Εδώ και λίγες ημέρες το θέμα που κυριαρχεί (για μια ακόμη φορά) στις συζητήσεις στο χώρο της εκπαίδευσης δεν είναι άλλο από το «εθνικό απολυτήριο». Πισωγύρισμα ή νέοι ορίζοντες στον χώρο της εκπαίδευσης; Θα δείξει. Θα δείξει μάλιστα κι αν κάποια στιγμή τελικά υλοποιηθεί.
Τα ερωτήματα, λοιπόν, που εγείρονται πολλά και αναζητούνται επειγόντως απαντήσεις. Ζούμε στη χώρα που το όραμα πολλές φορές παραμένει όραμα. Κλείνουμε τα μάτια μας κι ονειρευόμαστε ένα μέλλον θαυμάσιο, αγνοώντας μια μικρή λεπτομέρεια, ότι ζούμε στην Ελλάδα.
«Εθνικό απολυτήριο» λοιπόν. Η νέα μόδα στη χώρα της εκπαίδευσης. Θα φορεθεί πολύ ή θα μείνει στα ράφια; Την ίδια απορία έχω και για το «πιστοποιητικό σπουδών». Πώς ακριβώς θα λειτουργήσει και ποια θα είναι η (πραγματική) αξία του. Το σχέδιο πρότασης της επιτροπής υπό τον καθηγητή κ. Αντώνη Λιάκο έχει χρονικό ορίζοντα τριετίας. Ζήσε Μάη μου … θα πουν κάποιοι. Μέχρι τότε το πιο πιθανό είναι να αλλάξουν πρόσωπα και καταστάσεις.
Το όραμα της κατάργησης των Πανελληνίων προσωπικά δεν βλέπω να παίρνει σάρκα και οστά μέσα από το νέο σύστημα. Κι αυτό γιατί στο τέλος της Β’ Λυκείου, ενόψει του «εθνικού απολυτηρίου», οι μαθητές θα υποχρεώνονται να εξετάζονται σε κοινά θέματα σε όλη την Ελλάδα. Και μάλιστα – όπως τουλάχιστον δείχνουν τα πράγματα – θα πρόκειται για ιδαίτερα απαιτητικές εξετάσεις, καθώς δε θα αποκτούν όλοι οι μαθητές το πολυπόθητο «εθνικό απολυτήριο». Για ποια κατάργηση Πανελληνίων μιλάμε λοιπόν; Και μάλιστα τι είδους αυτονόμηση του Λυκείου είναι αυτή, από τη στιγμή που το 80% ή το 99% (για τις υψηλόβαθμες σχολές) της αξιολόγησης του μαθητή για την εισαγωγή του στην τριτοβάθμια εκπαίδευση θα είναι στα χέρια του ίδιου του Λυκείου, μέσω του «εθνικού απολυτηρίου»;
Τετραετές Γυμνάσιο, λοιπόν, και διετές Λύκειο. Καλό ακούγεται. Είναι όμως εφικτό να πραγματοποιηθεί; Υπάρχει η κατάλληλη υλικοτεχνική υποδομή; Είναι έτοιμα τα ήδη υπάρχοντα Γυμνάσια να σηκώσουν το βάρος των αλλαγών; Από την άλλη τα Λύκεια. Από τη στιγμή που οι μαθητές είναι υποχρεωμένοι να επιλέξουν κάποια μαθήματα – ένα από κάθε μία από τις τέσσερις ομάδες – απαιτούνται πολλά και διαφορετικά τμήματα, πολλοί καθηγητές διαφόρων ειδικοτήτων και άλλα πολλά. Υπάρχουν; Όλα μάλλον οδηγούν σε συγχωνεύσεις Λυκείων, μετακινήσεις μαθητών και διαδικτυακά – αν χρειαστεί – μαθήματα. Καλό ακούγεται, αλλά…
Τράπεζα Θεμάτων. Σας θυμίζει κάτι; Ναι καλά θυμάστε. Αυτή που καταργήθηκε ως το απόλυτο μίασμα, ξανά στις επάλξεις. Ας ελπίσουμε ότι αυτή τη φορά θα στεριώσει. Στο τέλος, λοιπόν, της Δ’ Γυμνασίου, οι μαθητές θα εξετάζονται με μέρος των θεμάτων να αντλείται από την τράπεζα θεμάτων.
Το ερώτημα όμως είναι αν και κατά πόσο θα εξαρτάται η ένταξη του μαθητή μετά τις εισαγωγικές του εξετάσεις σε κάποιο Λύκειο – Γενικό ή Επαγγελματικό – από τις επιδόσεις του στις εν λόγω εξετάσεις. Ποιο θα είναι το κριτήριο εγγραφής του μαθητή στο Λύκειο; Θα υπάρχει κάποιο βαθμολογικό κριτήριο ή θα επιλέγει το Λύκειο της αρεσκείας του; Μάλλον προς την πρώτη λύση οδεύουμε, καθώς ρόλο θα έχει και η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού, ακόμη και η έκθεση περιγραφικής αξιολόγησης του μαθητή.
Και περνάμε στην αξιολόγηση του μαθητή. Μέρος του συνολικού βαθμού, προκειμένου ο μαθητής – τρια να περάσει στη σχολή των ονείρων του / της, θα αποτελεί και η αξιολόγησή του / της από τον καθηγητή του σχολείο του/της, μέσω του προσαρμοσμένου στο γραπτό των Πανελληνίων προφορικό βαθμό και των δύο ετών. Κι εγείρεται αβίαστα το ερώτημα: θα είναι αντικειμενική η αξιολόγηση για όλους και όλες; Εσείς τι λέτε;
Βέβαια, ο θεσμός του Μέντορα καθηγητή, όπως και η διπλωματική εργασία στην τελευταία τάξη του Λυκείου είναι κάτι που πραγματικά λείπει από την ελληνική εκπαιδευτική πραγματικότητα. Αν εφαρμοστεί όπως πρέπει θα είναι κάτι το πρωτοποριακό και ποιοτικό για τα ελληνικά δεδομένα. Μακάρι…
Άρης Ιωαννίδης*
Φιλόλογος
