Τι είναι το εγκεφαλικό επεισόδιο;
Το εγκεφαλικό επεισόδιο συμβαίνει όταν αποφράσσεται ή αιμορραγεί ένα αγγείο με αποτέλεσμα τη διακοπή της ροής του αίματος στον εγκέφαλο και την καταστροφή των εγκεφαλικών κυττάρων. Το αποτέλεσμα αυτής της βλάβης είναι οι λειτουργίες των μελών του σώματος που ελέγχουν από την συγκεκριμένη περιοχή να εξασθενούν ή να χάνονται.
Το εγκεφαλικό επεισόδιο μπορεί να προκαλέσει ημιπληγία ή αδυναμία των μυών του σώματος. Ακόμη μπορεί να μην αντιλαμβάνεται ο πάσχων ερεθίσματα μέσω των αισθήσεων, ο λόγος και η ομιλία του να παρουσιάζουν προβλήματα, ομοίως η ικανότητα της μνήμης και της επίλυσης προβλημάτων. Επιπλέον, ενδέχεται να δυσκολεύεται στην κατάποση, να εμφανίζει προβλήματα όρασης και οπτικής αντίληψης, ακόμη και θάνατο.
Ποια είναι τα σωματικά και συναισθηματικά προβλήματα που ακολουθούν μετά από το εγκεφαλικό επεισόδιο;
Συνήθως όταν το άτομο υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο μπορεί να εμφανίσει τα ακόλουθα σημεία και συμπτώματα:
- Ξαφνικό μούδιασμα ή αδυναμία του προσώπου, του χεριού και/ή του ποδιού.
- Ξαφνική σύγχυση, δυσκολία στην ομιλία ή στην κατανόηση της ομιλίας.
- Ξαφνική δυσκολία της όρασης από το ένα ή και τα δύο μάτια.
- Ξαφνική δυσκολία βάδισης, ζάλη, έλλειψη ισορροπίας ή συντονισμού των κινήσεων.
- Οξύ πονοκέφαλο, χωρίς αιτία.
Εξαιτίας της οργάνωσης του νευρικού συστήματος, βλάβη στη μία πλευρά του εγκεφάλου επηρεάζει την αντίθετη πλευρά του σώματος. Συχνά το άτομο χάνει την λειτουργία της κίνησης και/ή της αίσθησης στο ένα χέρι και/ή πόδι του αντίθετου ημισφαιρίου του εγκεφάλου που υπέστη τη βλάβη.
Ακόμη, μπορεί να βλέπει αντικείμενα μόνο σε συγκεκριμένα μέρη του οπτικού του πεδίου. Η οπτική αντίληψη των καθημερινών πραγμάτων, μπορεί επίσης να έχει αλλάξει και εξαιτίας αυτής του της δυσκολίας το άτομο πέφτει ή χτυπάει σε αντικείμενα όταν περπατάει.
Μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο κάποια άτομα παρουσιάζουν γλωσσικά ελλείμματα (αφασία), τα οποία μειώνουν σημαντικά την ικανότητά τους να επικοινωνήσουν. Τα ελλείμματα μπορεί να είναι ποικίλα και εξαρτώνται από την περιοχή που έχει υποστεί τη βλάβη.
Ελλείμματα των κοινωνικών-επικοινωνιακών δεξιοτήτων (πραγματολογικά) μπορεί να είναι αποτέλεσμα των παρακάτω:
- Δυσκολία αφήγησης μιας ιστορίας με τη σωστή σειρά των γεγονότων.
- Ξαφνική αλλαγή του θέματος συζήτησης.
- Δυσκολία εναλλαγής σειράς κατά τη διάρκεια της συζήτησης.
- Προβλήματα διατήρησης του θέματος συζήτησης.
- Δυσκολία χρήσης κατάλληλου τόνου φωνής.
- Δυσκολία κατανόησης του χιούμορ, σαρκασμού.
- Δυσκολία να διατηρήσει την επικοινωνία με τους άλλους, σε απαιτητικού ρυθμού αλληλεπίδραση (απαιτητικό περιβάλλον).
- Ακατάλληλη αντίδραση, δίνοντας την εντύπωση υπερευαίσθητου, παρορμητικού ή χωρίς συναισθήματα ανθρώπου.
- Μειωμένη ενσυναίσθηση, γι’ αυτό και οι ενέργειες και οι αντιδράσεις/απαντήσεις του μπορεί να είναι ακατάλληλες.
Κάποιες φορές το εγκεφαλικό επεισόδιο προσβάλλει τη λειτουργία του στοματοπροσωπικού μηχανισμού.
Προβλήματα που μπορεί να εμφανιστούν είναι:
- Οι μύες των χειλιών και της γλώσσας μπορεί να είναι πιο αδύναμοι (δυσαρθρία), ή να παρουσιάζουν μειωμένη ικανότητα συντονισμού (απραξία) με αποτέλεσμα η ομιλία να μην είναι καταληπτή.
- Οι μύες της αναπνοής μπορεί να είναι αδύναμοι επηρεάζοντας την ένταση της φωνής του ασθενή, ο οποίος είναι δύσκολο να ακουστεί κατά την συνομιλία. Επίσης μπορεί να περιορίσουν σημαντικά την ικανότητα της μάσησης και της κατάποσης (δυσφαγία).
Χαρά Αναστασοπούλου*
Λογοπαθολόγος-Λογοθεραπεύτρια