«Επαναληπτικά Κριτήρια Αξιολόγησης Λατινικών – Κείμενο 7»

ΕΤΟΙΜΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΞΕΧΕΙΜΩΝΙΑΣΜΑ

Caesar propter frumenti inopiam legiones in hibernis multis conlocat. Ex quibus quattuor in Nerviis hiemare iubet et tribus imperat in Belgis remanere. Legatos omnes frumentum in castra importare iubet. Milites his verbis admonet: «Hostes adventare audio; speculatores nostri eos prope esse nuntiant. Vim hostium cavere debetis; hostes enim de collibus advolare solent et caedem militum perpetrare possunt».

Ερωτήσεις:

Να μεταφραστεί το κείμενο.
Ποια άλλα ουσιαστικά όπως το castra και hiberna γνωρίζετε (που απαντούν δηλαδή μόνο στον πληθυντικό ή που έχουν διαφορετική σημασία στον πληθυντικό);
Να μεταφέρετε τα δευτερόκλιτα προσηγορικά ονόματα του κειμένου στην αντίστοιχη πτώση του άλλου αριθμού.
Να μεταφέρετε τα πρωτόκλιτα προσηγορικά ονόματα θηλυκού γένους του κειμένου στην αντίστοιχη πτώση του άλλου αριθμού.
Να γράψετε τις πλάγιες πτώσεις των ονομάτων του κειμένου που σχηματίζουν μόνο πληθυντικό αριθμό (pluralia tantum).
Να γράψετε τις πλάγιες πτώσεις των τριτοκλίτων φωνηεντολήκτων ουσιαστικών του κειμένου και στους δύο αριθμούς.
vis: να κλιθεί στις πλάγιες πτώσεις και στους δύο αριθμούς.
castra: να επισημανθεί η ιδιαιτερότητα του τύπου.
Των επιθέτων του κειμένου να γραφεί η ίδια πτώση και στα τρία γένη και στους δύο αριθμούς.
Να κλιθεί το αριθμητικό επίθετο tres και στα τρία γένη.
Οι αντωνυμίες του κειμένου να μεταφερθούν στην αντίστοιχη πτώση του άλλου αριθμού και στα τρία γένη.
Να αντικατασταθούν χρονικά οι τύποι: solent, possunt.
Να γραφούν οι ζητούμενοι τύποι:

conlocat: οι μετοχές σε όλους τους χρόνους στην άλλη φωνή.
iubet: β΄ ενικό και πληθυντικό όλων των εγκλίσεων του μέλλοντα.
remanere: να γραφεί ο ίδιος τύπος σε όλους τους χρόνους και στις δύο φωνές.
admonet: να κλιθεί η προστακτική ενεστώτα και μέλλοντα στην ίδια φωνή.
nuntiant, advolare: να γραφούν οι αρχικοί χρόνοι και στις δύο φωνές.

Να γραφούν τα απαρέμφατα του ενεστώτα (και στις δύο φωνές) όλων των ρημάτων του κειμένου.
Στις παρακάτω ομάδες λέξεων να υπογραμμίσετε τις παρείσακτες. Tι κοινό έχουν οι παρείσακτες λέξεις με τις υπόλοιπες λέξεις της ομάδας και ως προς τι διαφοροποιούνται από αυτές ;

conlocare, hiemare, remanere, importare, admonere, adventare, advolare, nuntiare.
legionibus, hostibus, militibus, collibus, caedibus, auribus, civibus.

Nα ξαναγραφούν οι παρακάτω περίοδοι, αφού μεταφερθούν τα ρήματα στο αντίστοιχο πρόσωπο του άλλου αριθμού (στην έγκλιση που βρίσκονται) και γίνουν, όπου χρειάζεται, οι αναγκαίες τροποποιήσεις ώστε οι νέες προτάσεις να είναι νοηματικώς αποδεκτές. Nα μη θίξετε τις περιόδους εκείνες που αν τροποποιηθούν δεν παρέχουν αποδεκτό νόημα:

Ille quattuor legionibus in Belgis hiemare imperat.
Tres legiones in hibernis conlocat.
Speculator noster prope esse hostes nuntiat.

Nα μεταφέρετε στην αντίστοιχη πτώση ή στο αντίστοιχο πρόσωπο του άλλου αριθμού τους κλιτούς τύπους των παρακάτω προτάσεων. Nα μη θίξετε τις προτάσεις εκείνες οι οποίες , αν μετασχηματισθούν, δεν δίδουν αποδεκτό νόημα.

Hostem cavere debetis.
Legiones in hibernis multis conlocat.
Hostis de collibus advolare solet.

Nα επιφέρετε τις απαιτούμενες διορθώσεις, ώστε οι προτάσεις που ακολουθούν να είναι συντακτικώς και νοηματικώς αποδεκτές. Aν κάποια πρόταση είναι αποδεκτή, να μην την θίξετε:

Caesar multos legiones in illa hiberna conlocat.
Quattuor ex legionis in Nerviis hiemare imperat.
Caesar tribus legionibus in Belgis remanere iubet.

Ex quibus: να αντικατασταθεί η φράση από ισοδύναμη έκφραση. Πότε χρησιμοποιείται η εμπρόθετη (με το de / ex ) αφαιρετική του διαιρεμένου όλου, αντί για τη γενική διαιρετική;
Propter inopiam: να δηλωθεί με διαφορετικό τρόπο η αιτία.
Ex quibus quattuor in Nerviis hiemare iubet et tribus imperat in Belgis remanere: να αντικατασταθούν τα ενεργητικά απαρέμφατα από παθητικά. Σε τι διαφέρουν, ως προς τη σύνταξη, τα συνώνυμα ρήματα «iubeo» και «impero»; Με ποια δευτερεύουσα πρόταση ισοδυναμεί το remanere;
Σε τι διαφέρουν από συντακτική άποψη οι προσδιορισμοί in castra και in hibernis;
Nα χαρακτηρισθούν οι ομοιόπτωτοι (ονοματικοί) και οι επιρρηματικοί προσδιορισμοί του κειμένου.
Nα δικαιολογήσετε τον συντακτικό ρόλο των τύπων που βρίσκονται σε αφαιρετική πτώση.
Να αναγνωρίσετε συντακτικώς τις υπογραμμισμένες λέξεις.
Nα δικαιολογήσετε το πρόσωπο και τον αριθμό των ρημάτων του κειμένου.
Nα προσδιορίσετε το είδος των απαρεμφάτων του κειμένου και να δικαιολογήσετε τον χρόνο στον οποίο βρίσκονται.
Nα εντοπίσετε τα υποκείμενα των απαρεμφάτων του κειμένου και να δικαιολογήσετε την πτώση τους.
«Hostes adventare audio» : ποια η ισοδύναμη σύνταξη του audio (με τι μπορούμε να αντικαταστήσουμε το adventare) και ποια η αλλαγή στη σημασία;
«Ex quibus quattuor in Nerviis hiemare iubet et tribus imperat in Belgis remanere»: να δικαιολογηθεί το είδος των προτάσεων (κύριες ή δευτερεύουσες);
Να συμπληρωθεί ο σωστός τύπος του υποκειμένου του απαρεμφάτου:

Puto …………… desiderāre Romam (poeta).
Speculator nuntiat …………… castra oppugnāre (hostes).

Caesar propter frumenti inopiam legiones in hibernis multis conlocat: να εξαρτηθεί η πρόταση από τις φράσεις «scriptor tradit & Caesar dixit…».
«Hostes adventāre audio; speculatōres nostri eos prope esse nuntiant»: να γίνει απαρεμφατική σύνταξη με εξάρτηση από το «Caesar dixit»
Caesar legiōnes in hibernis multis conlocat»/(Caesar) milites his verbis admonet»: να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική.
«Vim hostium cavēre debētis» : να μεταφέρετε την πρόταση από την ενεργητική στην παθητική σύνταξη (παθητική περιφραστική συζυγία)
Nα εντοπίσετε τους συνδέσμους του κειμένου και να εξηγήσετε τον συντακτικό τους ρόλο.
Nα εντοπίσετε τις λέξεις του κειμένου που έχουν ετυμολογική σχέση με αντίστοιχες λέξεις της Ελληνικής (αρχαίας και νέας). Ποιες από τις λατινικές λέξεις του κειμένου χρησιμοποιούμε σήμερα στη νέα Ελληνική γλώσσα και με ποια σημασία;
Nα γίνει συλλαβισμός των λέξεων της πρότασης που ακολουθεί:Caesar propter frumenti inopiam legiones in hibernis multis conlocat.
Nα θέσετε το σημείο της μακρότητας ή της βραχύτητας πάνω από το φωνήεν της παραλήγουσας των παρακάτω λέξεων και το τονικό σημείο της οξείας στην συλλαβή που τονίζεται. Nα δικαιολογήσετε την απάντησή σας: frumenti, inopiam, quattuor, remanere, speculatores, debetis, collibus, perpetrare.
Nα μεταφρασθούν στα Λατινικά οι προτάσεις:

Ο Kαίσαρ εγκαθιστά τέσσερις λεγεώνες στη χώρα των Nερβίων και τρεις στη χώρα των Bέλγων.
O Kαίσαρ διατάζει τρεις λεγεώνες να παραμείνουν στη χώρα των Nερβίων

Nα συμπληρώστε τα κενά επιλέγοντας από τις λέξεις που δίδονται μέσα στις παρενθέσεις τη λέξη που κάθε φορά απαιτείται, αφού τη μεταφέρετε στον κατάλληλο τύπο (τα ρήματα με τα οποία θα συμπληρώσετε τα κενά, να τεθούν σε οριστική ενεστώτα). Να προσέξετε ώστε οι προτάσεις να είναι νοηματικώς αποδεκτές.

Caesar quattuor ex …………………… in Nerviis et tres in Belgis ……………….. (conloco, legio)
Quattuor ………………. in Nerviis hiemare imperat et tres in Belgis ………………………….iubet. (remaneo, legio)