Όλοι θυμόμαστε τη μοιραία εκείνη χρονιά, την τελευταία όλων των μαθητικών μας χρόνων, όπου έπρεπε να διαβούμε το κατώφλι των Πανελλαδικών Εξετάσεων για να «ανοίξουμε» τις πόρτες του Πανεπιστημίου. Μια χρονιά με ποικίλα συναισθήματα, με πολύχρωμη ψυχολογία, με βομβαρδισμό στοχασμών, σκέψεων, ανησυχιών: «θα περάσω;», «θα πετύχω στη σχολή που δήλωσα στο μηχανογραφικό μου;», «αν αποτύχω, τελείωσαν όλα εδώ;». Κλασικά, σταθερά ερωτήματα που σίγουρα προϋπήρχαν και προ της εποχής μας, υπάρχουν και θα υπάρχουν σε κάθε τάξη, σε κάθε μήκος και πλάτος της χώρας εν είδει συνεννοήσεως!
Το μόνο βέβαιο δε, ότι μόνο οι μαχητές στο πεδίο αυτό μάχης μπορούν να γνωρίζουν σε απόλυτο βαθμό ότι πρόκειται για μια αληθινή πρόκληση, μια μάχη υπέρβασης των ορίων και των αντοχών. Ένας σπουδαίος καθηγητής έλεγε, θυμάμαι, πως «ο πιο καλός καθηγητής είναι ο υποψήφιος των Πανελλαδικών Εξετάσεων!». Τώρα, από τη θέση του εκπαιδευτικού, φαίνεται ευκρινέστερα η σημασία της φράσης του. Αυτό γιατί ο μαθητής «πρέπει» να γνωρίζει τα πάντα εντός της εξετασθησομένης ύλης του, να είναι έτοιμος για κάθε πιθανό θέμα και υπο-ερώτημα, να είναι σε διαρκή επαγρύπνηση. Αδίκως καμιά φορά, διδάσκοντας, αποδίδουμε κατηγορίες στους υποψηφίους μαθητές για το πώς μαθαίνουν ή αποτυπώνουν τα όσα ακούνε. Κακά τα ψέματα, αυτό το εννιάμηνο προετοιμασίας αποτελεί εργασία πλήρους απασχόλησης.
Σίγουρα, οι εξετάσεις αυτές αποτελούν το πρώτο από τα βήματα σε όλη την τεράστια, γεμάτη σκαλοπάτια σκάλα της ζωής και δεν είναι επ’ ουδενί το πιο δύσκολο όλων! Ακολουθούν πανεπιστήμια, μεταπτυχιακά, διδακτορικά, αγορά εργασίας και άλλα «ηχηρά παρόμοια» και στο τέλος του δρόμου καταλαβαίνουμε ότι ποτέ στην ουσία δεν υπήρξε τέλος του δρόμου, γιατί πάντα κάτι νέο θα προκύψει για να μας κάνει να συνεχίσουμε. Παρά ταύτα, δεν μπορούμε παρά να αποδώσουμε το δίκαιο στους υποψηφίους των πανελλαδικών, καθώς καταβάλουν μια πραγματική υπερ-προσπάθεια, παλεύοντας να εξεταστούν σε ένα σύστημα εξετάσεων που μόνο την αληθινή γνώση δεν μεταλαμπαδεύει, τουναντίον, αποθαρρύνει τα παιδιά και τα οδηγεί μακριά από το μονοπάτι της γνώσης. Και δεν το βρίσκω παράλογο. Γιατί να θέλω να διδαχτώ ιστορία στο Πανεπιστήμιο, όταν θυμάμαι την παλιά πληγή των πανελλαδικών, όπου έπρεπε να αποτυπώσω 92 σελίδες φωτοτυπικά, έχοντας από πάνω μου τη σπάθη του βαθμολογητή; Γιατί να θέλω να μάθω να δουλεύω με ύλη μεγάλης βιβλιογραφίας, όταν για να εισαχθώ στα ανώτερα ιδρύματα εκπαίδευσης χρειάστηκε να παπαγαλίσω έναν τόμο, χωρίς να θυμάμαι το επόμενο πρωί τίποτα; Είναι στη διακριτική ευχέρεια του κάθε μαθητή να αναζητήσει τη γνώση μόνος του μετέπειτα, γιατί το μόνο βέβαιο, είναι πως το πεδίο μάχης των πανελλαδικών θα αφήσει «ανοιχτές πληγές» που μόνο σου θα κληθείς να επουλώσεις στην πορεία της μόρφωσης και αυτο-μόρφωσής σου.
Πριν αποδοθεί, λοιπόν, η παραμικρή κριτική αμετροέπεια για το πώς μαθαίνουν οι νέοι σήμερα, για το επίπεδο γνώσης τους και το ότι «παλιά ήταν όλα καλύτερα», ας θυμηθούμε λίγο τον τρόπο που «άνωθεν» λαμβάνουν τα παιδιά ανά χείρας, για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των Πανελλαδικών Εξετάσεων. Περάσαμε και ‘μεις από τα θρανία αυτά και θυμόμαστε! Φρονιμότερο του φρονιμοτέρου είναι να αποδίδουμε τα του Καίσαρος τω Καίσαρι χωρίς να προσπαθούμε να αποδείξουμε την παλιά, καλή, δική μας θέση…
Φίλιππος Ξυράφας*
Φιλόλογος – μεταπτυχιακός φοιτητής του τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών στον τομέα Κλασικής Φιλολογίας.
- Σχετικό περιεχόμενο: Αρθρογραφία, Εκπαίδευση
- Συνεχής ενημέρωση: Facebook, Twitter, Google+
