Λατινικά Γ’ Λυκείου – Κείμενο 25: Ασκήσεις Γραμματικής και Συντακτικού

Λατινικά Γ’ Λυκείου – Κείμενο 25: Ασκήσεις Γραμματικής και Συντακτικού

ΚΕΙΜΕΝΟ 25- LECTIO ΧΧV- ΠΩΣ ΕΝΑ ΣΥΚΟ ΣΤΑΘΗΚΕ ΑΦΟΡΜΗ ΝΑ ΚΑΤΑΣΤΡΑΦΕΙ Η ΚΑΡΧΗΔΟΝΑ

Cato attulit quodam die in curiam ficum praecocem ex Carthagine ostendensque patribus «Interrogo vos» inquit «quando hanc ficum decerptam esse putetis ex arbore». Cum omnes recentem esse dixissent, «Atqui ante tertium diem» inquit «scitote decerptam esse Carthagine. Tam prope a muris habemus hostem! Itaque cavete periculum, tutamini patriam. Opibus urbis nolite confidere. Fiduciam, quae nimia vobis est, deponite. Neminem credideritis patriae consulturum esse, nisi vos ipsi patriae consulueritis. Mementote rem publicam in extremo discrimine quondam fuisse!» Statimque sumptum est Punicum bellum tertium, quo Carthago deleta est.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚHΣ

Να γραφούν οι ζητούμενοι τύποι για τους παρακάτω τύπους ή τις συνεκφορές:

quodam die: Να κλιθεί η συνεκφορά.
ficum praecocem: Ονομαστική και Αφαιρετική ενικού, Ονομαστική, Γενική και Δοτική πληθυντικού.
ostendens: Να γραφεί ο αντίστοιχος τύπος στο Μέλλοντα, να κλιθεί το σουπίνο και να γραφούν τα απαρέμφατα όλων των χρόνων.
patribus: Να επισημανθεί η σημασιολογική του ιδιαιτερότητα και να γραφεί η γενική πληθυντικού.
arbore: Να κλιθεί στις πλάγιες πτώσεις του άλλου αριθμού.
recentem: Να κλιθεί στο ίδιο γένος και να γραφούν τα παραθετικά του στο ίδιο γένος, αριθμό και πτώση.
prope: Να γραφούν τα παραθετικά του τύπου.
muris: Ονομαστική και Γενική ενικού και πληθυντικού
periculum: Ονομαστική και Αιτιατική πληθυντικού
Opibus: Nα κλιθεί
urbis: Αφαιρετική ενικού, Γενική και Αιτιατική πληθυντικού
nimia: Να γραφούν οι πλάγιες πτώσεις και των δυο αριθμών στο ουδέτερο γένος και να σχηματιστούν τα παραθετικά του ίδιου τύπου.
vobis: Να γραφεί η Γενική πληθυντικού.
Neminem: Γενική και η Κλητική ενικού και να κλιθεί το ουδέτερο γένος και στους δυο αριθμούς.
vos ipsi: Γενική ενικού και πληθυντικού της συνεκφοράς.
extremo discrimine: Αιτιατική ενικού, Ονομαστική και Γενική πληθυντικού.
quo: Αιτιατική ενικού και πληθυντικού στο ίδιο γένος.

Να γραφούν οι ζητούμενοι τύποι:

attulit: β΄ενικό του Ενεστώτα και του Μέλλοντα σε όλες τις εγκλίσεις, μετοχές και απαρέμφατα όλων των χρόνων και στις δυο Φωνές.
ostendens: γ΄πληθυντικό της Οριστικής του Παρακειμένου και η μετοχή του Μέλλοντα. Να κλιθεί το σουπίνο.
interrogo: α΄πληθυντικό Υποτακτικής του Μέλλοντα και γ΄ πληθυντικό στην Προστακτική της ίδιας φωνής
inquit: γ΄ενικό στην Οριστική του Παρατατικού και του Μέλλοντα .
decerptam esse: β΄πληθυντικό Οριστικής και Προστακτικής του Ενεστώτα της ίδιας φωνής
putetis: Γενική και Αφαιρετική του Γερουνδίου και Αφαιρετική του ενικού αριθμού της μετοχής Ενεστώτα στο θηλυκό γένος
esse: γ΄ενικό Υποτακτικής Ενεστώτα και Παρατατικού, να κλιθεί η Προστακτική Ενεστώτα και Μέλλοντα και να γραφεί το απαρέμφατο του Μέλλοντα.
dixissent: β΄ενικό Προστακτικής Ενεστώτα και Μέλλοντα και των δυο φωνών.
scitote: β΄ενικό Οριστικής Παρακειμένου και να κλιθεί η Προστακτική Ενεστώτα.
habemus: Να γραφούν οι ονοματικοί τύποι της Παθητικής/μέσης φωνής (όπου υπάρχουν περιφραστικοί τύποι να ληφθεί υπόψη το γένος και ο αριθμός του υποκειμένου)
cavete: Το β΄ενικό και το γ΄πληθυντικό στην Οριστική Παρακειμένου και Συντελεσμένου Μέλλοντα της ίδιας φωνής και το γ΄πληθυντικό της Υποτακτικής του Παρακειμένου.
tutamini: β΄ενικό στην Οριστική Υποτακτική και Προστακτική Ενεστώτα και Μέλλοντα (να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο του ρήματος στις απαντήσεις με περιφραστικό τύπο).
nolite: β΄ενικό Ενεστώτα και Παρακειμένου στην Οριστική και Υποτακτική.
confidere: απαρέμφατα και μετοχές όλων των χρόνων (να ληφθεί υπόψη το γένος και ο αριθμός του υποκειμένου του ρήματος).
deponite: β΄ ενικό και πληθυντικό της Οριστικής και Υποτακτικής του Υπερσυντελίκου και στις δυο φωνές.
credideritis: Να κλιθεί το σουπίνο και το γερούνδιο και να γραφεί Αιτιατική ενικού αριθμού του γερουνδιακού στο ουδέτερο γένος
consulturum esse: α΄ και β΄ενικό Οριστικής και Υποτακτικής Ενεστώτα και Παρακειμένου στην ίδια φωνή
consulueritis: Να γίνει χρονική αντικατάσταση στον τύπο και να κλιθεί η Προστακτική του Μέλλοντα
mementote: Να γραφούν οι αρχικοί χρόνοι του ρήματος, ο αντίστοιχος τύπος στον ενικό και το απαρέμφατο του ρήματος.
sumptum est: Το α΄και β΄ενικό Οριστικής και Υποτακτικής του Ενεστώτα Ενεργητικής Φωνής και το απαρέμφατο του Παρακειμένου και στις δυο φωνές

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΥ

Να μετατραπεί σε παθητική σύνταξη στις παρακάτω περιόδους, όπου είναι εφικτό:

Cato attulit quodam die in curiam ficum praecocem ex Carthagine.
Tam prope a muris habemus hostem!
Itaque cavete periculum.
Fiduciam, quae nimia vobis est, deponite.

ostendensque patribus… inquit: Να αναλυθεί η μετοχή σε δευτερεύουσα χρονική πρόταση. Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.
«quando hanc ficum decerptam esse putētis ex arbore», «Cum omnes recentem esse dixissent»: Να γίνει πλήρης αναγνώριση των δευτερευουσών προτάσεων, (είδος, εισαγωγή, εκφορά, συντακτικός ρόλος).

Cum omnes recentem esse dixissent: Να γραφεί η ισοδύναμη χρονική πρόταση.

«Atqui ante tertium diem»…α)Nα γραφεί η ισοδύναμη συντακτική μορφή, β)Να αναδιατυπωθεί η πρόταση δηλώνοντας τον ‘’πριν’’.
Στις παρακάτω προτάσεις να εκφραστεί η απαγόρευση με κάθε δυνατό ή ισοδύναμο τρόπο:

«scitōte decerptam esse Carthagine.
Itaque cavēte periculum, tutamini patriam.
Opibus urbis nolīte confidere.
Fiduciam, quae nimia vobis est, deponite.
Neminem credideritis patriae consultūrum esse, nisi vos ipsi patriae consulueritis.
Mementōte rem publicam in extrēmo discrimine quondam fuisse!»

Να αναλυθεί ο επιθετικός προσδιορισμός σε δευτερεύουσα αναφορική πρόταση:

Cato attulit quodam die in curiam ficum praecocem ex Carthagine
Mementote rem publicam in extremo discrimine quondam fuisse!

Cato attulit quodam die in curiam ficum praecocem ex Carthagine ostendensque patribus… inquit: Να αντικατασταθεί ο πρώτος προσδιορισμός του τόπου με το όνομα Roma και ο δεύτερος με το όνομα Athenae-arum στην κατάλληλη μορφή (και δηλώνοντας την ίδια συντακτική λειτουργία).

Να συμπτυχθεί σε μετοχή η παρακάτω υπογραμμισμένη με έντονη γραφή πρόταση:

Cato attulit quodam die in curiam ficum praecocem ex Carthagine ostendensque patribus …inquit

Να μετατραπεί σε δευτερεύουσα χρονική πρόταση η υπογραμμισμένη με έντονη γραφή κύρια πρόταση και να γίνουν οι απαραίτητες αλλαγές στην περίοδο:

Cato attulit quodam die in curiam ficum praecocem ex Carthagine ostendensque patribus …inquit

Να μετατραπεί η πρόταση σε απαρεφματική με εξάρτηση τις φράσεις που βρίσκονται εντός των παρενθέσεων [ΑΣΚΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΤΗΣ ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΙΚΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ):

Cato attulit quodam die in curiam ficum praecocem ex Carthagine (Plinius narrat, Cato narrat, Cato dicitur)
Tam prope a muris habemus hostem!». (Plinius narrat, Cato narrat)
Statimque sumptum est Punicum bellum tertium. (Plinius narrat)

Έρη Ναθαναήλ*
Φιλόλογος

Πλήρες εκπαιδευτικό υλικό για τα Λατινικά του Λυκείου

1. Λατινικά Λυκείου 2. Διαγωνίσματα Λατινικών