἃμ’ ἓπηται φρονήσει. ὃ δή πρῶτον αὖ τῶν θείων ἡγεμονοῦν ἐστιν ἀγαθῶν, ἡ φρόνησις, δεύτερον δέ μετά νοῦ σώφρων ψυχῆς ἓξις, ἐκ δέ τούτων μετ’ ἀνδρείας κραθέντων τρίτον ἂν εἲη δικαιοσύνη, τέταρτον δέ ἀνδρεία. Ταῦτα δέ πάντα ἐκείνων ἒμπροσθεν τέτακται φύσει, καί δή καί τῷ νομοθέτῃ τακτέον οὓτως.

Λεξιλόγιο:  διαφερόντως εὐδόκιμοι : εξόχως ονομαστοί, ἀποτελῶ : τελειοποιώ, σώφρων ψυχῆς ἓξις : σύνεση.

Παρατηρήσεις:

  1. Να μεταφραστεί το κείμενο (Μονάδες 20)
  2. Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους:
  • πᾶσιν: τον ίδιο τύπο στον άλλο αριθμό
  • ὀρθῶς: οι άλλοι βαθμοί
  • μείζονα: δοτική πληθυντικού θηλυκού γένους στον ίδιο βαθμό
  • ὧν: δοτική ενικού ουδετέρου γένους
  • κάλλος: αιτιατική πληθυντικού
  • φρονήσει: κλητική ενικού

          (Μονάδες 3)

  1. Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους των ρημάτων:
  • εἰπεῖν: β΄ ενικό υποτακτικής και προστακτικής στον ίδιο χρόνο
  • ἒχουσιν: γ΄ πληθυντικό ευκτικής και προστακτικής αορίστου β΄
  • χρωμένους: β΄ ενικό και πληθυντικό προστακτικής στον ίδιο χρόνο και φωνή
  • πορίζουσιν: τον ίδιο τύπο στον μέλλοντα και τον υπερσυντέλικο
  • ἐστιν: γ΄ ενικό οριστικής παρατατικού και μέλλοντα
  • δέχηται: γ’ πληθυντικό οριστικής παρακειμένου και υπερσυντελίκου
  • ἡγεῖται: απαρέμφατα ενεστώτα και παρακειμένου

          (μονάδες 7)

  1. Να εντοπίσετε τον υποθετικό λόγο του κειμένου, να τον χαρακτηρίσετε και να τον μετατρέψετε ώστε να δηλώνει την απλή σκέψη του λέγοντος.

          (μονάδες 3)

  1. «ἒχουσιν γάρ ὀρθῶς, τούς αὐτοῖς χρωμένους, εὐδαίμονας ἀποτελοῦντες»: Να μεταφέρετε την πρόταση στον πλάγιο λόγο (με όλους τους δυνατούς τρόπους) με εξάρτηση: οὗτος ἐγίγνωσκε…

          (Μονάδες 4)

  1. Να αναγνωρίσετε συντακτικώς τις παρακάτω λέξεις:

          εἰπεῖν, αὐτοῖς, ἐκ τῶν θείων, πάσας, βλέπων, φύσει.

          (μονάδες 3)

Άρης Ιωαννίδης*
Φιλόλογος

© schooltime.gr