Συντακτικό Λατινικών – β’ όρος σύγκρισης

Συντακτικό Λατινικών – β’ όρος σύγκρισης

Όταν έχουμε σύγκριση συνήθως παρατηρείται το εξής σχήμα:

α΄ όρος σύγκρισης + επίθετο ή επίρρημα συγκριτικού βαθμού (ή ρήμα με συγκριτική έννοια) + β΄ όρος σύγκρισης.

Όροι της σύγκρισης ονομάζονται δύο ουσιαστικά ή άλλα μέρη του λόγου, όταν συγκρίνονται μεταξύ τους. Συγκεκριμένα, ο α΄ όρος σύγκρισης δηλώνει το πρόσωπο ή το πράγμα από το οποίο ουσιαστικά ξεκινά η σύγκριση, ενώ ο β΄ όρος σύγκρισης το πρόσωπο ή το πράγμα με το οποίο γίνεται η σύγκριση.

Ο β’ όρος σύγκρισης, συγκεκριμένα, συνάπτεται με:

Επίθετα και επιρρήματα συγκριτικού βαθμού
Ρήματα με συγκριτική έννοια

Εκφέρεται με:

α) απλή αφαιρετική:

όταν συνήθως είναι αναφορική αντωνυμία,
όταν η συγκριτική λέξη είναι επίρρημα και ο α΄ όρος σύγκρισης είναι σε ονομαστική,
όταν βρίσκεται σε πρόταση αρνητική ή ερωτηματική – καταφατική, η οποία ισοδυναμεί με αρνητική.

β) quam + ομοιόπτωτα με τον α΄ όρο ( εφόσον τα συγκρινόμενα μέλη είναι πτωτικά):

όταν ο α΄ όρος είναι σε πτώση γενική, δοτική ή αφαιρετική
όταν με την απλή αφαιρετική ως β΄ όρο σύγκρισης υπάρχει κίνδυνος να επέλθει σύγχυση σχετικά με το νόημα της πρότασης.

γ) quam + ομοιότροπα με τον α΄ όρο (εφόσον τα συγκρινόμενα μέλη είναι απαρέμφατα, εμπρόθετοι, επιρρήματα και γενικότερα μη πτωτικά):

όταν ο α΄ όρος είναι εμπρόθετη αιτιατική,
όταν α΄ και β΄ όρος είναι ρήμα ή απαρέμφατο ή επίθετο ή επίρρημα,
στην περίπτωση που (προηγουμένης συγκριτικής λέξεως) ακολουθεί:
quam + απλή παραβολική πρόταση (στη σύγκριση υπεροχής ή κατωτερότητας)
quam + επιρρηματική συμπερασματική πρόταση (εκφράζεται και η δυσαναλογία)
quam + αναφορική συμπερασματική πρόταση (εκφράζεται και η δυσαναλογία), ενώ ως α΄ όρος σύγκρισης λειτουργεί μια άλλη πρόταση, συνήθως κύρια.

Προσοχή:

Ως β΄ όρος σύγκρισης λειτουργούν και οι δευτερεύουσες παραβολικές προτάσεις (απλές και υποθετικές) με α΄ όρο μια άλλη πρόταση.
Στην περίπτωση που ο β΄ όρος σύγκρισης παραλείπεται, ενώ υπάρχει στην πρόταση επίθετο ή επίρρημα συγκριτικού βαθμού, έχουμε την απόλυτη σύγκριση. Σε αυτή την περίπτωση, η σύγκριση ξεπερνά το λογικό μέτρο, δηλαδή ο συγκριτικός εκφράζει βαθμό μεγαλύτερο από το λογικό μέτρο και μεταφράζεται με θετικό βαθμό συνοδευόμενο από το «κάπως» ή το «μάλλον» ή με το «απ’ ό,τι συνήθως». Ο συγκριτικός είναι δυνατόν να ενισχύεται με τις αφαιρετικές του μέτρου/ διαφοράς multo ( πολύ) και paulo (=λίγο), οπότε και μεταφράζουμε με συγκριτικό βαθμό.

Ενδεικτική άσκηση: να εντοπιστεί ο β΄ όρος σύγκρισης και να τον εκφράσετε με τον άλλο τρόπο.