ΟΙ ΝΟΜΟΙ

In ea civitate, quam leges continent, boni viri libenter leges servant. Lex enim est fundamentum libertatis, fons aequitatis. Mens et animus et consilium et sententia civitatis posita est in legibus. Ut corpora nostra sine mente, sic civitas sine lege non stat. Legum ministri sunt magistratus, legum interpretes iudices, legum denique omnes servi sumus: sic enim liberi esse possumus.

Ερωτήσεις:

  1. Να μεταφραστεί το κείμενο.
  2. Να εντοπίσετε τα προσηγορικά ονόματα της β΄ και της γ΄ κλίσης.
  3. civitas: ποια άλλα θηλυκά ουσιαστικά της γ΄ κλίσης γνωρίζετε που σχηματίζουν τη γενική πληθυντικού σε –ium και –um;
  4. fons: ποια άλλα μονοσύλλαβα συμφωνόληκτα ουσιαστικά της γ΄ κλίσης γνωρίζετε που σχηματίζουν τη γενική πληθυντικού σε –ium;
  5. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται:
  • leges : την αιτιατική στον άλλο αριθμό
  • interpretes: τη δοτική   του ενικού
  • fons: τη γενική και την αιτιατική ενικού και πληθυντικού
  • consilium: τη γενική και την κλητική ενικού
  • mente: ονομαστική και δοτική πληθυντικού
  • magistratus: δοτική ενικού και πληθυντικού
  • iudices: κλητική ενικού
  1. liberi: να κλιθεί το επίθετο και στους δύο αριθμούς στο γένος που βρίσκεται, να σχηματίσετε τα παραθετικά του και να κλιθεί το αρσενικό γένος και στους δύο αριθμούς, στο συγκριτικό βαθμό.
  2. corpora nostra: Να κλίνετε και στους δύο αριθμούς τη συνεκφορά.
  3. Ut corpora nostra sine mente, sic civitas sine lege non stat: να μεταφέρετε όλους τους κλιτούς τύπους (εκτός του mente) στον αντίθετο αριθμό.
  4. libenter, viri, interpretes: να τονίσετε τις λέξεις και να δικαιολογήσετε τον τονισμό τους.
  5. Legum ministri sunt magistratus: να χωρίσετε τις λέξεις της πρότασης σε συλλαβές.
  6. Να εντοπίσετε και να καταγράψετε από τις λέξεις του κειμένου:
  • αυτές που έχουν σημασιολογική και συγχρόνως ετυμολογική αντιστοιχία με λέξεις της νέας Ελληνικής,
  • αυτές των νέων Ελληνικών που προέρχονται από τη Λατινική μέσω μιας νεότερης ξένης γλώσσας.
  1. Να συμπληρωθούν τα κενά των λέξεων με τις σωστές καταλήξεις:
  • Μagistratus sunt serv….. leg…..
  • Nos aequitat….. serva…..
  1. Να διορθώσετε τα συντακτικά λάθη που υπάρχουν στις παρακάτω προτάσεις και να δικαιολογήσετε τις διορθώσεις σας.
  • Aequitas sine leges non stat.
  • In civitates iudices liberos esse possunt
  1. (bonus, -a,  -um) interpres, (liber,  -a,  -um)  mens:  Nα επιλέξετε το σωστό γένος του επιθέτου και να κλίνετε στις πλάγιες πτώσεις του πληθυντικού αριθμού το ουσιαστικό μαζί με το επίθετο που το συνοδεύει.
  2. viri, ministri, servi :  Να κλίνετε τα ουσιαστικά στον ενικό αριθμό. Τι έχετε να παρατηρήσετε ως προς τον τρόπο της κλίσης τους;
  3. nostra : Nα αναγνωρίσετε γραμματικά τον τύπο και να κλίνετε στο αρσενικό γένος και στον ενικό αριθμό, του ίδιου προσώπου , την αντίστοιχη αντωνυμία για έναν κτήτορα.
  4. ea, quam: να αναγνωρίσετε γραμματικά τους τύπους και να κλιθούν στο θηλυκό γένος και στους δύο αριθμούς.
  5. Nα μετατρέψετε τα επίθετα στις παρακάτω προτάσεις σε αναφορικές προτάσεις:
  • boni viri =
  • mens infirma=
  1. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τα παρακάτω ρήματα:
  • est: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του παρατατικού και ενεστώτα.
  • stat: το α΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του παρατατικού και του παρακειμένου
  • continent: β΄ ενικό και πληθυντικό προστακτικής ενεστώτα και μέλλοντα.
  • posita est: να κλιθεί η υποτακτική παρατατικού και στις δύο φωνές.
  1. Possumus: να κλιθεί σε όλες τις εγκλίσεις του ενεστώτα και το παρατατικού.
  2. Servant: να σχηματιστούν οι ονοματικοί τύποι όλων των χρόνων και των δύο φωνών.
  3. Boni: να σχηματίσετε τα παραθετικά του επιθέτου και του επιρρήματος.
  4. Libenter: να γράψετε τους άλλους βαθμούς του επιρρήματος του επιρρήματος.
  5. Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική:
  • Boni viri libenter leges servant.
  • quam leges continent
  1. Mens et animus et consilium et sententia civitatis posita est in legibus: να μετατρέψετε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική.
  2. Να μετατραπούν οι προτάσεις σε απαρεμφατικές εξαρτώντας τες από τις φράσεις μέσα στην παρένθεση:
  • Lex enim est fundamentum libertatis, fons aequitatis. (Plinius tradit…)
  • Mens et animus et consilium et sententia civitatis posita est in legibus. (Scriptor dixit…)
  1. Να αναγνωριστούν συντακτικώς οι υπογραμμισμένες λέξεις.
  2. quam leges continent… ut corpora nostra sine mente (non stant) : να χαρακτηρίσετε συντακτικώς τις δευτερεύουσες  προτάσεις (είδος, εισαγωγή, εκφορά, λειτουργία).
  3. Να εντοπίσετε τους συνδέσμους του κειμένου και να αναγνωρίσετε το είδος τους.
  4. Να δηλώσετε την επιρρηματική σχέση που δηλώνουν οι (επιρρηματικοί) εμπρόθετοι προσδιορισμοί του κειμένου.

Άρης Ιωαννίδης*
Φιλόλογος

© schooltime.gr