Συντακτικό Λατινικών – Η έκφραση της απαγόρευσης στα λατινικά

Του Άρη Ιωαννίδη

 Η απαγόρευση στα λατινικά εκφράζεται  με 2 τρόπους:

α) noli (για β΄ ενικό πρόσωπο, noli = β΄ ενικό προστακτικής Ενεστώτα του ρήματος nolo = δε θέλω) / nolite (για β΄ πληθυντικό πρόσωπο, nolite =  β΄ πληθυντικό  προστακτικής Ενεστώτα του ρήματος nolo) + απαρέμφατο Ενεστώτα

Π.χ. noli spectare = μη σε απασχολήσει
nolite confidere = μην έχετε εμπιστοσύνη

β) ne (αντί του ne ενδέχεται να χρησιμοποιούνται διάφορες αρνητικές λέξεις, όπως nemo, nihil, numquam κ.τ.λ. τις  οποίες  όμως  εμείς  δε χρησιμοποιούμε στις μετατροπές) + υποτακτική Παρακειμένου  (για όλα τα πρόσωπα της προστακτικής).

Π.χ. Neminem credideritis patriae consulturum esse.

Σημείωση: Η απαγόρευση αυτούσια συναντάται μόνο στο κείμενο 25. Σε οποιοδήποτε όμως κείμενο  υπάρχει  οριστική  ή  προστακτική,  ενδέχεται να ζητηθεί να εκφραστεί η απαγόρευση και με τους δύο τρόπους.

Πιθανές ασκήσεις:

  • η μετατροπή μιας απαγόρευσης σε απαγόρευση με άλλο ισοδύναμο  τρόπο εκφοράς (ισοδύναμη έκφραση)

(Προσοχή: Στην περίπτωση που ζητηθεί η τροπή του β΄ τρόπου στον α΄, πρέπει να προσέξουμε ιδιαιτέρως αν υπάρχει αρνητική αόριστη αντωνυμία. Σε αυτή την περίπτωση, λοιπόν, η αρνητική αόριστη αντωνυμία πρέπει να αντικατασταθεί με την αντίστοιχη καταφατική αόριστη αντωνυμία, καθώς δε γίνεται να υπάρχουν δύο αρνήσεις.

Π.χ. neminem credideritis patriae consulturum esse  =  nolite credere aliquem patriae consulturum esse ( το υποκείμενο neminem του ειδικού απαρεμφάτου μετατρέπεται σε aliquem, καθώς υπάρχει το nolite)

  • η μετατροπή μιας προστακτικής σε απαγόρευση (ενδεχομένως και με τους δυο τρόπους)
  • η μετατροπή μιας απαγόρευσης σε προτροπή , δηλαδή  άρση της απαγόρευσης.  (Στην περίπτωση αυτή μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε  προστακτική ή προτρεπτική υποτακτική, αφαιρώντας τις  αρνητικές λέξεις ή αντικαθιστώντας τες με καταφατικές)
  • η μετατροπή του ρήματος ενός αποσπάσματος σε προστακτική και εν συνεχεία σε έκφραση απαγόρευσης

Παραδείγματα μετατροπών μέσα από κείμενα:

  • Κείμενο 24: Acippe nunc quid postea Nasic fecerit = ne acceperis…/ noli accipere.
  • Κείμενο  25: 
  1. cavete periculum = ne caveritis… / nolite cavere…
  2. tutamini patriam = ne tutati sitis / nolite tutari…
  3. Fiduciam, quae nimia vobis est, deponite =ne deposueritis… / nolite deponere…
  4. Mementote rem publicam in extremo discrimine quondam fuisse! = ne memineritis… / nolite meminisse…
  5. nolite confidere = ne confisi sitis…
  6. Neminem credideritis patriae consulturum esse = Nolite credere aliquem consulturum esse…
  7. Περίπτωση προτροπής : nolite confidere = confidite.. / confidatis …
  8. Neminem credideritis patriae consulturum esse = aliquem credite… / aliquem credatis
  • Κείμενο 31: Congrediamur : (απαγόρευση στο ίδιο πρόσωπο) =ne congressi simus… / ( στο β πληθυντικό πρόσωπο) = nolite congredi… / ne congressi sitis…
  • Κείμενο 34: Praedones ianuae appropinquaverunt : (προτροπή) =appropinquent… (απαγόρευση) =ne appropinquaverint…
  • Κείμενο 36:  
  1. narrate Samnitibus Manium Curium…= ne narraveritis… / nolite narrare…
  2. mementote me nec acie vinci nec pecunia corrumpi posse = ne memineritis… / nolite meminisse…
  • Κείμενο 38
  1. puella rogavit materteram, ut sibi paulisper loco cederet : (στον ευθύ λόγο) =mihi paulisper loco cede, ( απαγόρευση) =ne mihi (paulisper) loco cesseris… / noli mihi (paulisper) loco cedere… (αν και πλάγιος λόγος είναι εκτός ύλης, καλή περίπτωση άσκησης, βλ. και παρακάτω)
  • Κείμενο 45
  1. Tum quidam ex equitibus Gallis persuadet ut ad Ciceronem epistulam deferat. (στον ευθύ) = defer… / απαγόρευση = ne detuleris… / noli deferre…
  2. Legatum monet ut, si adire non possit, epistulam ad amentum tragulae adliget et intra castra abiciat. (στον ευθύ) = adliga et abice… / απαγόρευση = ne adligaveris et abieceris…/ noli adligare et abicere…
  3.  milites adhortatur ut salutem sperent. (στον ευθύ) = milites, salutem sperate… / απαγόρευση= milites, ne salutem speraveritis…/ milites, nolite salutem sperare…

Άρης Ιωαννίδης*
Φιλόλογος

Πλήρες εκπαιδευτικό υλικό για τα Λατινικά Λυκείου

Κατεβάστε δωρεάν 200+ σχολικά βοηθήματα από το schooltime.gr

• Λατινικά Λυκείου • Διαγωνίσματα Λατινικών

Ακολουθήστε την επίσημη σελίδα μας στο facebook schooltime για να βλέπετε τις σημαντικότερες ειδήσεις στη ροή του schooltime.gr

Ακολουθήστε μας στο facebook